وبلاگ

:

 

یکی از مسائل مهمی که در مباحث رفتاری مورد سوال افرادی زیادی قرار گرفته است در مورد تاثیر نحوه اندیشیدن افراد و نحوه تاثیر گذاری آن بر محیط خود و بر روابط خود با دیگران است . افراد تمایلات زیادی را در برخورد خود با پدیده های مختلف از خود نشان می دهند و این عاملی شده است که نتوان تاثیر تمایلات را بر این شرایط نادیده گرفت . در گذشته دانشمندان بر این نظر تاکید می نمودند که تمایلات افراد را بایستی  برابر با توانایی های آنان در نظر دانست ، این در صورتی می باشد که استرنبرگ (1999) با تاکید بر این موضوع ، این بیان را اشتباه دانسته و با نگرشی تازه از سبک های تفکر به عنوان عاملی که ریشه ای جدا از توانایی افراد دارد ، رویکرد نوینی را به وجود آورده است. تمایلات افراد باعث انجام کارهای خاصی در سازمان می گردد و بر افراد دیگر تاثیر گذار می شود . افراد این تاثیرات را که ناشی از تمایلات فرد دیگری است را درک کرده و مجموع این ادراکات باعث شکل گیری نقاط ضعف و یا قوت سازمان می گردد و بیانگر نقاط ضعف و قوت از سازمان می شود. وایزبورد از دانشمندانی است که توانسته با ارائه مدلی ، ابعادی را به منظور بررسی و توصیف شرایط سازمانی معرفی نماید. این ابعاد کلیاتی را از شرایط سازمانی به نمایش می گذارند. حال با در نظر گرفتن تمایلات و نیز  ابعاد شناخت سازمانی  و در نظر گرفتن آنان درون چرخه ای در یک سازمان ، می توان به اهمیت ترجیحات مافوق بر سایر کارکنان پی برد و آن را بی اهمیت ندانست. بنابراین با انجام پژوهش هایی در این زمینه می توان،  تمایلات مدیران و تاثیرگذای آن بر نقاط ضعف و قوت سازمان را شناسایی نمود. در گذشته  به صورت جداگانه برای شناسایی تمایلات مدیران و نیز نقاط ضعف و قوت سازمانی، تحقیقاتی صورت گرفته است ، ولی هیچگاه به تاثیر این تمایلات بر شکل گیری نقاط ضعف و قوت در سازمان تلاشی صورت نگرفته است . به این منظور، سعی می گردد تا این نقاط ضعف و قوت سازمانی با ابعاد توصیف سازمانی شناسایی شود و نیز نتایج حاصل  بر این تاثیر گذاری را به شکل یک رابطه بیان نمود.

 

تاثیر بررسی رابطه سبک تفکر  مدیران با جو سازمانی حاکم بر دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی ، عنوانی است که تا کنون به طور میدانی به آن پرداخته نشده است . در این پژوهش هدف بر آن است که با به کار گیری پرسشنامه ها این رابطه به بوته ی آزمایش گذاشته شود .

 

 

 

 

 

 

 

• بیان مسأله

در قرن حاضر بحث از سرمایه انسانی به یکی از چالش های مهم سازمان تبدیل شده است . این سرمایه های انسانی و کارکنان به عنوان نیروهایی هستند که سازمان را به سر منزل مقصود می رسانند و رضایت آنان از شغلشان باعث تحقق اهداف سازمان می شود . حال اینکه کارکنان در سازمان و محیط آن باید برای دستیابی به اهداف سازمانی اقدام کنند . شرایط و ویژگی های جو سازمانی می تواند در تحقق اهداف سازمانی موثر باشد .حال آنکه در این جامعه اکثر کارها در سازمانها به انجام می رسد و پیشرفت جامعه تحت تاثیر پیشرفت سازمان می باشد و برای رسیدن به پیشرفت در جامعه نیازمند بهبود عملکرد سازمان های خود هستیم(علاقه بند ،1379،5).

