سرمایه گذاران بالفعل و بالقوه برای اتخاذ تصمیمات مرتبط با سرمایه گذاری توازن بین ریسک و بازده را مبنای تصمیم گیری خود قرار می دهند. آنها علاقمند به برآورد بازده مورد انتظار آتی سرمایه گذاری خود به کمک اطلاعات گزارش شده توسط شرکتها و سایر شواهد می باشند. هر میزان که کیفیت اطلاعات ارائه شده از سوی شرکتها بالاتر باشد، از میزان ابهام در برآورد بازده مورد انتظار آنها کاسته شده و ریسک اطلاعات کاهش خواهد یافت. به عبارت دیگر ارائه اطلاعات با ریسک اطلاعاتی پایین موجب کاهش بازده مورد انتظار سرمایه گذاران و یا همان هزینه حقوق صاحبان سهام خواهد شد. یکی از عوامل اصلی که موجب ارتقای کیفیت اطلاعات و کاهش ریسک اطلاعاتی گزارش های منتشره از سوی شرکتها می شود، ارائه خدمات حسابرسی با کیفیت بالاتر می باشد. تحقیقات انجام شده چنین مطرح می کنند که “حسابرسی با کیفیت بالاتر” اعتبار اطلاعات تهیه شده را بهبود می بخشد و به استفاده کنندگان به خصوص سرمایه گذاران فرصت می دهد با اعتماد بیشتری وضعیت مالی و نتایج عملکرد شرکت را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند. در حقیقت جامعه در معنای عام آن همواره خواستار دریافت خدمات با کیفیت حسابرسی بوده است. سهل انگاری و قصور حسابرسان در ارائه خدمات حسابرسی با کیفیتی که از آنان به عنوان افراد حرفه ای انتظار میرود، همواره با واکنش تنبیهی از سوی جامعه همراه بوده است. حسابرسان به دادگاه فراخوانده می شوند، به پرداخت خسارتهای سنگین محکوم شده و شأن و جایگاه اجتماعی خود را از دست می دهند و حتی اگر به دادگاه هم فراخوانده نشوند جامعه نوعی مجازات اجتماعی را برای آنان در نظر می گیرد و برای مثال آنان را به داشتن جیبهای بسیار بزرگ ملقب (متهم) می سازد (ولک[1]، 2006 ). اینگونه است که مسئولیت حسابرسان در برابر کیفیت حسابرسی در هر مقطعی از زمان در چارچوبی از انتظارات عمومی قابل تفسیر است. حسابرسان به صورت کلی و به عنوان یکی از فرضیات رفتاری حسابرسی، پذیرفته اند که باید در برابر کیفیت کار خویش به عنوان یک کارشناس حرفه ای به کسانی که بر کار ایشان اتکا می کنند، پاسخگو باشند (حساس یگانه، 1384 ). صاحبنظران، پژوهشگران حسابرسی و نهادهای رسمی تدوین کننده استانداردهای حسابرسی و آیین های رفتار حرفه ای نیز تلاش زیادی برای تبیین و دسته بندی عواملی که می تواند بر کیفیت حسابرسی اثرگذار باشد، به عمل آورده اند. بسیاری از ایشان دیدگاهی هنجاری را در پیش گرفته و برای توجیه پذیر ساختن حسابرسی و افزایش کیفیت آن بر عواملی چون استقلال، صلاحیت حرفه ای، تردید حرفه ای،برنامه ریزی و سرپرستی مناسب کار حسابرسی و مواردی از این دست تأکید کرده اند. برخی دیگراز صاحب نظران دیدگاهی توصیفی را در پیش گرفته و شهرت حسابرس، عضویت وی در مجامع وتشکل های حرفه ای، اندازه موسسه حسابرسی، تخصص حسابرس در یک صنعت خاص (واتز و زیمرمن[2]، 1985 )، حق الزحمه حسابرسی (کاپ لی[3]،1996) و (پالم رز[4]،1986)، نتایج بررسی هم پیشگان (کالبرت[5] ،1998)را به عنوان عوامل مؤثر بر کیفیت حسابرسی مورد تأکید قرار داده اند.
در این بین، یکی از اهداف گزارشگری مالی، ارائۀ اطلاعاتی است که برای سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و دیگر کاربران فعلی و بالقوه در تصمیم گیری های مربوط به سرمایه گذاری و اعتباردهی و سایر تصمیم ها، سودمند باشد. سرمایه گذاری در امور مختلف توسط شرکت ها، همواره به عنوان یکی از راه های مهم توسعه شرکت ها و جلوگیری از رکود و عقب ماندگی، مورد توجه بوده است. در این میان، محدودیت در منابع موجب شده است که علاوه بر توسعه سرمایه گذاری، افزایش کارایی سرمایه گذاری، از اهمیت فراوانی برخوردار گردد. به طور کلی، کارایی سرمایه گذاری، به معنای پذیرش پروژه هایی با خالص ارزش فعلی مثبت، و منظور از ناکارایی سرمایه گذاری، انتخاب پروژه هایی با خالص ارزش فعلی منفی (سرمایه گذاری بیش از حد) و یا عدم انتخاب فرصت های سرمایه گذاری (سرمایه گذاری کمتر از حد) است.
1-2- تشریح و بیان مسئله پژوهش
نقش حسابرسی در اعتباربخشی به سود شرکتها در پی سقوط انرون[6] از اهمیت درخور توجهی برخوردار شده است. تفاوتهای ناشی از کیفیت حسابرسی به صورت تفاوت در اعتبار ارائه شده بهوسیله حسابرسان و کیفیت سود صاحبکاران، خود را نشان میدهد. از آنجا که کیفیت حسابرسی دارای ابعاد متفاوتی است و بهطور ذاتی مشاهدهناپذیر است، مشخصه حسابرسی خاصی وجود ندارد که بهعنوان شاخصی برای اندازهگیری آن در نظر گرفته شود. اغلب مطالعات گذشته از حسن شهرت حسابرس بهعنوان شاخصی برای
اندازهگیری کیفیت حسابرسی استفاده و رابطه بین حسن شهرت و کیفیت سود را بررسی کردهاند(بکر[7] 1998 ٬ ری نولد و فرانسیس[8]،2000 ).
ارزش نهائی فعالیت حسابرسی در کمک به استفاده کننده برای تشخیص کیفیت اطلاعات دریافت شده می باشد ، از این رو استفاده کنندگان اطلاعات می بایست صلاحیت حسابرس را پذیرفته تا به اظهارنظر او اعتماد کنند و در شرایطی که اطمینان استفاده کنندگان جلب نشود هدف های حسابرسی به صورت کامل تحقق نمی یابد . از طرف دیگر بحران های گزارشگری مالی سال های اخیر که موجب فروپاشی شرکت های بزرگی گردید ، توجه محققان و مجامع حرفه ای را به افزایش قابلیت اعتماد گزارش های حسابرسی و کاهش قصور ، معطوف ساخت. با عنایت به موارد فوق ضروری است در بازار سرمایه ایران نیز کیفیت حسابرسی و متغیرهای موثر آن شناسایی شود .
