زبان در اجتماعات انسانی و در زندگی گروهی و روابط اجتماعی، به واسطۀ نیاز انسانها به یکدیگر پدید آمد و در یک تحولات طولانی چند هزار ساله، شکلهای گوناگونی به خود گرفت. هر زبان افقهای تازهای در برابر چشمان بشر میگشاید و می تواند وسیلۀ ارتباط فرهنگی، علمی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی گردد. از این جهت است که زبان را رفتاری اجتماعی دانسته اند که به اعتقاد برخی از زبان شناسان، مهمترین نقش آن ایجاد ارتباط است (نوشینفر، نقل در عباسی، احمدی و لطفی، 1388).
امروزه با توجه به پیشرفت علم و فنآوری و تحولات پیدرپی، زبان انگلیسی به عنوان زبان بین المللی و اصلی شناخته شده است (عباسی، احمدی و لطفی، 1388). بنابراین، یادگیری زبان انگلیسی به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای ارتباطی برای استفاده از منابع و مآخذ علمی و پژوهشی و بهره گیری از فنآوریهای پیشرفته، از اساسیترین مهارت های مورد نیاز برای زندگی در جهان امروز است. فراگیری زبان انگلیسی کار دشواری است. موفقیت در دستیابی به پیچیدگیهای زبانی نیازمند تلاش فراوان میباشد. کلاسهای زبان انگلیسی مکانی برای بهبود زبان و ارائه نوآوریهای آموزگاران و فراگیران زبان به منظور تسهیل این روند دشوار است. هدف این نوآوری، بهبود فرایند یادگیری و کاهش تأثیرات نامطلوبِ دشواریهای یادگیری زبان میباشد (محمدی، 1388). به نظر محققین یکی از مهمترین عوامل مؤثر در یادگیری زبان رویکردهای یاددهی- یادگیری (روش تدریس) است. مثلاً موهاشان (به نقل از ّبیرمی، لیاقت دار و شریف، 1387) روش تدریس کارآمد را به عنوان مهمترین عامل تأثیر گذار در یادگیری زبان انگلیسی ذکر نموده است.
در طی چند سال اخیر، آموزش کارآمد زبان انگلیسی از عمدهترین دغدغههای مسئولان امر برنامه ریزی درسی کشور بوده است؛ زیرا به رغم صرف مقدار زیاد زمان، انرژی و سرمایه، میلیونها ایرانی پس از چند سال آموزش زبان انگلیسی در نهایت از دستیابی به توانایی برقراری ارتباط مفید و مؤثر عاجزند. عوامل این ناکامی را می شود در روش نامناسب آموزش معلمان زبان انگلیسی، محتوای آموزشی نامناسب، روشهای تدریس ناکارآمد، بیانگیزه بودن، دیر شروع کردن آموزش و عدم به کارگیری آموختهها جستجو کرد (بیرمی، لیاقت دار و شریف، 1387). از این رو به منظور بهبود آموزش و ارتقای کیفیت یادگیری زبان انگلیسی بایستی شیوه های سنتی آموزشی زبان انگلیسی مورد تجدید نظر، بازبینی و حتی تغییر قرار گیرد در این راستا توجه به طراحی آموزشی، ابداع الگوهای آموزشی و توجه به رویکردهای نوین در آموزش زبان انگلیسی جزء مهمترین راهکارهای عملی برای ارتقاء و پیشرفت در یادگیری زبانهای خارجی بویژه زبان انگلیسی محسوب میگردد.
1-2- بیان مسأله
زبان به عنوان وسیلهای برای ارتباط فرهنگی، علمی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، نقش انکار ناپذیری در جامعه انسانی و شکل گیری تمدن بشری ایفا می کند. بنابراین آموزش و فراگیری زبان در عرصه تعلیم و تربیت از اولویت خاصی برخوردار است. امروزه حدود 60 درصد جمعیت دنیا دو زبانه و یا چند زبانه محسوب می شود (بهرامی، 1388، ص 3). در نتیجه یادگیری زبان خارجی (زبان دوم) در دنیای امروز امری مهم و ضروری تلقی می شود؛ که آگاهی از روشهای آموزش و یادگیری آن دارای اهمیت فراوان است.