 

در سال های اخیر عوامل زیادی بر محیط داخلی و بیرونی سازمان و بر دانش مورد نیاز مدیران که به سطح برخورد آنان با کارکنان خود که بر ایجاد جو سازمانی  خاص منجر  می گردد ، موثر گشته است  . جو سازمانی حاصل از ادراکات کارکنان از محیط کار می باشد  که این ادراکات تنها شامل ارزش هایی که درک می شود(چیزهایی که دوست دارند و یا متنفر هستند) ، نیست، بلکه شامل طرق توصیف محیط کاری توسط کارکنان می باشد( من ، 2000 ، 63) . برای آگاهی یافتن از جو سازمان بایستی انواع محیط های کاری را که در شکل گیری جو سازمانی موثر هستند را  مشخص نماییم. در تحقیقی به این موضوع اشاره شده است که در ایجاد جو سازمانی از نظر کارکنان ، عواملی موثرند که این عوامل شامل ویژگی های شغلی ، ویژگی های نقش ، ویژگی های سازمانی ، ویژگی های رهبری و  ویژگی های گروه های کاری  هستند( من ، 2000 ، 64) .  با توجه به اینکه افراد از عوامل مختلفی تاثیر می پذیرند و خود نیز باعث بروز عوامل مختلفی در محیط می گردند، می توان بیان داشت که رهبران و مدیران به عنوان مرکز تفکر سازمانها ، از طریق  سبک تفکر  خود در ادراک کارکنان از جو سازمان تاثیر گذار باشند.  آنان در برخورد با مسائل و کارکنان خود می تواند نتایج متفاوتی را در سازمان پایه ریزی نماید و نیز در بروز جو سازمانی خاص تاثیر گذار گردد . بر این اساس طبق نظر جیمز و جونز (1974) جو سازمانی به جو فیزیولوژیکی از سازمان نامیده می شود که حاصل درک کارکنان از شرایط روانی محیط کار می باشد( جیمز و جونز ، 1974 ، 1111) .  جو سازمانی به ویژه به کیفیت درونی یک سازمان اشاره می کند، به گونه ای که اعضای آن ،این کیفیت را “ادراک و تجربه ” می کنند، به عبارت دیگر مجموعه ویژگی های درونی ای که سازمان را از سازمانی به سازمان دیگر متمایز می سازد و رفتار کارکنان آن را تحت تاثیر قرار می دهد ، جو سازمانی آن سازمان نامیده می شود (علاقه بند،1378، 38). بر اساس گفته های بالا، سبک تفکر در ایجاد جو  روانی در سازمان موثر است و نیز جو سازمانی در ایجاد بهره وری تاثیر گذار است که می توان اهمیت بررسی این موضوع را مدنظر قرار داد.

 

کار تیمی نیاز به افرادی دارد که اطلاعات خود را با یکدیگر مبادله نمایند و در اختیار دیگران قرار دهند و نیز برای به انجام رساندن وظایف نیز با یکدیگر هماهنگ باشند. با این حال همیشه یک میزان مشخصی از استقلال در میان اعضای یک تیم وجود دارد و بر همین اساس میان تیم های موجود در یک سازمان نیز ، میزانی از وابستگی وجود دارد (موچینسکی ، 2003 ، 281) . همه این جنبه که در کار تیمی تاثیر گذار است با سبک تفکر در ارتباط می باشد.

 