همچنین یکی از قابل تامل ترین و چالش بر انگیزترین مسائل عصر حاضر٬بحث توسعه ی اقتصادی است؛ به گونه ای که تحقق آن به یکی از اهداف اساسی سیاست گذاری ها و تصمیم گیری های اقتصادی کشورها تبدیل شده است (عظیمی 1375٬).از عوامل موثر بر رشد و توسعه ی پایدار اقتصادی٬ سرمایه گذاری موثر است. بدین منظور٬ یک واحد اقتصادی برای سرمایه گذاری در طرح های مختلف٬ باید حد یا میزان سرمایه گذاری را با توجه به محدودیت منابع٬ مورد توجه قرار دهد (مدرس و حصارزاده ٬ 1387 ). این امر٬ از طریق روش های ارزیابی طرح ها٬ از جمله ارزش فعلی خالص انجام می شود. طبق این روش٬ در یک یا چند طرح وقتی سرمایه گذاری انجام می گیرد که٬ارزش فعلی خالص آن طرح٬ مثبت باشد. از این رو٬ مسأله ی اصلی این پژوهش که تقبل طرح هایی با ارزش فعلی خالص منفی٬ منجربه سرمایه گذاری بیش از حد و صرف نظر کردن از طرح هایی با ارزش فعلی خالص مثبت٬ منجر به سرمایه گذاری کم تر از حد می شود که عدم بهینه بودن سرمایه گذاری را به دنبال خواهد داشت (وردی[9]٬ 2006 )؛زیرا مدیران باید به صورت بهینه و در طرح هایی سرمایه گذاری کنند که برای شرکت ارزش آفرینی کند؛ یعنی طرح هایی با ارزش فعلی خالص مثبت٬ پذیرفته و طرح هایی با ارزش فعلی منفی٬ رد شود. جریان نقد آزاد شرکت ها٬ از جمله دلایل اصلی در به وجود آمدن سرمایه گذاری بیش از حد در سطح شرکت است (یانگ و جیانگ[10] ٬ 2008 ) و موجب به وجود آمدن مسائلی چون کاهش کارایی سرمایه گذاری٬ افزایش تورم و توسعه ی ظاهری اقتصاد کلان می شود و به شدت به منافع سهامداران آسیب می رساند.
1-3- ضرورت انجام پژوهش
بدون شک، تخصص صنعت بر ماهیت تجربه و کار حسابرسی و دستیابی به مهارت تأثیر میگذارد و ممکن است برای متخصصان انفرادی شرایطی را فراهم کند تا بهتر مسائل و موضوع های پیرامون خاص صنعت را شناسایی کنند و مورد توجه قرار دهند (سولومون و شیلد[11] ٬ 1995 ). با افزایش تخصص صنعت در سطح انفرادی، تخصص صنعت در سطح شرکت افزایش مییابد. مزایای تخصص حسابرس در صنعت در سطح شرکت انباشت و افزایش مییابد، زیرا تخصص صنعت انتقال دانش بهدست آمده و فناوری ایجاد شده را از یک صاحبکار به سایر صاحبکاران مشابه تسهیل میکند. بنابراین، انتظار میرود حسابرسان متخصص صنعت حسابرسی های با کیفیت بالاتری نسبت به غیرمتخصصان فراهم کنند.
مطالعات قبل نشان دهده است که کیفیت حسابرسی و کیفیت سود شرکتهای با حسابرسان متخصص بالاتر است ( ریچالت[12]٬ 2009 ).در حالی که به نظر می رسد استفاده از حسابرسان متخصص صنعت به نفع شرکتهای صاحبکار است٬ با این حال فقط تحقیقات محدودی انجام شده است که به طور مستقیم نشان دهنده مزایای استفاده از حسابرسان متخصص صنعت است. لذا هر چه در جهت بررسی فواید استفاده
از حسابرسان متخصص صنعت و تجزیه و تحلیل آن کوشش شود، با توجه به اهمیتی که در بهبود کارایی سرمایه گذاری از طریق کیفیت بالاتر گزارش های مالی حسابرسان متخصص صنعت پیش بینی می شود ، باز هم اندک می باشد.
1-4- پرسش های پژوهش
مطالعات اولیه و بررسی متون نظری موجود و مطالب ارائه شده در قسمت تشریح و بیان مسئله سوالات متعددی را به ذهن متبادر می کند.در پژوهش حاضر این پرسش مطرح است:
آیا تخصص حسابرس در صنعت خاص٬ کارایی سرمایه گذاری را بهبود می بخشد؟
در پرسش اصلی مزبور ما در جهت یافتن رابطه ای میان متغیر های پژوهش خواهیم بود. این امر با فرضیه پردازی مناسب و اجرای آزمون های آماری در دسترس می باشد.
1-5- اهداف پژوهش
پژوهش حاضر درصدد است تا از طریق جمع آوری اطلاعات لازم به بررسی تاثیر محدودیت های مدیریت بر هدایت سود شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بپردازد بر این اساس اهدافی بشرح ذیل مطرح میگردد.
1-5-1- اهداف علمی پژوهش
با توجه به مطالب اشاره شده هدف علمی پژوهش که مطابق با فرضیه و عنوان پژوهش می باشد به شرح زیر است:
هدف اصلی : بررسی ارتباط تخصص حسابرس در صنعت خاص و کارایی سرمایه گذاری
اهداف فرعی :
1-5-2- اهداف کاربردی پژوهش
اولین کاربرد هر پژوهش جنبه نظری و توسعه رشته مورد پژوهش می باشد که زمینه لازم را برای توسعه تئوری های آن رشته و حرکت به سمت سیستم های سازگارتر و کاراتر را مهیا می سازد٬ اما نتایج این پژوهش با توجه به هدف کلی آن می تواند برای گروه های زیر مفید واقع شود:
1-6- تبیین فرضیه های پژوهش
برای پاسخ به سوال مطرح شده و با توجه به اهداف پژوهش یک فرضیه اصلی و دو فرضیه فرعی به شرح ذیل طراحی شده است:
فرضیه اصلی: بین تخصص حسابرس در صنعت خاص وکارایی سرمایه گذاری ارتباط وجود دارد.
فرضیه فرعی:
1-7- نوآوری پژوهش
در حالی که به نظر می رسد استخدام حسابرسان متخصص صنعت به نفع شرکتهای صاحبکار است٬ با این حال فقط تحقیقات محدودی انجام شده است که به طور مستقیم نشان دهنده مزایای استفاده از حسابرسان متخصص صنعت است.
بعلاوه تاکنون در ایران پژوهشی در رابطه با ارتباط بین تخصص حسابرس و کارایی سرمایه گذاری انجام نشده است. لذا این پژوهش می تواند با برسی رابطه بین تخصص حسابرس در صنعت خاص و کارآیی سرمایه گذاری دارای نوآوری باشد. این پژوهش باعث توسعه و بسط مبانی نظری در این مورد خواهد شد.
1-8- روش پژوهش
این پژوهش از لحاظ روش شناسی از نوع تحقیقات همبستگی و از نوع هدف کاربردی می باشد. این پژوهش ها برای کسب اطلاع از وجود رابطه بین متغیرها انجام می پذیرد ولی درآنها الزاما کشف رابطه علت و معلول مورد نظر نیست. در این پژوهش ها پژوهشگر می خواهد بداند که آیا بین دو گروه اطلاعات رابطه و همبستگی وجود دارد یا خیر. یعنی اینکه آیا تغییر در یکی با تغییر در دیگری همراه است یا خیر، و اگر چنین ارتباطی وجود دارد از چه نوع بوده و میزان آن چقدر است. به علاوه با توجه به اینکه از اطلاعات تاریخی در آزمون فرضیات آن استفاده خواهد شد در گروه تحقیقات شبه تجربی طبقه بندی می گردد. همچنین پژوهش حاضر به لحاظ معرفت شناسی از نوع تجربه گرا و به لحاظ نوع مطالعه میدانی- کتابخانه ای با بهره گرفتن از اطلاعات تاریخی پس رویدادی (استفاده از اطلاعات گذشته) می باشد و به لحاظ تحلیل آماری٬ این پژوهش از تکنیک رگرسیون چند متغیره استفاده خواهد نمود.
1-9- قلمرو زمانی و مکانی پژوهش
در این پژوهش جامعه آماری کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در صنایع و گروه های مختلف می باشد. داده های آماری مربوط به شرکت های قرار گرفته شده در نمونه آماری در فاصله زمانی سال های 1385تا1390 جمع آوری شده است.
