وبلاگ

:

 

در فصل قبل ضمن معرفی تحقیق، بیان مسأله و ضرورت آن اهداف و فرضیه ­های تحقیق ذکر شدند در این فصل مبانی نظری مرتبط با موضوع با بهره گرفتن از جدیدترین منابع علمی بررسی می­ شود و سپس تحقیقات انجام شده در زمینه ­های تحقیق، مورد بررسی قرار می­گیرند.

 

2-2- مبانی نظری تحقیق

 

2-2-1- آلوئه ورا

 

استفاده از گیاهان داروئی به عنوان مواد داروئی و مکمل­های غذایی برای بهبود سلامت عمومی و درمان بیماری­ها جایگاه ویژه ای را با خود اختصاص داده است. صدها سال است که این گیاهان در امر پزشکی و زیبائی مصرف می­ شود. اولین بار در سال 1930 آلوئه ورا برای درمان زخم­های ناشی از سوختگی به کار رفت. برگ این گیاه حاوی غلظت بالائی از ترکیبات آنتراکینون است که در بسیاری از کشور ها به عنوان مسهل استفاده می­ شود. این گیاه بومی مناطق گرمسیری مثل ماداگاسکار و عربستان است و در کشور ما در استان های هرمزگان و بوشهر می­روید(1).

 

در نوشته های کهن مصری آمده که در 1500 سال قبل از میلاد مسیح از صبر زرد برای رفع عفونت­ها، ناراحتی های پوستی و به عنوان مسهل استفاده می­کردند. می­گویند اسکندر که برای التیام زخم های سربازان احتیاج به چنین گیاهی داشت دستور داد جزیره سوکوترا در نزدیکی سومالی را فتح و تمام آلوئه ورا های آن را برای استفاده با خود ببرند(1و3).

 

2-2-2 گیاه شناسی :

 

جنس آلوئه متعلق به خانواده لیلیاسیا بوده و در ایران فقط یک گونه آ.لیلتولیز بیکر دارد که در سواحل جنوبی ایران می روید. طبق منابع معتبر گیاه شناسی این گیاه دارای 38 زیر گونه است و عدد کروموزومی پایه ی آن ها 7 است(3).

 

آلوئه ورا گیاهی با ظاهری بوته ای انبوه، پایا، همیشه سبز، شاداب و پر طراوت، ارتفاع آن حدود 6 سانتی متر بوده و دارای ساقه چوبی کوتاه به ضخامت 10-50 سانتی متر است. شیرابه زرد رنگ این گیاه با خاصیت مسهلی قوی شامل آنتراکینون­ها به خصوص آلوئین است. آنتراکینون ها، اشعه ماوراء بنفش خورشید را جذب و مانع بالا رفتن زیاد حرارت در بخش­های میانی برگ گیاه که محل ذخیره آب است، می شود.

 

– بخش میانی و عمده برگ را سلول­های مزوفیل که محتوی فیله ژل است تشکیل می­دهد تمامی کربوهیدرات­ها (پلی ساکاریدها) و گلیکوپروتئین­ها (آنزیم­ها) در برگ­های سبز و ضخیم ساخته می­شوند. مقادیر اضافی کربوهیدرات مورد نیاز برای متابولسیم گیاه به بخش فیله ی ژل منتقل می­ شود(3،32).

 

– 99 درصد ژل این گیاه را آب تشکیل می­دهد و باقیمانده آن شامل 75 ترکیب مختلف است که شامل :

 

1- ویتامین­های A , D , E

 

2- ویتامین­های 12B و 7B و 3B و 2B و 1B و C

 

 

3- آنزیم­ های آمیلاز و لیپاز که برای کاهش قند و چربی خون مفیدند.

 

4- ساپونی­ها که خاصیت پاک کنندگی و ضد میکروبی دارند.

 

5- مواد معدنی: سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیوم، مس، روی، آهن، منگنز، تروم، ید و فسفر(32).

 

– خواص درمانی :

 

آلوئه ورا دارای خواص درمانی بسیار زیادی است که برخی از این خواص شامل :

 

بهبود زخم (5،4) ضد التهاب، (6،3) ضد سرطان، (1، 9-7) ضد دیابت (2، 3، 1) آنتی اکسیدان (12، 11) و ضد اولسر است. آلوئه ورا با مهار تولید اینترلوکین 6 و 8 و کاهش چسبندگی لکوسیت­ها و افزایش سطح اینترلوکین 10 و کاهش سطح فاکتور نکروز تومور آلفا در مهار واکنش های التهابی مؤثر است.

 

همچنین نقش درمانی قوی این گیاه در درمان سندرم خستگی مزمن مورد بررسی قرار گرفته و نتایج معتبری نیز ارائه شده است(16). یزدانی در مدل­های حیوانی از آلوئه ورا برای درمان مولتیپل اسکلروزیس که از دسته بیماری­های التهابی است استفاده می­ شود(3و16و32).

 

اندام مورد استفاده :

 

اندام مورد استفاده آلوئه ورا، برگ آن است که شامل 2 بخش مشخص و مستقل از هم است.

 

1- شیرابه : حاصل فشردن یا جریان ساده شیرابه از برگ های انواع آلوئه ورا است که حداقل واجد 15 درصد مشتقات هیدروالکلی آنتراسن است. این مایع زرد رنگ که درون سلول های محیطی و چسبیده به پارانشیم برگ قرار گرفته بلافاصله پس از قطع برگ شروع به خارج شدن می­ کند و در مقابل آتش یا حرارت خشک می شود(18).

