وبلاگ

دوران نوین در جهان آن چنان با شتاب به سمت تغییر و تحول در عرصه های گوناگون درحرکت است که زندگی انسان ها و مناسبات بین آن ها را عمیقا تحت تاثیر قرار داده است. یکی از بنیادی ترین اقدامات دولت های جهان درهم گامی با پیشرفت و توسعه جهانی ، تغییر نگرش به آموزش کشور در سطوح متفاوت و تربیت نسلی جدید و نو اندیش برای جامعه است. و با توجه به تحولات عظیمی که در سه دهه ی اخیر در ایران و جهان روی داده است. از جمله وقوع انقلاب اسلامی و تبعات آن در ایران ، پایان جنگ سرد و پی آمدهای آن در جهان، و نیز پاره ای از مسائل اخیر در سطح جهان مانند بحران محیط زیست – تروریسم ، علم و فن آوری ،جهانی شدن- گسترش ارتباطات و مانند اینها که بر فکر و ذهن انسان ها و بویژه بر آموزش و پرورش بسیار موثر است و باعث شده است که امروزه تربیت نیروی انسانی توانمند با توجه به شرایط جهانی و ،هنجارها و ارزشهای حاکم بر هر جامعه  و مختصات  خاص فرهنگی و اجتماعی هر کشوری ،از زیر ساخت های مهم توسعه و پیشرفت محسوب می شود.

 

انسان امروز ،صرفا موجودی منحصر در خانواده و جامعه و کشور خود نیست بلکه بخش جدایی ناپذیر از جهان بشری و مناسبات جهانی است. ما چه بخواهیم و چه نخواهیم هر فردی متاثر از مناسبات جهانی است و بصورت موجودی جهانی درآمده است نقیب زاده با اشاره به چالش اساسی آموزش و پرورش در این مورد اعتقاد دارد نظامهایی که می خواهند فرزندان خود را مطابق الگوهای ویژه فرهنگ خود تربیت کنند و آنها را بر طبق هنجارهای سنتی و ایدئولوژیک پرورش دهند، در واقع ، واگرایی دانش آموز را افزایش داده و خود را در برابر عصیان آنها قرار می دهند و نتیجه می گیرد هرچه بر خاص گرایی و تعلیمات ویژه تاکید شود آسیب پذیری جامعه در برابر چالشهای جهانی بیشتر خواهد شد. (نقیب زاده ؛ 1383 ص :139).

 

 

 

1-2 بیان مسأله:

 

        بررسی تحولات جهانی در نیم قرن اخیر نشان می دهد که تغییراتی بسیار عمیق در باورها و ارزشها و سبک زندگی مردم جهان به وقوع پیوسته است و گسترش جهانی این تغییرات همواره دامنه و شدت بیشتری می یابد. این تغییرات که ناشی از تحولات سیاسی و اقتصادی جهان و پیشرفت های فناوری اطلاعات در عصر حاضر است. متقابلا تاثیری عظیم بر جوانب گوناگون زندگی اجتماعی و فرهنگی به جای گذاشته و افراد را از مرزهای محلی و ملی به انسانهای جهانی تبدیل کرده است(رفیعی و گل محمدی 1381)

 

در عصر کنونی با گسترش جهانی شدن ،فرهنگ ها به همدیگر نزدیک شده بطوریکه باعث به هم پیوستگی و در هم تنیدگی و آمیختگی مسائل جهانی شده است. مسائلی مانند بیماریهای واگیردار جنسی ، کمبود امنیت ، کمبود بهداشت ، تخریب محیط زیست مسائل مشترکی هستند که خواه ناخواه گریبان گیر همه انسان ها می باشد. و بدین جهت و برای مقابله با این بحرانها و گرفتاری های انسانها در عصر حاضر باید اقدامات خاص و ویژه ای را اندیشید و به دنبال دیدگاه جدید و جهان نگری باشیم و داشتن دیدگاه جهان نگر منجربه پیدایش نگاه تازه ای نسبت به آموزش یعنی آموزش جهانی می شود. و می توان برنامه آموزش جهانی را این چنین تعریف کرد که به عنوان یک برنامه اصلاحی که هدفش همگام کردن امر آموزش با تحولات و واقعیت های موجود در صحنه جهانی می باشد.