با رشد سریع تغییرات در محیطهای کاری و مزیت رقابتی سازمانها و شرکتها، عامل موفقیت سازمانها، تنها وجوه نقد نیستند بلکه، افراد مهمترین واصلیترین عامل موفقیت سازمانها به شمارمی آیند. سازمانهایی که کارکنانشان را انتخاب، توسعه، مدیریت و ترغیب مینمایند، تا محصولات برجسته را تولید و ارائه نمایند، به مزیت رقابتی دست مییابند، که سایرین نمیتوانند از آن کپیبرداری نمایند.
عملکرد کارکنانی که خدمات ارائه مینمایند، تأثیر چشمگیری بر رضایت مشتریان سازمان دارد. امروزه، در بازاریابی خدمات تنها مشتریان بیرونی موردتوجه قرار نمیگیرند، مشتریان داخلی سازمان نیز موردتوجه سازمان قرار دارند. هدف بازاریابی داخلی این است که انگیزه و مشتریگرایی را در جهت دستیابی به خدمات عالی و برتر کسب نماید.
در این فصل ابتدا به بیان مسئله میپردازیم که این تحقیق در پی یافتن راهحلی برای آن است. سپس ضرورت و اهمیت تحقیق را بیان نموده و اهدافی که تحقیق دنبال میکند را ارائه خواهیم کرد. بر این اساس فرضیاتی را بیان میکنیم که با انجام تحقیق میتوان شواهدی به دست آورد که در جهت رد یا تائید فرضیات تحقیق به ما کمک میکند خواهیم پرداخت.
رضایت و حفظ کارکنان باکیفیت یک جزء اساسی از تلاشهای سازمانی است و با موفقیت سازمانی در ارتباط است. موضوع کارکنان باکیفیت در سازمانها به دلیل هزینههای بالا آن ها به خصوص در بخش خدمات بسیار موردتوجه بوده است.
در ارتباط با جایگزینی کارکنان باکیفیت، سازمانها ازلحاظ هزینه استخدام، آموزش و هزینه یادگیری که بهنوبه خود، رضایت شغلی کارکنان را تحت تأثیر قرار میدهد، (براون و میچل، 1993) دچار مشکل هستند. در یک مطالعه توسعهای، جون و چوی[1] (2012) ثابت کردند که رضایت کارکنان منجر به رضایت مشتری میشود. بنابراین، برای داشتن مشتریان راضی، لازم است کارکنان راضی باشند. شابیر[2] (2014) استدلال کرده بود که مفهوم بازاریابی داخلی عنوان میکند که برای داشتن مشتریان راضی، شرکت باید کارکنان راضی داشته باشد. بهطور مشابه، واری و لوئیس[3] (2000) نشان دادند که بازاریابی داخلی میتواند خلاقیت کارکنان، نوآوری و عملکرد را ارتقا دهد. معرفی شیوههای بازاریابی داخلی و رضایت شغلی کارکنان میتواند نهتنها عملکرد بلکه تعهد کارکنان نسبت به ارائه خدمات را بهبود بخشد.
گسترش تکنولوژی و جهانیشدن کسبوکار رقابت سختی در میان شرکتهای کسبوکار ایجاد کرده است و این تکامل ، نهتنها در صنایع تولیدی، بلکه در صنایع خدماتی هم قابلتوجه است. کارکنان باکیفیت بهعنوان عامل افتراق منحصربهفرد و واقعی برای یک سازمان عمل میکنند. امروزه، سازمانهای خدماتی، توجه خود را به سمت جذب و نگهداری مشتریان داخلی خود (رفیق و احمد[4]، 2000) معطوف میکنند. محیطهای کسبوکار بسیار رقابتی کارکنان باکیفیت بالا را بهعنوان دارایی باارزش سازمان میشمارند. آن ها عامل متمایزکننده و مزیت رقابتی برای سازمان میباشند.
کار در سازمانهای دولتی- خدماتی مثل شهرداریها ازنظر انسانی / کاری فشرده است و منابع مالی آن در بیشتر بخشها متعهد به پرسنل خود هستند. در بخش خدمات، این مسئله با توجه به این واقعیت که اثربخشی سازمان عمدتاً وابسته به کارکنان باکیفیت آن میباشد از اهمیت خاصی برخوردار است. اهداف شهرداریها ارائه خدمات به شهروندان و توسعه و آبادانی هر شهر میباشد. شهرداریها
بخشهایی بسیار تعاملی هستند که در آن درجه تعامل کارکنان و مشتریان در مقایسه با دیگر سازمانهای ارائهدهنده خدمات بالا میباشد. بنابراین، رضایت کارکنان باکیفیت در شهرداریها عنصر حیاتی برای بررسی میباشد.
دو بعد وجود دارد که تبیینگر نقش مفهوم بازاریابی داخلی میباشند. این بعدها؛ سطح ادغام و اهداف سازمانی میباشند. در شهرداریها، هر دو بعد دارای جهتگیریهایی درازمدت / استراتژیک میباشند؛ بنابراین، نقش بازاریابی داخلی (IM) در این صنعت حیاتی است. در بخش خدمات، یک عامل حیاتی برای رضایت مشتریان خارجی مبتنی بر رضایت مشتری داخلی هستهای (بهعنوان ارائهدهندگان خدمات هستهای بهعنوانمثال خدمات شهری ) میباشد. در صنایع خدماتی زمانی که کارکنان انگیزه نداشته و راضی نیستند در این صورت کیفیت خدمات آن ها دچار مشکل میشود و نارضایتی در میان مردم ایجاد میشود(زیتامل[5] و همکاران، 1990). بنابراین، بهمنظور بهبود محیط کار شهرداریها، برای رسیدن به تحقیق و توسعه چشمگیر و ارتقای عملکرد خدمات، نیازهای کارکنان باید برآورده شود.
رویکردهای اعمال بازاریابی داخلی مشتمل بر توانمندسازی، ارتباطات، پاسخگویی و انتشار اطلاعات میباشد که به کارمندان قدرت میدهد و آن ها را در قبال کیفیت خدمات مسئول میسازد. کارکنان توانمند احساس رضایت میکنند و در شغل خود بهترند. باقدرت دادن به آن ها ، آن ها مسئولیت بیشتری در قبال دستیابی به هدفهای سازمانی خواهند داشت. باوجود ارتباطات رسمی و غیررسمی سرعت انجام خدمات افزایش خواهد یافت. با انتشار اطلاعات کارکنان از طریق کانالهای معتبر به اطلاعات سازمانی دسترسی خواهند یافت و با پاسخگویی سازمان در قبال نیازها و خواستههای آن ها میزان رضایت و تعلقخاطر آن ها به سازمان افزایش خواهد یافت. نتایج برخی از مطالعات تجربی نشان میدهد که در درون سازمان، تصمیمگیری مشارکتی کارکنان ، نهتنها سطح تعهد آن ها بلکه رضایت شغلی آنان را نیز بهبود میبخشد (کیم[6]، 2009). هنگامیکه کارکنان در تصمیمگیری دخیل باشند، آن ها تبدیل به بخشی از سازمان بهطورکلی خواهند شد و اهداف خود را با اهداف سازمانی همتراز خواهند نمود.