زبان انگلیسی به عنوان یکی از پرکاربردترین زبانهای زنده دنیا، اهمیت اساسی در محافل علمی و بین المللی دارد. بنابراین، توجه به بازنگری در یادگیری و روشهای تدریس آن امری ضروری محسوب می شود. در سالهای 1940و قبل از آن، تدریس و یادگیری زبان انگلیسی و از چنین اهمیتی برخوردار نبوده، اما بعد از جنگ جهانی اول و دوم در پی گسترش فعالیتهای مختلف، زبان انگلیسی در اکثر کشورها رایج گردید (فهیم و حقانی، 1384). از آن زمان تاکنون روشهای مختلفی ایجاد شدند. ولی با وجود صرف هزینه های فراوان نتایج حاصله از روشهای سنتی چندان رضایت بخش به نظر نمیرسند. تجربه نشان داده است که این آموزشها چه در سطح دبیرستان و چه در دانشگاهها ناموفق بوده و هرگونه تغییر در امر آموزش زبان تاکنون با شکست مواجه شده است (پیشقدم، 1387).
طبق نظرکارشناسان، روشهای سنتی نیاز فراگیران را در مهارتهای اساسی یادگیری زبان انگلیسی مانند شنیدن، بیان کردن، خواندن و نوشتن به خوبی برآورده نمی کنند. در مواردی که انگلیسی به عنوان زبان خارجی تدریس می شود، امکان استفاده از مهارت های یاد شده کلاس درس برای آنان وجود ندارد. زبان انگلیسی در چنین جاهایی ممکن است برای گرفتن مدرک تحصیلی مورد نیاز باشد؛ در آن صورت زبان انگلیس به عنوان موضوعی مثل علوم دیگر نگریسته می شود. برای این فراگیران، مفهوم نیاز بیرون از کلاس اهمیت بسیار کمی دارد. و آموختهها در زندگی واقعی بهکار گرفته نمیشوند (عباسی، احمدی و لطفی، 1388). لذا با توجه به این مشکلات در سالهای اخیر محققین به منظور غلبه بر این مشکلات متوجه رویکردهای آموزشی نوین و نظریات تعاملی در آموزش زبان شده اند. یک دسته از رویکردهای نوینی که در سالهای اخیر مورد توجه قرارگرفته است؛ رویکرد مبتنی بر فناوری است.
فناوری با پیشرفت روزافزون تأثیر شگرفی در ارتقاء و تحول آموزش داشته است. هدف اساسی فناوری آموزشی تسهیل، توسعه و تقویت فرایند آموزش و یادگیری است. توسعه فنآوری اطلاعات و ارتباطات در برنامه های آموزشی و پرورشی، گامی مؤثر و ماندگار بوده که توانسته تحول کیفی در اهداف، برنامهها روشها و شیوه ها ایجاد کند و در نتیجه اثربخشی آموزش و پرورش را به دنبال داشته باشد. پیش بینی می شود با توسعه فنآوری، رویاهای دیرینه و مشکلات لاینحل از قبیل کاربردی کردن آموزش و پرورش، تمرکز بر توانایی و نیازهای یادگیرندگان، نهادینه کردن دانش آموز محوری و تغییر نقش معلم به عنوان راهنما و بالاخره اصالت بخشیدن به آموزش مادامالعمر محقق شود (زکی نژاد نقل در حیدری، مدانلو، نیاز آذری و جعفری، 1389). تحقیقات مختلف در نقاط مختلف دنیا حاکی از اثربخشی رویکردهای نوین، بخصوص رویکردهای مبتنی بر فناوری (یادگیری الکترونیکی، یادگیری سیار و …) در امر آموزش و یادگیری زبان است. در زیر به چند نمونه از این تحقیقات اشاره می شود.
چان کونگ در تحقیقی به بررسی تأثیر شبکههای اینترنتی در یادگیری بخشهای مختلف زبان انگلیسی پرداخت و در پایان به این نتیجه رسید که استفاده از این امکانات می تواند یادگیری را در بخشهای مختلف زبان انگلیسی افزایش دهد. همچنین دلاکال فاسونی(2001) تأثیر کاربرد کامپیوتر و اینترنت را در یادگیری زبان انگلیسی مورد بررسی قرار داد و به این نتیجه رسیدکه این ابزارها باعث افزایش یادگیری دانش آموزان می شود و همکاری و مشارکت را در بین آنان بالا میبرد (نقل در حیدری، مدانلو، نیاز آذری و جعفری، 1389).