جو سازمانی در نحوه عملکرد کارکنان سازمان بسیار تاثیر گذار می باشد و نیز جو سازمانی مناسب می تواند در انگیزش و بهبود روحیه و مشارکت افراد در تصمیم گیری ها و ازدیاد خلاقیت و نوآوری آنان موثر بوده و  می تواند به عنوان یک منبع در تامین سلامت روانی کارکنان به حساب آید، با وجود این جو سازمانی نامناسب می تواند منبع عمده فشار روانی نیز باشد.از اینرو عواملی که باعث بروز جو سازمانی خاصی در محیط می گردند باید مورد شناسایی قرار گیرند . با توجه به  این ، بایستی عواملی که  در ایجاد جوی ناسالم در سازمان می گردد تحت کنترل قرار گیرد و تا حد امکان درصدد از بین بردن آنها شد . فکر کردن مثل نفس کشیدن است ، این چیزی است که ما آن را به عنوان امری عادی می پذیریم ( گلیان ، 2000، 137) . در بیان علت تفاوت بین انواع جو سازمانی، روسیو (1988) دلیل را جو روانشناسانه بیان داشته است که  به عنوان گوناگونی در افراد دانسته شده است که این به خاطر گوناگونی در سبک تفکر افراد ، شخصیت ، فرایندهای شناختی و تاثیر روابط اجتماعی بر درک حاصل از محیط به وجود می آید ( روسیو ، 1998 ، 142) . تجارب افراد منحصربه فرد می باشد که این تعریف ارتباط نزدیکی با سبک های تفکر یا  سبک شناختی دارد. گاهی به اشتباه سبک تفکر را معادل چگونگی استفاده از توانایی ها می دانند .طبق نظریه ” خودگردانی ذهنی ” استرنبرگ ، سبک تفکر بیانگر راهی است که ما در به کار گیری توانایی هایمان ترجیح می دهیم (استرنبرگ،1999، 38).

 

بر این اساس است که سبک های تفکر می تواند بر نوع محیط سازمانی و طراحی وظایفی که ما ترجیح می دهیم تاثیر گذار باشد. افراد زمانی که متوجه تاثیر اطلاعات خود در افزایش عملکرد کاری خود شوند، باعث می گردد تا در انجام آن وظایف بیشتر علاقه نشان دهند.این نوع شناخت از سبک تفکر ، در عملکرد کاری افراد تاثیر گذار است ( هیز و آلینسون ، 1998، 863) .

 

بر این اساس ، محقق به دنبال پاسخ به این سوال است که رابطه بین سبک تفکر مدیران با جو سازمانی حاکم بر دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی استان قم چگونه است ؟

 

 

 

1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق

 

الف ) اهمیت و ضرورت نظری تحقیق :

 

محیط کاری افراد همانند منزل دوم آنان است و افرادی هم ﭘیدا می شوند که عمده ساعات شبانه روز خود را در محیط کارشان به سر می برند .بنابراین محیط کار نیز باید همچون خانه حداقل نیازهای روحی و روانی افراد را در بر داشته باشد تا افراد ضمن کسب درآمد و ارتقای سطح دانش و مهارت حرفه ای خود به خدمتی صادقانه و موثر بپردازد(سلطانی ،1384، 107) .

 

به دلیل اینکه  دنیای امروزه دنیای انسانها هست و سرﭘرستان، مدیران و کارکنان سازمان ها نیز انسان هستند و سازمان بدون انسان بدون مفهوم خواهد بود ، فعالیت هایی از قبیل تولد ، تحصیل ،کار ،تفریح ،رشد و مرگ در این جامعه صورت می گیرد که بر جو سازمان ها نیز موثر می باشد(میچل،ترانس و آرو،1978، 179).

 

جو سازمانی مطلوب هم باعث کاهش هزینه های جابه جایی کارکنان و کاهش مقاومت آنان در برابر تغییر می شود و نیزباعث بهبود کیفیت کالاها و سود آوری شرکت می گردد. از نظر سازمانی ، سطح بالای رضایت شغلی منعکس کننده جو سازمانی بسیار مطلوب است که منجر به جذب و بقاﺀ کارکنان می شود (مقیمی ،1379، 385).

 

جو سازمانی از نظر( لیتوین ) و (روبرت استرینگ ) ادراکاتی است که فرد از نوع سازمانی که در آن کار می کند دارد و احساس او به سازمان بر حسب ابعادی است مانند استقلال ،ساختار سازمانی ، پاداش ، ملاحظه کاریها ، صمیمیت و حمایت و صراحت (دسلرگر،‌1386‌، ‌11). با بررسی تاریخچه ی سبک شناختی و یا به عبارتی سبک های تفکر متوجه ابعاد روانی تاثیر گذار در فرایندهای مرتبط با اطلاعات می شویم  (آسبورن و آسبورن، 1978) .  