محیط بسیار پیچیده و رقابتی امروز مستلزم توجه بیشازپیش سازمان به کارکنان بهعنوان مشتریان داخلی است. کارکنان زمانی میتوانند خدمت را بهصورتی عرضه نمایند که مشتریان راضی شوند که نیازهای ایشان از سوی سازمان برآورده شده باشد. این موضوع همان منطقی است که در مطالعه بری، هنسل و بورک[7] (1976) بدان اشارهشده و بهکارگیری بازاریابی داخلی را در جهت دستیابی به قابلیتهای سازمانی در پاسخگویی به حمایت اثربخش از مصرفکننده، توصیه می کند. نقش بازاریابی داخلی این است که کارکنان خط مقدم را متقاعد سازد تا بپذیرند که ارزشها، اهداف و مقاصد سازمان میتوانند برای سازمان و مشتریان بهاندازه کارکنان مفید باشند. بازاریابی داخلی و گرایش بازاریابی داخلی درواقع فرایند تشخیص و برانگیختن خواستهها و نیازهای کارکنان بهعنوان پیشنیاز خواستهها و پیشنیازهای مشتریان میباشد (لینگز[8]، 2004). از سوی دیگر سازمانهای دولتی – خدماتی همچون شهرداریها که با مردم سروکار زیادی دارند و میتوانند در رضایت مردم از دولت نقش مهمی را ایفا کنند. به این دلایل ما در این تحقیق به بررسی رابطه بازاریابی با رضایت شغلی در بین کارکنان شهرداری ارومیه سعی در تبیین این رابطه و ارائه پیشنهادهایی در راستای افزایش رضایت شغلی کارکنان که به دنبال خود ارائه بهتر خدمات به مشتریان و شهروندان را خواهد داشت، خواهیم پرداخت.
هدف اصلی:
هدف فرعی:
اهداف کاربردی:
4- دانشجویان
بارنز، فکس و موریس (2004) اشاره کردند، که بازاریابی بهطور سنتی بر مشتریان بیرونی تمرکز میکند، اما در سالهای اخیر بر نیاز به درک مشتریان داخلی و ارتباطاتشان با سازمان و مشتریان بیرونی تأکید میشود. بازاریابی داخلی لازمه موفقیت بازاریابی بیرونی میباشد. با ارضا نیازهای مشتریان داخلی، سازمان با کارکنانش یک کل میشود؛ متعاقباً کارکنان تمایل مییابند، تا نیازهای مشتریان بیرونی را برآورده سازند. بازاریابی داخلی که از مدیریت بازاریابی در صنعت خدمات ناشی میگردد، تأکید می کند که سازمانها بایستی با کارکنان خود همانند مشتریان داخلی رفتار نماید، احترام بگذارد تا کارکنان شایسته را جذب ، توسعه ، ترغیب و حفظ نماید. بازاریابی داخلی برای سازمان حائز اهمیت میباشد، چراکه آن با رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان در ارتباط میباشد(تینگ، 2011).
برحسب رضایت شغلی، بازاریابی داخلی با کارکنان همانند مشتریان و مشاغلشان همانند محصولی رفتار میکند که نیازها و خواستههای مشتریان را برآورده میسازد. بنابراین منطقی است که معتقد باشیم که آن میتواند به رضایت منجر گردد(تینگ، 2011).
نظریهی گرانش تاریخی طولانی دارد و همان طور که میدانیم قانون گرانش نیوتن (عکس مجذوری) اصلیترین مبنای این نظریه در چهارچوب غیر نسبیتی است. قانون کولن در الکتریسیته منجر به پدید آمدن این ایده شد که اگر بار الکتریکی ساکن میدان کولنی و بار متحرک میدان مغناطیسی تولید کند، بنا به راین جرم متحرک نیز باید میدانی مشابه میدان مغناطیسی تولید کند که آن را میدان گرانش مغناطیسی (مغناطوگرانش) مینامند. نظریه نسبیت عام در آغاز معرفیاش در سال ۱۹۱۵، بنیان تجربی مستحکمی نداشت. مشخص شده بود که این نظریه حرکت تقدیمی حضیض خورشیدی تیر (عطارد) را به درستی توضیح میدهد و از نظر فلسفی نیز به خوبی قانون جهانی گرانش نیوتن را با نسبیت خاص یکپارچه میساخت. اینکه بنا بر پیش بینی نسبیت عام نور در میدانهای گرانشی خم میشد در سال ۱۹۱۹ کشف شده بود، اما آزمونهای دقیق این نظریه از سال ۱۹۵۹ آغاز شد که پیش بینیهای آن با دقتهای بیشتری مورد آزمایش در محدوده میدانهای ضعیف قرار گرفت. با شروع از سال ۱۹۷۴، تپ اخترهای دوتایی مورد مطالعه قرار گرفتند که امکان تجربه میدانهای گرانشی بسیار قویتر از آنچه در منظومه شمسی یافت میشود را فراهم میساخت. در هر دو مورد محدوده میدانهای ضعیف (مانند آنچه در منظومه شمسی یافت میشود) و میدانهای قویتر تپ اخترهای دوتایی، پیش بینیهای نسبیت عام به خوبی به طور محلی مورد آزمایش قرار گرفتهاند [1]. در نیمه دوم قرن نوزدهم هولزمولر[2] [1] و تیسراند[3] [2] نشان دادند که نیروی گرانش خورشید که بر سیارات منظومه شمسی وارد میشود دارای یک مؤلفه اضافی مغناطیسی است و این نیروی اضافی منجر به حرکت تقدیمی سیارات در مدار میشود؛ بر این اساس به عنوان عامل حرکت تقدیمی حضیض سیارات در نظر گرفته شدند [1،2]. سپس اینشتین توضیحی بر اساس تصحیحات گرانش الکتریکی[4] مربوط به پتانسیل گرانش نیوتن خورشید ارائه داد؛ نسبیت عام یک نظریه میدان مربوط به گرانش است و شامل میدان گرانش مغناطیسی به علت جریان جرم نیز میشود. در واقع نظریهی میدان گرانش مغناطیسی را میتوان به عنوان یکی از نتایج ادغام گرانش نیوتنی و ناوردایی لورنتز در نظر گرفت.
بر اساس نسبیت عام گردش خورشید به دور خود یک میدان گرانش مغناطیسی تولید میکند و تأثیر این میدان بر مدارهای سیارهای ابتدا به وسیله دسیتر[5] [5] و سپس به شکلی عامتر توسط لنز و تیرینگ[6] [4] نشان داده شد و مشخص شد که سهم گرانش مغناطیسی در حرکت تقدیمی حضیض سیارات در مقایسه با حرکت اصلی گرانش الکتریکی، باید کوچکتر و در جهت مخالف باشد؛ در حقیقت معلوم شد که حرکت تقدیمی لنز-تیرینگ[7] بسیار کوچکتر از آن است که در حال حاضر مشخص شود.
از طرف دیگر شواهدی از میدان گرانش مغناطیسی زمین توسط سیوفولینی[8] و به وسیله ماهوارههای گستره لیزری لاجیوس I و II ارائه شد [6]. سیوفولینی پیشنهاد کرد که اندازه گیری دقیق این میدان به وسیله ژیروسکوپ های ابر رسانا در ماهوارهی واقع در مدار قطبی در اطراف زمین صورت گیرد که یکی از اهداف پروژه GP-B سازمان ناسا میباشد [40،7].
گرانش خطی شده[9]، یکی از روشهای تقریب زدن در نسبیت عام است که در آن جملات غیرخطی از متریک فضا زمان نادیده گرفته میشوند تا علاوه بر سادهتر سازی مطالعه برخی مسائل، بتوان همچنان پاسخهای تقریبی قابل قبولی به دست آورد. در یک تقریب میدان ضعیف، از تقارنهای پیمانهای به صورت هم شکلی دیفرانسیلی[10] استفاده میشود که در آن بنا به تعریف η تغییر شکل نمیدهد. تقریب میدان ضعیف در یافتن مقادیر بعضی از ثابتها در معادلات میدان اینشتین و متریک شوارتزشیلد مفید است.