در سالهای اخیر یادگیری با ظهور فناوریهای جدید مانند چند رسانهایها، فرا رسانه ها، ارتباطات از راه دور و یادگیری موبایل دستخوش تغییرات اساسی شده است. این روشها سبب افزایش علاقه، انگیزه و میل به یادگیری در دانشجویان میگردد و قابلیتهایی را برای معلمان و فراگیران در آموزش و یادگیری بخصوص یادگیری زبان انگلیسی فراهم میآورد. در زمینه به کارگیری موبایل در آموزش نیز تحقیقاتی صورت گرفته است.
پاتریشیا و کریس (2005) تعداد 100 کلمه انگلیسی را به تلفنهای 44 دانشجوی ژاپنی ارسال کردند. در پایان نتایج نشان داد دانشجویانی که این لغات را از طریق تلفنهمراه دریافت نموده اند، یادگیری بیشتری داشته اند. همچنین نادایر و دوگان(2007) ضمن به کارگیری تلفنهمراه در یادگیری زبان انگلیسی، بر تأثیر این روش بر عملکرد و یادگیری دانشجویان نسبت به روشهای معمول تأکید کردند.
یادگیری با بهره گرفتن از موبایل (تلفنهمراه) از راهبردهای نوین در آموزشهای رسمی و غیررسمی است. استفاده از تکنولوژی موبایل در تعلیم و تربیت بر انگیزه، همکاری، اشتراک اطلاعات، در دسترس بودن و تعامل یادگیرنده تاثیر میگذارد و فرصتهایی را برای یادگیرنده، معلم و دانشگاه فراهم می کند (غریبی و محمدی 2009).
یادگیری از طریق موبایل بویژه تلفنهمراه با تواناییهای بالقوهای که دارد؛ اخیراً مورد توجه تعداد زیادی از محققین قرارگرفته است. یکی از مهمترین کاربردهای تلفنهمراه در آموزش، یادگیری لغات انگلیسی با بهره گرفتن از پیام متنی است. نقش مهم دیگر تلفنهمراه در آموزش، ایجاد انگیزه برای یادگیری و مشارکت فعالانه در امر آموزش است. طبق یک نظر سنجی که درسال (2010) در کشور تایوان صورت گرفت، مشخص شد، اولین دلیل اصلی منجر به ناکامی و ناامیدی آکادمیکیِ دانش آموزان، کاهش انگیزه برای یادگیری است. برای ارتقاء انگیزه یادگیری و کارایی تدریس، «بخصوص در درس زبان» فناوریهای رایانهای و ارتباطات سیار پدیدار گشته است، که به طور جدی مورد توجه محققین قرارگرفته است (لوئن رائو، گائو و وو ،2006). با وجود این مطالعات اندکی در مورد پیامدهای آموزشیِ یادگیری سیار، بویژه یادگیری از طریق تلفنهمراه صورت گرفته است؛ لذا، با توجه به اهمیت و ضرورت روز افزون یادگیری سیار بویژه یادگیری از طریق تلفنهمراه در یادگیری زبان انگلیسی، ناکارآمدی روشهای سنتی، اهمیت ایجاد انگیزه در یادگیری زبان انگلیسی، اهمیت تمرین و تکرار با فواصل زمانی و ارائه محتوا در قطعات کوچک که از ویژگیهای تلفنهمراه محسوب می شود؛ این تحقیق در صدد بررسی تأثیر به کارگیری تلفنهمراه به عنوان یکی از روشهای نوین در بالا بردن یادگیری و انگیزه پیشرفت دانشجویان در درس زبان انگلیسی است. بنابراین با توجه به اینکه زبان انگلیسی یک زبان خارجی است، و فقط در کلاس آموزش داده می شود و در خارج از کلاس آموزش داده نمی شود، قسمت اصلی تلاش بر عهده فراگیراست. سیر زمانی حفظ کردن و یادگیری با فواصل زمانی مختلف بخش مهمی از آموزش محسوب می شود؛ که مورد حمایت نظریه های روانشناسی و یادگیری است. روانشناسی شناختی معتقد است اگر قرار است چیزی حفظ شود، در فواصل زمانی طولانی و تکرار امکان پذیر خواهد بود. بنابراین دراین پژوهش لغات جدید در قالب جملات مختلف در فواصل زمانی معین همراه با تمرین و تکرار برای دانشجویان ارسال گردید؛ و سعی شد، با انجام عمل آزمایش (استفاده از یادگیری مبتنی بر تلفنهمراه) تأثیر روش حاضر بر انگیزه پیشرفت و همچنین یادگیری زبان انگلیسی عمومی دانشجویان دانشگاه بیرجند مورد بررسی قرار گیرد.