 

از نظر کیامنش (1383)  آموزش جهانی بر این مسئله تاکید دارد که آموزش باید دانش آموزان را به شیوه ای آماده نماید که بتوانند با حداقل مشکل ، با نیازهای جدید و پرشتاب و پر تغییری که در آن زندگی می کنند ،کنار بیایند.

 

اصطلاح آموزش جهانی( آموزش همه جانبه) معادل فارسی کلمه Global education  است و در زبان عربی تحت عنوان«التربیه الشمولیه» شناخته می شود.در این رابطه سلبی ۲(2000 )از طراحان اصلی برنامه آموزش جهانی معتقد است : آموزش جهانی یک پارادایم کلی نگر است که در آن جوامع ،سرزمین ها و مردم پیوسته هستند.همه پدیده های طبیعی ،فرهنگی ،اجتماعی ارتباط متقابل دارند،گذشته حال و آینده ماهیت بهم پیوسته دارند و عوامل شناختی ،عاطفی ،فیزیکی و ابعاد روحی وجود انسان ماهیتی مکمل دارند. آموزش جهانی مباحث توسعه ،برابری ،صلح ،عدالت اجتماعی و محیطی و توانایی حفظ محیطی را در بر دارد و گستره آن شخصی ،محلی و ملی و سیاره ای است و هماهنگ با چشم اندازها و رویکرد آن تجربه ای ،تعاملی ،کودک محور،دمکراتیک ،مشارکتی و تغییر محور است. آموزش جهانی که مورد بحث می باشد روایتی از تربیت جهانگرا است و با مباحثی مانند مباحث ذیل در ارتباط می باشد:آموزش شهروندی – آموزش حقوق بشر –آموزش توسعه –آموزش چند فرهنگی –آموزش صلح و آموزش جهانی شدن (حکیم زاده1385 )

 

و به تبع تغییرات جهانی، نظام آموزش کشور ما هم متاثر از این تغییرات می باشد و نظام آموزش کشور ما نیز برای هماهنگی با این دگرگونی ها و مواجهه با چالش های برآمده از آنها نیازمند نوآوری، تغییر و تحول است. نظام آموزش در تکاپوی برای ایفای نقش موثر و اجرای ماموریت های کلیدی خود، باید الگوهای جدید را جایگزین الگوهایی کند که تجربه و بروندادهای نظام آموزش کنونی نشان داده است که کارایی لازم

 را ندارند.بهبود نظام آموزش مستلزم تحول می باشد(شهرزاد بخشایش ؛1391 )

 

از آنجائیکه آموزش و پرورش به علت تاثیر مستقیم و خاصی که بر آینده یک کشور دارد از اهمیت بیشتری برخوردار است و همچنین آموزش و پرورش نیزبه عنوان یک نهاد دارای منشاء هایی است که باعث ایجاد، استمرار و تحول آن می باشند. در این بین سند تحول آموزش و پرورش به عنوان پایه بازنگری و اصلاح نظام آموزش از جایگاه خاصی برخوردار است.

 

این منشور که به عنوان زیرساخت تحول بنیادین به تایید شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است مبنای تمام سیاست گذاری ها ، برنامه ریزی ها درنظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است که دارای هفت فصل :شامل کلیات، بیانیه ارزشها، بیانیه ماموریت، چشم انداز ، اهداف کلان و راهبردهای عملیاتی و راهکارها؛است(سند تحول آموزش و پرورش ؛ 1390)

 