 

شیرابه خشک شده به شکل توده ای به رنگ قهوه ای شکلاتی تیره با بوی مشخص و نامطبوع، تهوع آور و بسیار تلخ است که محتوی حداقل 28 درصد مشتقات بار بالوئین می باشد. دارای خاصیت مسهلی قوی شامل آنتراکینون ها به خصوص آلوئین است (1).

 

آنتراکینون ها اشعه ماوراء بنفش خورشید را جذب می­ کند بخش میانی و عمده برگ آلوئه را سلول­های مزوفیل تشکیل می­دهد که تمامی کربوهیدرات­ها (پلی ساکاریدها) و گلیکو پروتئین­ها (آنزیم ها) در برگ سبز ساخته و مقادیر اضافی کربو هیدرات لازم برای متابولیسم به بخش مزوفیل جهت ذخیره آب و املاح منتقل می­ شود. کربن و اکسیژن مورد نیاز ساخت کربوهیدرات­ها از دی اکسید کربن هوا که در شب جذب می شود تأمین می­ شود که در نهایت به اسید مالیک تبدیل می­ شود. همچنین این گیاه حاوی ویتامین­های محلول در آب و محلول در چربی به طور همزمان می است که خود از اهمیت زیادی برخوردار و دارای خواص آنتی اکسیدان بالائی است(1).

 

2- ژل :

 

ژل یا فیله موجود در برگ آلوئه ورا از یک محلول هیدروکلوئید تشکیل شده و خاصیت چسبندگی ندارد. آنالیز شیمیائی ژل بر اساس تقطیر جزء به جزء صورت می­گیرد. برای استفاده از این ژل می­توان پس از پاستریزاسیون با اضافه کردن نگهدارنده­ی مناسب مثل پتاسیم سوریک 3 درصد با روش اسپری درایر یا فریز درایر پس از تغلیظ آن را خشک کرد(3و16).

 

2-3 بررسی نظریه ها پیرامون تحقیق

 

2-3-1-  آنزیم

 

سرعت واکنش های شیمیایی درون سلولی بوسیله کاتالیزورهایی به نام آنزیم­ها تنظیم می­شوند. آنزیم­ها پروتئین­هایی هستند که در تنظیم مسیرهای سوخت و ساز سلولی نقش مهمی ایفا می­ کنند. آنزیم­ها علت واکنش­ها نیستند بلکه شدت و سرعت واکنش را تنظیم می­نمایند. افزون بر این آنزیم­ها ماهیت واکنش یا نتیجه­ نهایی واکنش را تغییر نمی­دهند. این ترکیبات در حین واکنش، تغییر فیزیکی یافته اما بعد از انجام واکنش به شکل خود بر می­گردند. گرچه غالب واکنش­های شیمیایی سلولی بدون آنزیم هم انجام می­پذیرند اما سرعت آن ها بسیار کم است. در مقایسه با کاتالیزورهای غیر پروتئینی (+H و OH و یون­های فلزی) هر آنزیم تنها قادر به کاتالیز چند (غالباً یک) واکنش است و غالباً آنزیم ها کاتالیزورهای اختصاصی برای واکنش­های خود هستند.

 

آنزیم­ها تنها در درون سلول فعالند از این رو نام Enzyme به معنی «در مخمر» به آن داده اند اما آن­ها را می­توان بدون از بین رفتن فعالیت کاتالیتیکی­شان استخراج و پس از خالص نمودن ساختمان و مکانسیم عمل، آن­ها را دقیقاً مطالعه نمود.

 

 

بدون وجود آنزیم­ها حیات به شکلی که می­شناسیم، امکان پذیر نیست. آنزیم­ها بعنوان کاتالیزور زیستی سرعت انجام تمام فرایندهای فیزیولوژیک را تنظیم می­ کنند و نقش بسیار مهمی در سلامت و بیماری به عهده دارند. بارزترین ویژگی یک آنزیم آن است که می ­تواند یک واکنش اختصاصی را کاتالیز کند و اساساً در واکنش­های دیگر نقشی ندارند، بنابراین سرعت و میزان انجام فرایندهای متابولیم با تغییر کارایی کاتالیتیک آنزیم­ های خاص تنظیم می­ شود. البته اکثر آنزیم­ها می توانند یک نوع واکنش را (انتقال فسفات، اکسیداسیون- احیاء و غیره) با تعداد کمی از سوبسترا ها که از نظر ساختمانی بهم شبیه هستند و غالباً با سرعت بسیار کمتر انجام دهند. واکنش آنزیمی با سوبستراهای جایگزین در صورتی انجام می­ شود که غلظت این سوبسترا ها در حد بالایی باشد. احتمال انجام یک واکنش خاص از بین حالات ممکن در ارگانیسم­های زنده به غلظت نسبی سوبستراهای جایگزین در سلول و تمایل پروتئین­های متعدد و تعداد ATP بستگی داشته و این واکنش تحت کنترل مستقیم عصبی و هورمونی است. تنظیم فعالیت آنزیم­ها نقش عمده ای در حفظ وضعیت هومئوستاز دارد یعنی محیط داخل سلولی و داخل ارگانیسم در مقابل تغییرات وسیع محیط خارجی (از قبیل تغییرات درجه حرارت، وجود یا فقدان آب یا انواع خاصی از مواد غذایی) به طور نسبی ثابت باقی می­ماند. برای حفظ هومئوستاز سرعت واکنش­های متعدد و مختلف بیوشیمیایی باید برحسب نیاز فیزیولوژیک تنظیم شود.