در فصل اول به کلیات گرانش و نسبیت عام پراخته میشود، سپس در فصل دوم، با شروع از معادلات میدان اینشتین، معادلات ماکسول گرانش الکترومغناطیسی استخراج میشود و تانسور متریک مربوط به ان بدست میآوریم و نیز نشان داده میشود که سقوط آزاد
در میدان جسم متحرک با جرم زیاد را میتوان به عنوان حرکت تحت نیروی لورنتزی در نظر گرفت که به وسیله میدانهای گرانشی به وجود آمده است. سپس قضیهی لارمور در گرانش بیان میشود.
در فصل سوم، فرمولبندی لاگرانژی از رویکرد اختلال خطی را که در پژوهشهای مربوط به گرانش مغناطیسی مورد استفاده میباشد ارائه میشود. در فصل چهارم، اثر ساعت[11]، اثر جفت شدگی اسپین –چرخش –گرانش و اثر میدان گرانشی بر انتشار سیگنالها تشریح میشود و با بهره گرفتن از اثر میدان گرانشی بر انتشار سیگنالها، اختلاف زمان انتشار را در حضور یک منبع چرخان بدست میآوریم و پیشنهادهایی در این به اره مطرح میگردد. هدف اصلی ما در این پایان نامه تشریح و توضیح برخی از اثرات میدان گرانش مغناطیسی است.
کلیات گرانش و نسبیت عام
1-1 گرانش و نسبیت عام
ابداع نسبیت عام پدیدهای خاص در معرفت شناسی علم نوین است. انگیزهی آن مغایرت نظریههای موجود، از جمله گرانش نیوتونی، با تجربه و رصد نبود. نظریه گرانش نیوتون در ابعاد زمینی و نیز در منظومه شمسی با دقت زیاد پدیدهها را توصیف و پیش بینی میکرد. تنها در مورد حضیض عطارد حدود 40 ثانیه قوسی در قرن از 2000 ثانیه قوسی مشکل توضیح داشت که آن هم به حرکتهای نامنظم در منظومه و یا دقت رصد واگذاشته شده بود.
پس از اینکه در سال 1907 مینکوفسکی نسبیت خاص انشتین رابه صورت چهار بعدی فرمول بندی کرد و فضازمان مینکوفسکی را وارد مفاهیم فیزیک کرد، اینشتین با توجه به اصل ماخ کوششی را برای نسبیتی کردن گرانش شروع کرد. پوآنکاره در سال چند ماه پیش از مقاله نسبیت خاص انشتین، در مقاله خود که دو اصل نسبیت را فرمول بندی کرده بود، مدلی هم از یک میدان گرانش نردهای نسبیت خاصی ارائه داده بود.
اینشتین از رهیافتی شروع کرد که میخواست اصل ماخ و هم ارزی شتاب و گرانش را به طریقی در چارچوب نسبیت بیاورد. او میدانست که بیان شتاب در نسبیت خاص باعث میشود متریک تخت مینکوفسکی در ظاهر به یک متریک فضازمان ناتخت، شبه-ریمانی، تبدیل شود. 5 سال طول کشید تا توانست اولین فرمول بندی خود را برای گرانش در بیان متریک یک فضای ریمانی و معادلات دینامیکی متناظر باآن را ارائه دهد. سرانجام در سال 1915، توانست فرمول بندی کنونی نسبیت عام خود را ارائه دهدبه این ترتیب نظریه پیچیدهای به دست آمد که انگیزه آن صرفا معرفت شناختی بود و مبتنی بود براصل ماخ و نسبیت. توضیح انتقال حضیض عطارد و به تبع آن انتقال حضیض بقیه سیارهها پس ازآن که جواب معادلات نسبیت عام برای توزیع ماده با تقارن کروی را شوارتزشیلد پیدا کرد ممکن شد.
گرچه در 1918 اولین آزمون مستقیم نسبیت عام یعنی انحراف نور از کنار خورشید ثبت شد، ولی این اهمیت معرفت شناختی نسبیت عام بود که در معرفت بشری تحول ایجاد کرد. تصور اینکه فضا ویژگیهایی دارد وابسته به ماده آن چنان به دور از بینش چند هزار ساله انسان بود که به راحتی پذیرفته نشد، به ویژه برای فلاسفه پذیرفتی نبود. از طرف دیگر ریاضیات به نسبت پیچیده آن باعث شد کمتر به آن عنوان نظریهای فیزیکی نگاه شود. این روال تا آخر دهه 1950 که اثر موسیازر در فیزیک اتمی کشف شد، چنین بود. پس از کشف اثر موسیازر امکان تحقیق انتقال به سرخ گرانشی در طیف اتمها در آزمایشگاه به وجود آمد. پس از اولین آزمون از این نوع نسبیت عام به مرور به عنوان نظریهای فیزیکی پذیرش عام یافت. شوک اصلی یا کشف تابش زمینه کیهانی در سال 1965 اتفاق افتاد. هنگامی که با پذیرش دینامیک برای عالم، مدلهایی برای عالم و انبساط آن ساخته شد و معلوم شد عالم از یک مهبانگ شروع به انبساط کردهاست.
[1] Clock effect
[2] G. Holzm¨uller
[3] F. Tisserand
[4] Gravitoelectric
[5] de Sitter
[6] Thirring
[7] Lense-Thirring precession
[8] Ciufolini
[9] Linearized Gravity
[10] ِDeffeomorphism
شاخص ها علاوه بر تحلیل های کلان اقتصادی، در تصمیم گیری ها و تحلیل های سرمایه گذاران نیز دارای اهمیت می باشند. شاخص ها به عنوان معیار ارزیابی عملکرد پرتفوی سهام نیز بکار می روند. با توجه به اینکه سرمایه گذاران با علائق و سلایق خاصی اقدام به سرمایه گذاری در بورس های اوراق بهادار می نمایند، لذا در اکثر بورس های اوراق بهادار پیشرفته علاوه بر شاخص های کل، شاخص های معینی جهت نمایش رفتاربخش خاصی از بازار طراحی و محاسبه می گردند.از اینرو شاخص ها بیانگر و نماینده رفتار سهامی می باشند که عموم سرمایه گذاران در بورس مالک آن می باشند، در واقع سرمایه گذاران از طریق پیگیری حرکات شاخص ها می توانند وضعیت پرتفوی خود را ارزیابی نمایند.
1-2) بیان مسأله پژوهش
واژه شاخص به معنای وسیله تشخیص است و عدد شاخص عددی است که بوسیله آن تغییرات ایجاد شده دریک پدیده را در فاصله دو زمان مختلف یا دو مکان مختلف بررسی می کنیم. بنابراین میتوان گفت شاخص
عددی است برای اندازه گیری و سنجش تغییرات عوامل مختلف در فواصل زمانی یا مکانی.
شاخص قیمت سهام برای اولین بار در سال 1884 در آمریکا مورد استفاده قرار گرفت، در آن زمان روش محاسبه بسیار ساده و به صورت میانگین ساده حسابی بود بدین طریق که قیمت سهام انتخابی را با هم جمع کرده وسپس به تعداد سهام تقسیم می نمودند. این روش توسط چارلز داو[1] ابداع گردید که توسط آن میانگین قیمت سهام 11 شرکت راه آهن به دست می آمدو به عنوان شاخص قیمت ها در صنعت راه آهن مورد استفاده قرار می گرفت. در سال 1897 تعداد شرکتها به 20 شرکت افزایش یافت و این روش محاسبه به عنوان تنها روش محاسبه شاخص تا سال 1928 ادامه داشت و در این تاریخ شاخص دیگری طراحی و جایگزین روش محاسبه قبلی شد .(www.djindexes.com)
شاخص قیمت سهام یک کمیت آماری است که جهت اندازهگیری افزایش یا کاهش در قیمت سهام و اوراق قرضه و بازار بکار برده میشود. این شاخصها در قالب شاخص کل، شاخص صنعت و شاخص شرکت ، محاسبه و منتشر میگردند.