1-3– اهمیت و ضرورت تحقیق
امروزه کاربرد فناوریهای جدید اطلاعات و ارتباطات، تحولات شگفت انگیزی در کار و زندگی مردم بوجود آورده است. ورود فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) به عرصه فعالیتهای بشر و گسترش روزافزون آن در قرن حاضر، ابزار بسیار کارآمدی در اختیار متخصصان و متولیان تعلیم و تربیت به منظور تغییر و بهبود روشهای یاددهی- یادگیری، تعالی بخشی به اهداف تربیتی و اصطلاحات آموزشی قرارداده است (رحمانی، موحدی نیا و سلیمی، 1385).
یادگیری با بهره گرفتن از موبایل از راهبردهای نوین در آموزشهای رسمی و غیررسمی است. کوچک سازی تجهیزات، فنآوریهای سیار جدیدی راه اندازی کرده است. یادگیری با ابزارهای سیار معرف استفاده از ابزارهای متحرک در فرایند آموزش و یادگیری است. این امر، امکان یادگیری مستقل از محدودیتهای زمانی و مکانی با قابلیت جابجایی و اتصال بهینه را فراهم میسازد (باتستا و پریرا، 2008).
لوئن، رائو، گائو و وو، (2006) معتقدند، فنآوری ارتباطی سیار جدید، سبب تشویق و تعامل بین دانش آموز و معلم میگردد در نتیجه می تواند در بهبود و کارایی یادگیری مؤثر باشد. بنابراین یادگیری از طریق موبایل از این جهت که در هر زمان و مکانی امکان دسترسی به مواد یادگیری و محتوای متفاوت را فراهم می کند، دارای اهمیت است.
یادگیری از طریق موبایل تنها منحصر به محیط یادگیری الکترونیکی نیست، بلکه به همان خوبی که در کلاس حضوری کاربرد دارد در محیطهای تلفیقی نیز کاربرد دارد (غریبی و محمدی،2009).
یادگیری از طریق موبایل بر تفکر انتقادی و یادگیری مشارکتی تأثیر میگذارد و منجر به شخصی شدن روشهای آموزشی یادگیرندگان می شود. یادگیری سیار سبکهای متفاوت یادگیری را پشتیبانی می کند از طریق مبادله پیامهای کوتاه( اساماس) و پیامهای چند رسانهای (اماماس) یا پست الکترونیکی یادگیرندگان با هم مشارکت می کنند (ناردی و همکاران، 2009). به علاوه، محتوا و اطلاعات در قطعههای کوچک که امکان یادگیری مؤثر را آسان می کند، ارائه می شوند، در این معنا میتوان از یادگیری سیار برای پشتیبانی فرایند طبیعی یادگیری استفاده کرد (سراج و ویجایاکوماران، نقل در عطاران 1388).
بدون شک توسعه و گسترش بیوقفه سیستمهای آموزشی مبتنی بر یادگیریهای الکترونیکی و موبایلی اکنون ضرورتی انکار ناپذیر در رویارویی با تحولات جدید داشته، و جامعه را به سوی دانایی محوری هدایت می کند. دسترسی و تسلط بر فناوری اطلاعات و ارتباطات نظیر تلفنهمراه به منظور بهره گیری از آن در برنامه ریزیهای استراتژیک جامعه در امر آموزش، یکی از مؤلفه های اساسی قدرت و توانمندیهای نظام آموزشی محسوب می شود و از طرفی با توجه به سرعت افزاینده دانش و توسعه وسایل ارتباطی نظیر تلفنهمراه فراهم ساختن بستر و زمینه استفاده از این فناوری برای استفاده در دانشگاهها و سایر مؤسسات آموزشی به منظور کمک به بهبود تدریس و یادگیری از مباحث مهم و جدید محسوب می شود این وسیله فراگیران را برای همگام شدن با محیط دائم التغییر اطراف خود و شیوه های جدید برای انتقال دانش و افزایش یادگیری آماده می کند (سلیمانی، پاپ زن، سلیمانی، 1389).