 

سبک های تفکر به عنوان یک رویکرد ثابت ، ترجیحی و یا استراتژی های عادت شده ای است که حالت ادراک افراد، به یاد آوری ،  تفکر کردن و حل مسئله را تعیین می نماید (مسیچ ، 1976) .

 

استرنبرگ و گریگورنکو (1997) معتقدند که مطالعه و شناخت سبک های تفکر در افراد از آن جهت دارای اهمیت می باشد که بین مطالعه شخصیت و موفقیت افراد پلی برای رسیدن به موفقیت افراد ایجاد می نماید و بنابراین از این جهت، شناخت سبک های تفکر مدیران فرصتی را برای شناخت شخصیت آنان و پیش بینی نیازهای مهارتی آنان و نیز کنترل عوامل موثر بر جو سازمانی را فراهم می آورد (استرنبرگ و گریگورنکو ، 1997 ، 705) .

 

بررسی یافته ها و نتایج تحقیقات نشان می دهد که تحقیق پیرامون سبک تفکر می تواند فهم و آگاهی را در بین همکاران تسهیل کرده و به بهبود ارتباطات سازمانی کمک نماید. در نتیجه، فرصتهایی برای رشد مشخص سازمانی افراد فراهـم می آورد ( هاریسون و برامسون ، 2002) .

 

 

 

ب ) اهمیت و ضرورت کاربردی تحقیق :

 

از بین بردن بیماری هایی از قبیل برخی از انواع سردرد ها ، معده دردها ، کمر درد ها و حتی پا دردها  از طریق بالا بردن سلامت روانی سازمان ها با کمک شناسایی نقاط ضعف و قوت سازمان با بهره گرفتن از بررسی جو سازمانی حاکم بر آنان(شعاری نژاد،1371، 32) .

 

مدلی از میزان تاثیر گذاری سبک های شهودی و تحلیلی را بر میزان توجه بر هر یک از سبک ها را به و جود می آورد.

 

استفاده از تحقیقاتی با زمینه های شناختی و فیزیولوژیکی در شرایط کار، زمینه ای را برای محققین و استفاده کنندگان آن فراهم می نماید تا از نتایج حاصل از آن بهتر بتوانند استفاده نمایند ( هودگ کینسون ، 2007، 245) .

 

افراد در بیان و ادراک روانی خود از جوّ می توانند تحت تاثیر سبک تفکر مدیر قرار گیرند که با سنجش جو سازمان می توان نقص های موجود در سازمان را از طریق سبک مدیر برآورد نمود که با دسته بندی هایی که در مورد سبک های تفکر می گردد می توان فرمولی را

 برای انتظارات معقولانه حاصل از سبک تفکر مدیران داشت.

 

استفاده از مطالعات تجربی که در آنها به بررسی سبک های شناختی و یا سبک های تفکر پرداخته شده است ، می تواند عملکرد افراد را نسبت به استفاده از تحقیقاتی که بر مبنای توانایی ها و موقعیت ها  در محیط کار می شود ، بهتر نمایان سازد (کیرتون، 2003، 32) .

 

طبق نظر کولز(2007) با آگاهی از تفاوت افراد از سبک های تفکر، می توان تاثیر آن را بر یادگیری، حل مسائل ، تصمیم گیری، ارتباطات و خلاقیت را از طرق مختلف دانست( آرمسترانگ ، 2009، 4) .

 

بنابراین جو سازمانی مطلوب در موفقیت یک سازمان و واحد صنعتی تاثیر بسزایی خواهد داشت. لذا انجام این پژوهش می تواند در بررسی انواع سبک های تفکری حاکم در محیط دانشگاه ها که خود باعث ایجاد تاثیرات بسزایی در برون دادهای دانشگاه ها که خود شامل دانش آموختگانی با طرز تفکر و برخورد گوناگون در جامعه و سازمان  هستند ، از طرق مختلف می گردد.