برای سهامداران یا سرمایه گذاران این سئوال مطرح است که آیا امکان تمرکز برروی چند عامل مهم برای تصمیم گیری درمورد خریدوفروش سهام وجود دارد؟
آیا می شود بدون درنظر گرفتن اصول ومعیاری وبراساس حدس و گمان به بازده ای منطقی در مورد خریدو
فروش سهام دست یافت؟
آیا می توان با انجام پژوهشی جامع در رابطه با معیارهای بهینه اقدام به رتبه بندی شرکتهای حاضر در بورس اوراق بهادار اقدام نمود؟
سئوالاتی از این قبیل همیشه ذهن سرمایه گذاران را به خود مشغول کرده است. بنابراین در این راستا شناخت عوامل تاثیرگذار بر تصمیم گیری سرمایه گذاران مهم می باشد.عوامل تبیین کننده تصمیم گیری در مورد سهام متعدد هستند و شناخت آنها گذشته از مزیتهایی مانند کاهش ریسک، افزایش شفافیت درباره اطلاعات مورد نیاز، به تبع آن افزایش نقد شوندگی و بهبود فرایند کشف قیمت و گسترش بازار سرمایه را برای سرمایه گذاران و بازار سرمایه کشور به همراه دارد و موجبات فراهم آمدن زیرساخت های لازم برای رتبه بندی شرکت ها در بورس اوراق بهادار و به دنبال آن تلاش هرچه بیشتر شرکت ها برای قرار گرفتن در رتبه های بالاتررا از طریق گزارشگری مالی مناسب و غیره را در بر خواهد داشت.
تحقیق حاضر می خواهد با بهره گرفتن ازمعیارهایی کارا 30 شرکت برتر بورس را انتخاب و بر اساس اطلاعات آنها شاخص جدیدی راطراحی کند.
به بیان دیگر شناسایی شرکتهای ممتاز یا دارای موقعیت برتر اغلب بر پایه یک یا چند معیار از معیارهای زیر انجام می شود:
از آنجایی که در بورس اوراق بهادار تهران شاخص 50 شرکت فعالتر و شاخص 30 شرکت بزرگ انتشارمی یابند این تحقیق در نظر دارد شاخص 30 شرکت برتر را براساس معیارهای شاخص های بزرگ دنیا طراحی وکارایی شاخص طراحی شده را نسبت به 2 شاخص پیش گفته که قبلا در بورس تهران طراحی گردیده بررسی نماید. در نهایت این تحقیق در راستای پاسخ به این سئوالات باشد که:
1-تفاوت کارایی شاخص 30 شرکت برتر با شاخص 50 شرکت فعالتر چگونه است؟
2- تفاوت کارایی شاخص 30 شرکت برتر باشاخص 30 شرکت بزرگ چگونه است؟
3- تفاوت بازدهی شاخص 30 شرکت برتر با شاخص 50 شرکت فعالتر چگونه است؟
4- تفاوت بازدهی شاخص 30 شرکت برتر با شاخص 30 شرکت بزرگ چگونه است؟
با گسترش بازار سرمایه کشور بخشی از دارایی های افراد در قالب سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس می باشد.که سرمایه گذاران علاقهمندند با بکار انداختن وجوه خود کسب بازده کنند و در کنار آن ماهیت فعالیت تجاری بگونه ای است که کسب بازده مستلزم تحمل ریسک است. بهعبارت دیگر ریسک یکی از دغدغه های جدی سرمایه گذاران در بازار های مالی است. به علت تغییرات نامطلوب عوامل بازار از قبیل نرخ بهره، نرخ ارز و قیمت اوراق بهادار سرمایه گذاران عمدتا در معرض ریسک بازار قرار دارند. بنابر این باید آن را شناخت و همراه با حذف ریسک های غیرضروری،ریسک های همراه با فرصت را مدیریت نمود(آدمی،1390).
مهم ترین استفاده شاخص سهام،کاهش دادن ریسک سرمایه گذاری می باشد. ترکیب دو دارائی پر ریسک که عواید آنها دارای همبستگی منفی با یکدیگر است یک بدره(مجموعه) سهام بسیار کم ریسک را به وجود می آورد، زیرا هنگامی که یک دارائی عملکرد خوبی داشته باشد، دیگری عملکرد ضعیفی خواهد داشت و بالعکس. برای اینکه تقاضای قدرتمند در مورد عملکرد بازار سهام مورد ارزیابی قرار گیرد،شاخص های زیادی
بنیان نهاده شده است.این شاخص ها برای این طراحی شده اند تا افت و خیزهای گسترده قیمتهای بازار سهام به شکل کمی در آید، حال ممکن است که این شاخص برای بخشی از بازار یا همه بازار باشد.یک چنین شاخص هایی بنا به دلایل زیر اهمیت دارند:
شاخص قیمت سهام،نشان دهنده وضعیت کلی اقتصاد کشور است.افزایش این شاخص به معنی رونق و بهبودی در اوضاع و احوال اقتصادی و کاهش آن گویای بحران و رکود است (احمدپور و همکاران، 1386).
محاسبه شاخص قیمت سهام مستلزم در اختیار داشتن اطلاعات کامل پایه ای و آخرین اطلاعات از تغییرات قیمتهای سهام و حجم معاملات آنهاست. به این جهت این شاخص معمولاً توسط سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار یا موسسات تخصصی مستقل از بورس محاسبه می شود.
هدف این تحقیق طراحی شاخصی سازگار با بورس اوراق بهادار تهران است تا شاخص به شیوهای دقیق وضعیت بورس وشرکتهای بورسی را نشان دهد.
تغییرات شاخص کل قیمت سهام به دنبال تغییرات در مقدار سهام مورد معامله و تغییرات قیمت آنها پدید می آید.این تغییرات ناشی از عوامل درون سازمانی و عوامل برون سازمانی می باشد.
منظور از عوامل درون سازمان، وضعیت داخلی شرکتها با توجه به سرمایه گذاریهای جدی ، سودآوری، زیان دهی، تصمیمات مجمع عمومی و مدیریت شرکتهااست.
منظور از عوامل برون سازمانی اثرگذار بر قیمت سهام شرکتها، قوانین مالی و مالیاتی، بحران های سیاسی و اقتصادی داخلی، ثبات یا بی ثباتی حکومت ها، جنگها و تهدیدهای سیاسی منطقه ای یا بین المللی می باشد.
شاخص کل قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران، در قسمت تحقیقاتی سازمان کارگزاران بورس، تهیه می گردد.
1-4)اهداف تحقیق
این تحقیق در پی رسیدن به اهداف علمی و کاربردی زیر می باشد:
1-4-1) اهداف کاربردی
این تحقیق می تواند نقش مهمی جهت هدفمند کردن فعالیت ها در حوزه های زیر داشته باشد:
مدیران بازار سرمایه
نگرش جامع به وضعیت روزانه، هفتگی، ماهانه و سالانه بورس اوراق بهادار و مبنای مقایسه وضعیت بازار در بازه های زمانی متفاوت .
صندوق های سرمایه گذاری
تاکید و توجه بیشتر به شرکتهای منتخب در این تحقیق برای تشکیل پرتفوی جهت سرمایه گذاری.
شرکت های مشاور مالی و اقتصادی
شناسائی شرکتهایی که از نظر سودآوری، نقدشوندگی و بازدهی وضعیت بهتری دارند و توصیه به سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری در آن شرکتها.
بورس اوراق بهادار تهران
طراحی شاخص های جدید و بهینه براساس معیارها و فرمولهای شاخص های معتبر جهانی.