با توجه به شرایط جهانی و تغییرات پیوسته و مداوم حاکم بر جامعه می توان گفت که آموزش جهانی با توجه به ساختار و شرایط جهان به عنوان یک برنامه آموزشی اصلاحی جهان مطرح شده است و یک نوع نوآوری آموزشی محسوب می شود که دارای کارکرد و اثربخشی زیادی می باشد. نوآوری در آموزش و پرورش و نوسازی آن در جهان کنونی امری اجتناب ناپذیر است . لکن برای آنکه کارساز باشد نخستین گام در این کار ،شناخت وضع موجود و کمبودها وکاستی های آن در مقایسه با وضع مطلوب یعنی وضعی است که نیل به هدفهای جدید را ممکن می سازد. گام دوم فراهم کردن شرایطی است که در آن الگوهای نو می توانند صورت عملی به خود بگیرند. در اینجا بدیهی است که به محض مشاهده کمبودهای وضع موجود نمی توان از الگوهایی که در فرهنگ و اوضاع اجتماع دیگری ساخته و پرداخته شده اندتقلید کرد و گام آخر،آگاه کردن گروه های درگیر در کاربا ضرورت نوآوری مد نظر است (کاردان ؛ 1381 :ص19).

 

با عنایت به اینکه این برنامه از سال 1380 با همکاری یونیسف و وزارت آموزش و پرورش در چهار استان کشور به صورت آزمایشی  اجرا شده است این پژوهش به دنبال تحلیل و بررسی مبانی فلسفی آموزش جهانی می باشد , واز سوی دیگر درصدد بررسی این موضوع است  که در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران به چه میزان به آموزش جهانی توجه شده  است ؟ و همچنین در تلاش است که به چه اندازه مولفه های آموزش جهانی و اهداف آن در سند تحول بنیادین بکار رفته است؟.

 

 

 

 

1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق :         1-3-1 اهمیت نظری:       -1      بسط و گسترش دامنه نظری علوم از لحاظ اندیشه های فلسفی مطرح  در باب آموزش و پرورش   2- آشنایی با مبانی فلسفی آموزش جهانی باعث فهم دقیق تر و کامل تر این اندیشه فلسفی و تاثیر آن بر روی آموزش و پرورش می گردد.   1-3-2 اهمیت کاربردی :   1-    کمک به دست اندرکاران نظام تعلیم و تربیت جهت بهره گیری از اندیشه های فلسفی مطرح در جهان با توجه به شرایط و پیچیدی گیهای جامعه امروزی در تدوین منابع درسی  .   2-    . زمینه سازی برای استفاده بیشتر معلمان از اندیشه های فلسفی   3-    شناسایی این مبانی فلسفی موجب درک بهتر چگونگی تاثیر یا عدم تاثیر آموزش جهانی برسند تحول می شود.   4-   کمک به رفع ایرادات سند تحول در راستای مقابله با چالش ها و کسب حداکثر بهره برداری از فرصت های شرایط بوجود آمده در کشور .            1-4 اهداف  تحقیق :       1-4-1 هدف کلی:             هدف کلی این پژوهش:  تحلیل و تبیین مبانی فلسفی آموزش جهانی و میزان توجه به آن در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران       –

1-4-2 اهداف جزیی:

 

             

 

• تحلیل و تبیین مبانی فلسفی آموزش جهانی

 

• شناسایی اهداف آموزش جهانی

 

• شناسایی مولفه های آموزش جهانی

 

• بررسی میزان توجه دست اندر کاران تدوین سند تحول بنیادین به مبانی فلسفی آموزش جهانی

 

• بررسی اهداف و مولفه های مربوط به آموزش جهانی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش

 

 

1-5 سؤال های تحقیق :

 

• مبانی فلسفی برنامه آموزش جهانی چیست ؟

 

• اهداف برنامه آموزش جهانی چیست ؟

 

• مولفه های برنامه آموزش جهانی چیست ؟

4-مبانی فلسفی برنامه آموزش جهانی به چه میزان با مبانی فلسفی سند تحول بنیادین هم خوانی دارد ؟

 

5-اهداف و مولفه های مربوط به آموزش جهانی به چه میزان در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش مورد توجه قرار گرفته است ؟

 

-1Global education

 

2- Selby  . D