 

 

 

• اهداف تحقیق

 

 

1-3-1- هدف اصلی:

 

شناسایی رابطه بین “سبک تفکر” مدیران با “جو سازمانی “

 

1-3-2- اهداف فرعی:

 

• شناسایی رابطه  “سبک تفکر شهودی ”  با  ” توجه به هدف ” سازمانی

 

• شناسایی رابطه  ” سبک تفکر شهودی ” با ” ساختار ” سازمانی

 

• شناسایی رابطه  ” سبک تفکر شهودی ” با  ” رهبری ” سازمانی

 

• شناسایی رابطه  ” سبک تفکر شهودی ” با  ” توجه به ارتباطات ” سازمانی

 

• شناسایی رابطه ” سبک تفکر شهودی ” با ” توجه به ﭘاداش ها ” سازمانی

 

• شناسایی رابطه  ” سبک تفکر شهودی ” با ” مکانیزم های مفید ” سازمانی

 

• شناسایی رابطه  ” سبک تفکر شهودی ” با ” نگرش به تغییر ” سازمانی

 

• شناسایی رابطه ” سبک تفکر تحلیلی”  با  ” توجه به هدف ” سازمانی

 

• شناسایی رابطه ” سبک تفکر تحلیلی ” با ” ساختار ” سازمانی

 

• شناسایی رابطه  ” سبک تفکر تحلیلی ” با  ” رهبری ” سازمانی

 

• شناسایی رابطه  ” سبک تفکر تحلیلی ” با  ” توجه به ارتباطات ” سازمانی

 

• شناسایی رابطه ” سبک تفکر تحلیلی ” با  ” توجه به ﭘاداش ها ” سازمانی

 

• شناسایی رابطه ” سبک تفکر تحلیلی ” با ” مکانیزم های مفید ” سازمانی

 

• شناسایی رابطه ” سبک تفکر تحلیلی ” با ” نگرش به تغییر ” سازمانی

1-4-فرضیه های تحقیق

 

1-4-1-فرضیه های  اصلی

 

بین  “سبک تفکر ” مدیران با ” جو سازمانی ” رابطه وجود دارد .

 

1-4-2-فرضیه های  فرعی:

 

• بین ” سبک تفکر شهودی ” با عامل ” توجه به هدف ” رابطه وجود دارد.

 

• بین ” سبک تفکر شهودی ” با عامل ” ساختار ”  رابطه وجود دارد.

 

• بین ” سبک تفکر شهودی ” با  عامل ” رهبری ”  رابطه وجود دارد.

 

• بین ” سبک تفکر شهودی ” با عامل ” توجه به ارتباطات ”  رابطه وجود دارد.

 

• بین ” سبک تفکر شهودی ” با عامل ” توجه به ﭘاداش ”  رابطه وجود دارد.

 

• بین ” سبک تفکر شهودی ” با عامل ” مکانیزم های مفید ”  رابطه وجود دارد.

 

• بین ” سبک تفکر شهودی ” با عامل ” نگرش به تغییر ”  رابطه وجود دارد.

 

• بین ” سبک تفکر تحلیلی ” با عامل ” توجه به هدف ” رابطه وجود دارد.

 

• بین ” سبک تفکر تحلیلی ” با عامل ” ساختار ”  رابطه وجود دارد.

 

• بین ” سبک تفکر تحلیلی ” با عامل ” رهبری ”  رابطه وجود دارد.

 

• بین ” سبک تفکر تحلیلی ”  با  عامل ” توجه به ارتباطات ”  رابطه وجود دارد.

 

• بین ” سبک تفکر تحلیلی ” با عامل ” توجه به ﭘاداش ”  رابطه وجود دارد.

 

• بین ” سبک تفکر تحلیلی ” با عامل ” مکانیزم های مفید ”  رابطه وجود دارد.

 

• بین ” سبک تفکر تحلیلی ” با عامل ” نگرش به تغییر ”  رابطه وجود دارد.

. Organizational climate.

 

. Altman

 

.  Thinking style.

 

. James & Jones

 

. Muchinsky

 

. Golian

 

. Rousseau

 

. Mental  Self-Government

 

. Sternberg

 

. Hayes & Allinson

 

. Ausburn & Ausburn

 

. Messick

 

. Sternberg, & Grigorenko

 

. Harrison & Bramson

 

. Hodgkinson

 

. Kirton

 

 . Cools

 

. Armstrong