سرمایه گذاران
هدف این شاخص راهنمائی سرمایه گذاران برای شناسایی و سرمایه گذاری در شرکتهایی است که سودآوری و نقدشوندگی وبازدهی بیشتری دارند.
1-4-2) اهداف علمی
1- ایجاد پایگاه قابل اتکائی برای تصمیم گیری سهامداران بورس با توجه به معیارهای برتر.
2- ایجاد زیر ساختی برای رتبه بندی شرکت های بورسی به صورت منطقی با توجه به معیارهای برتر.
3-طراحی و فراهم نمودن برنامه کامپیوتری برای تحلیل بنیادی و انتخاب سهام برتر.
1-5) سئوالات تحقیق
1- تفاوت بازدهی سهام شاخص30 شرکت برتر بابازدهی سهام شاخص 50 شرکت فعالتر چگونه است؟
2- تفاوت بازدهی سهام شاخص30 شرکت برتر بابازدهی سهام شاخص 30 شرکت بزرگ چگونه است؟
1-6) فرضیه های تحقیق
1- بازدهی سهام شاخص30 شرکت برتربابازدهی سهام شاخص 50 شرکت فعالتر تفاوت دارد
2- بازدهی سهام شاخص30 شرکت برتربابازدهی سهام شاخص 30 شرکت بزرگ تفاوت دارد.
3- بازده سرمایه ((ROE))شاخص 30 شرکت برتر با بازده سرمایه((ROE)) شاخص 50 شرکت فعالتر تفاوت دارد.
1-7) روش شناسی تحقیق
دستیابی به هدف های تحقیق (نظریه سازی) میسر نخواهد بود مگر زمانی که جستجوی شناخت با روش شناسی
درست صورت پذیرد.
جامعه آماری تحقیق و نمونه شامل کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است.
در این تحقیق برای جمع آوری اطلاعات مبانی نظری و ادبیات تحقیق از روش کتابخانه ای استفاده می شود که از کتب لاتین و فارسی، پایان نامه ها و بخصوص مقالات لاتین مجلات معتبر مالی پایگاه های اطلاعاتی بدست می آید.اطلاعات مورد نیاز بر اساس نوع آنها از منابع مختلف سازمان بورس اوراق بهادار تهران جمع آوری می شوند. به منظور جمع آوری داده های مورد نظر، از نرم افزار ره آورد نوین و بانکهای اطلاعاتی سازمان بورس اوراق بهادار تهران استفاده می شود.
بزرگترین و اصلی ترین سرمایه هر سازمان، بخصوص یک سازمان دانش محور، سرمایه انسانی آن است که سرمایه گذاری های سازمان را تحت الشعاع قرار می دهد. یکی از معضلات سازمان های امروزی وجود رفتارهایی همچون کم کاری، پرخاشگری ، ارعاب و کینه توزی است. این رفتارها هم بر عملکرد سازمانها و هم بر روابط بین شخصی و روحیه همکاری کارکنان و رضایت شغلی آنها تأثیر
می گذارند(یون و ساه[1]،2007).
در سازمانها رفتار غیر مولد از نظر بهره وری پایین ، افزایش هزینه های بیمه، اموال از دست رفته و یا صدمه و افزایش گردش مالی مطرح می باشد. چنین ضرر و زیان به سازمان و ایجاد احساسات منفی در افراد روی عملکرد سازمانی تأثیر می گذارد (شارکاوی[2] و همکاران 2013). از طرفی تقاضاهای شغلی (گرانباری، ابهام نقش و تعارض )، احتمالا واکنش مختلف (فشار روانی، کاهش سلامت) را به دنبال دارد ، درحالی که فقدان منابع (فقدان حمایت اجتماعی در محیط کار ، فقدان کنترل شغلی ) مانع دستیابی به اهداف می شود که احساس ناامیدی یا شکست را در پی دارد . چنین احساسانی خود باعث رفتار کناره گیری ونگرش های منفی به کار شبیه کاهش تعهد سازمانی ، تعهد دلبستگی شغلی ، انگیزش شغلی و افزایش تمایل ترک خدمت می شوند (دیمروتی[3] و همکاران 2001). امروزه در سازمان های نوین از کارکنان انتظار می رود که پیش قدم و دارای ابتکار عمل بوده و به نرمی با دیگران کار کنند، مسئولیت توسعه حرفه ای خود را به عهده گرفته و به استانداردهای عملکرد با کیفیت بالا متعهد باشند. بنابراین به کارکنانی نیاز است که احساس پر انرژی و فدایی بودن داشته و مجذوب کار خویش باشند. به بیان دیگر، سازمان ها به کارکنان دارای تعلق خاطر نیاز دارند (عیسی خانی 1391).
این تحقیق به بررسی تأثیر تقاضاهای شغلی و منابع شغلی بر رفتار غیر مولد و درگیرشدن در کار همراه با نقش واسطه ای رضایت درسازمان آب و منطقه ای استان گیلان می پردازد. متغیر های مستقل تحقیق منابع و تقاضاهای شغلی بوده و متغیر میانجی رضایت شغلی و متغیر های وابسته تحقیق رفتار کارغیر مولد و در گیری در کار است. از آنجائیکه سازمان آب و منطقه ای استان گیلان محیط پر تنشی است و حجم کاری اکثرکارکنان زیاد بوده، لذا این تحقیق کمک شایانی به کاهش استرس، افزایش رضایت شغلی و بهبود عملکرد سازمانی کارکنان سازمان آب و منطقه ای استان گیلان خواهد شد.
1-2) بیان مسئله
منابع انسانی در دنیای امروز، بهترین مزیت رقابتی هر سازمان تلقی می شود و انسان بیش از هر زمان دیگری در نظریه سازمان اهمیت یافته است. نیروی انسانی به همان اندازه که می تواند سازمانها را در رقابت یاری دهد، ممکن است مانعی جدی بر سر راه سازمان باشد(قلی پور ،1386). بسیاری بر این عقیده هستند که درگیر شدن کارکنان در کار پیشبینی کننده نتایج کارکنان، موفقیت سازمانی و عملکرد مالی است. درعینحال ، نظرسنجیهای انجامشده توسط شرکتهای نظرسنجی و مشاوره نشان میدهد که میزان درگیر شدن کارکنان در کار در سازمانها بسیار پایین و حتی رو به کاهش است و بیشتر سازمانها از وجود نداشتن درگیری کارکنان در کار رنج میبرند که این موضوع منجر به تحمیل
هزینههای گزافی به سازمانها شده است(عیسی خانی و همکاران، 1392). موضوع بهره گیری مفید از زمان فعالیت نیروی انسانی به دغدغه ای بزرگ برای مدیران اقتصادی کشور بدل شده است در خوشبینانهترین حالت ساعات کار مفید در ایران در هر روز تا 2 ساعت است که میزان هفتگی آن به بیشتر از 11 ساعت نمیرسد. البته برخی آمارهای دیگر نیز این میزان را 6 تا 7 ساعت در هفته برآورد کرده است. با این حال میزان ساعات کار مفید هفتگی در ژاپن 40 تا 60 ساعت و در کره جنوبی نیز 54 تا 72 ساعت برآورد میشود. متاسفانه آمارهای ارائه شده در مورد میزان ساعات کار مفید کارکنان شاغل در بخش دولتی کشور به هیچ وجه قابل قبول نیست؛ چرا که برآورد شده است متوسط ساعت کار مفید افراد در بخش دولتی در طول یک روز فقط 22 دقیقه است.(پورغلامی ، 1391)
این در حالی است که سهم ناهار خوردن، تلفن کردن، مرخصی ساعتی گرفتن و چای نوشیدن از انجام کار مفید در ایران بیشتر است! به همین دلیل است که بسیاری از مردم، از نظام اداری گله مند و شکایت دارند(آوینی ، 1393). یکی از مشکلاتی که با همه گیرشدن اینترنت، گوشی های تلفن همراه و خدمات آن و همچنین متکی بودن به کامپیوتر به شدت موجب نگرانی کارفرمایان، روسای ادارات و همچنین مراجعان شده، افزایش شدید میزان اتلاف زمان کار به وسیله کارکنان شرکت ها است(فلاح، 1394). از طرفی گزارش سالانه سازمان شفافیت بینالملل در مورد فساد اداری و اقتصادی در کشورهای مختلف در سال ٢٠١٣ ، نشان میدهد که در میان ١٧٧ کشور مورد بررسی، کشورهای دانمارک، نیوزیلند، فنلاند، سوئد، نروژ، سنگاپور، سوئیس، هلند، استرالیا و کانادا ردههای یک تا ده سالمترین کشورهای جهان را در اختیار گرفتند. دراین رتبهبندی، ایران با کسب 25 امتیاز، یکصد و چهل و چهارمین کشور از نظر فساد اقتصادی و اداری معرفی شده است.(محمدی وفائی ، 1393).