در سالهای اخیر فناوری موبایل بویژه تلفنهمراه به طور چشمگیری در یادگیری زبان انگلیسی مورد استفاده محققین قرار گرفته است. مزایای متعدد تلفنهمراه و سایر ابزارهای همراه، از جمله استفاده در زمانها و مکانهای مختلف، ارائه محتوا در قطعات کوچک، دسترسی آسان، سهولت استفاده، امکان تمرین و تکرار و چند رسانهای بودن و… را میتوان دلایل گسترش استفاده از تلفنهمراه به حساب آورد. تلفنهمراه با داشتن چنین مزایایی می تواند نقش مهمی در یادگیری زبان انگلیسی ایفا نماید. بنابراین در این پژوهش با توجه به نقش مهم انگیزه در یادگیری که مورد توجه محققین زیادی است و همچنین با توجه به نقشی که ابزارهای سیار میتوانند در یادگیری و انگیزه پیشرفت داشته باشند اقدام به کارگیری تلفنهمراه در آموزش نمودیم. از طرفی با توجه به اینکه تحقیقی که تلفنهمراه در افزایش انگیزه پیشرفت دانشجویان بهکار گرفته باشد؛ توسط محقق یافت نشد، این تحقیق از این لحاظ دارای اهمیت است.
همچنین این وسیله و نتایج بهدست آمده از این تحقیق به دلیل دارا بودن ویژگیهای (تکنولوژی مخابرهای، دریافت و انباشت، نمایش و کنترل، انعطافپذیری زمانی و مکانی و تمرکز زدایی) دارای موارد استفاده بیشماری در زمینه آموزش میباشد، که می تواند مورد استفاده دست اندرکاران آموزش زبان انگلیسی بویژه اساتید گروه زبان انگلیسی و کلیه زبانآموزان و دانشجویان قرار بگیرد. ازطرف دیگر نتایج این تحقیق می تواند به عنوان مبنایی برای انجام تحقیقات در زمینه یادگیری از طریق موبایل و سایر زمینهها مشابه گردد. همچنین نتایج تحقیق میتواند؛ به متخصصین برنامه ریزی درسی جهت فراهم آوردن محتوای مناسب برای یادگیری از طریق تلفنهمراه کمک کند.
1-4- اهداف کلی پژوهش
هدف کلی پژوهش حاضر عبارت است از بررسی تأثیر روش یادگیری از طریق موبایل (تلفنهمراه) بر یادگیری و انگیزه پیشرفت، در درس زبان انگلیسی عمومی دانشجویان دانشگاه بیرجند درسال تحصیلی 90-89 .
1-4-1- اهداف فرعی
- سنجش تأثیر روش یادگیری از طریق تلفنهمراه بر روی یادگیری زبان (پیشرفت تحصیلی).
- سنجش تأثیر روش یادگیری از طریق تلفنهمراه بر روی انگیزه پیشرفت دانشجویان.
1-5- فرضیه های پژوهش
- یادگیری از طریق تلفنهمراه بر یادگیری دانشجویان در درس زبان انگلیسی عمومی تأثیر دارد.
- یادگیری از طریق تلفنهمراه بر انگیزه پیشرفت دانشجویان درس زبان انگلیسی (عمومی) تأثیر دارد.
1-6- تعریف متغیرها و اصطلاحات پژوهش
1-6-1- تعریف متغیرها
1-6-1-1 – تعریف مفهومی یادگیری از طریق تلفنهمراه
منظور از یادگیری از طریق تلفنهمراه عبارت است از: یادگیری در قطعات کوچک و کم حجم که از طریق خدمات پیام کوتاه (اساماس) یا سرویس پیام چند رسانهای (اماماس) صورت میگیرد.
1-6-1-2- تعریف عملیاتی یادگیری از طریق تلفنهمراه
در این تحقیق منظور از یادگیری از طریق موبایل (تلفنهمراه)، عبارت است از ارسال پیام متنی (اساماس) در درس زبان انگلیسی عمومی به دانشجویان در فواصل زمانی معین بطوری که فرصت یادگیری همراه با تمرین و تکرار را برای دانشجویان فراهم نماید. لازم به ذکر است که روش آزمایش مورد نظر به طور کامل در فصل سوم ارائه شده است.
1-6-1-3- تعریف مفهومی یادگیری
یادگیری عبارت است ایجاد تغییرات نسبتاً پایدار در رفتار بالقوه یادگیرنده، مشروط بر اینکه این تغییرات در اثر تجربه رخ دهد (سیف، 1383).
Mohashan
.Information & Communication Technology (ICT)
Chuan kung
Dela cal Fasoni
Patricia & Chris
4Nadire & Dogan
Text messaging
luen
rau
Gao
wu
Batista & Pereira
SMS
Multimedia
MMS
فرم در حال بارگذاری ...