تحقیقات نشان داده اند که رفتارهای کاری غیرمولد می تواند نتایج منفی برای رفاه سازمان ها و اعضایشان داشته باشند.هزینه مستقیم سرقت، خرابکاری و دیگر رفتارهای اینچنینی می تواند بسیار هنگفت باشد ( فاکس و همکاران، 2001). رفتار کاری غیرمولد بر ویژگی های شخصیتی افراد تأثیر
می گذارد(دیکشت [4]و همکاران،2014). نمونه ای از این رفتار ها عبارتند از: اجتناب از کار ، انجام نادرست وظایف، تعرض فیزیکی، ابرازات خصومت لفظی(ناسزاگویی)، خرابکاری و دزدی (اسپکتور و فاکس،2002) برخی از اقدامات نظیر تعرض و خصومت، مستقیما علیه افراد انجام می شوند، در حالیکه اقدانات دیگر مثل انجام نادرست وظایف یا خرابکاری، مستقیما علیه سازمان صورت می پذیرند. برخی اقدامات نظیر دزدی نیز ممکن است هم علیه افراد باشند و هم علیه سازمان. (قلی پور ،1386). به گزارش پایگاه اینترنتی مشرق، گاردین طی گزارشی، از رواج دزدی میان کارکنان شبکه دولتی بی.بی.سی به عنوان یک پدیده همهگیر و بغرنج یاد کرد. به گفته وی در بین سالهای 2010 تا 2014 تعداد 624 دستگاه لپتاپ، دو کپسول آتشنشانی، 109 تلفن همراه، چهار دستگاه کتابخوان الکترونیکی، 83 آیپدو، 98 دوربین و چهار عدد کتری (توسط کارکنان بیبیسی) به سرقت رفتهاند( روزنامه کیهان، 1393).
سازمان آب و منطقه ای استان گیلان نیز همانند اکثر سازمان های و ادارات دولتی ایران از این قاعده مستثنی نیست ، ممکن است در این سازمان نیز گریز از کار ، پایین بودن ساعات کاری مفید و به تبع آن پایین بودن میزان بهره وری ، کم توجهی نسبت به رعایت ضورابط و مقررات سازمانی، اجتناب از کار و خرابکاری مانند سایر سازمانها وجود داشته باشد. از آنجائیکه اساس کار این سازمان تأمین و تخصیص آب روستائی و کشاورزی است که یکی از پایه های مهم اقتصاد استانی و کشوری محسوب می شود، لذا افزایش درگیر شدن کارکنان در کار و جلوگیری از رفتارهای کاری غیرمولد امری ضروری به نظر می رسد. بطور خلاصه مسائل و مشکلاتی که در خصوص عدم درگیر شدن درکار و وجود رفتارهای کاری غیرمولد وجود دارند عبارتند از :
یکی از مهمترین مسائلی مستقیماً با رفتارغیر مولد و درگیری شدن در کار ارتباط دارد رضایت شغلی کارکنان است. نارضایتی شغلی دارای اثر افزاینده بر رفتار غیرمولد است (انجم و همکاران ، 2013). همچنین باعث کاهش درگیر شدن افراد در کار می شود (رستگار و همکاران ، 1392). افزایش تنش و استرس می تواند موجب نارضایتی کارکنان را فراهم آورد. مدل تقاضاها- منابع کار یکی از مدل هایی است که راهکار خوبی برای کاهش تنش و استرس افراد در سازمان ارائه می دهد(دیکشت و همکاران،2014). مدل تقاضاها-منابع کار شرایط کاری را به دو دسته تقسیم میکند: 1. تقاضاهای مرتبط با شغل، که شامل مواردی است که به خودی خود موجب ایجاد تنش فیزیکی یا روانی در شغل میشود. این بخش شامل مواردی چون ضربالاجلهای زمانی انجام کار، حجم زیاد کار، محیط کاری پرتنش، ابهام در نقش محوله یا ارتباطات ضعیف است و 2. منابع شغلی، شامل عوامل فیزیکی، اجتماعی یا سازمانی است که به فرد کمک میکند که با کاهش تنش، اهداف شغلی خود را محقق کند. در مدل منابع-تقاضای کار رفتارهای کاری غیر مولد به عنوان یک واکنش استرسی رفتاری می باشد (بالدوکی وهمکاران ،2011) .تحقیقات بالدوکی و همکاران نشان داده است که ابعاد تقاضاهای شغلی (فشار کاری، تعارض نقش، تقاضاهای بین فردی ) رابطه معنی داری با رفتارهای کاری غیر مولد و ضد تولیدی دارد. همچنین ابعاد منابع شغلی (استقلال در تصمیم گیری، نظارت اجتماعی و ویژگی های ارتقاء) رابطه معنی داری با درگیری در کار دارد (بالدوکی و همکاران،2011).همچنین طبق دیدگاه تقاضاها-منابع شغلی، نتیجه تقاضاهای بیش از حد کار، نارضایتی شغلـی است(رن[5] و همکاران، 2013).
با توجه به مسائل گفته شده محقق به دنبال یافتن این سوال است که :
1-3) سؤالات تحقیق :
1-3-1) سؤالات اصلی تحقیق:
سوال اصلی 1- آیا رضایت شغلی در تأثیرگذاری تقاضای شغلی بر درگیر شدن در کار نقش
واسطه ای دارد؟
سوال اصلی 2- آیا رضایت شغلی در تأثیرگذاری منابع شغلی بر رفتار کاری غیر مولد تأثیر نقش
واسطه ای دارد؟
1-3-2) سؤالات فرعی تحقیق
سوالات فرعی تحقیق بصورت زیر است:
سوال فرعی 1- آیا تقاضاهای شغلی بر رفتار غیر مولد تأثیر دارد ؟
سوال فرعی 2- آیا منابع شغلی بر درگیری در کار تأثیر دارد؟
سوال فرعی 3- آیا منابع شغلی بر رفتار غیر مولد تأثیر دارد؟
سوال فرعی 4- آیا تقاضاهای شغلی بر درگیری در کار تأثیر دارد؟
سوال فرعی 5 – آیا منابع شغلی بر میزان رضایت کارکنان تأثیر دارد؟
سوال فرعی 6-آیا تقاضای شغلی بر میزان رضایت کارکنان تأثیر دارد؟
سوال فرعی 7- آیا رضایت شغلی بر رفتار غیر مولد تأثیر دارد؟
سوال فرعی 8 – آیا رضایت شغلی بر درگیری درکار تأثیر دارد؟
سوال فرعی 9- آیا رفتار غیرمولد بر درگیری درکار تأثیر دارد؟