وبلاگ

با توسعه اقتصاد و رشد واحدهای تجاری، مسأله تفکیک مالکیت از مدیریت و تئوری نمایندگی مطرح گردید. بر طبق این تئوری، نماینده طبق قرارداد وظایفی بر عهده می گیرد که به جای موکل خود انجام دهد.موکل نیز طبق قرارداد به وکیل یا نماینده خود بابت انجام وظایف محول شده پول پرداخت می کند. به بیان دیگر،کارها بر عهده نماینده است در حالیکه تابع مطلوبیت در رابطه با خواستهای موکل مورد توجه قرار می گیرد. در واحدهای انتفاعی کوچک که معمولاً توسط صاحبان آن اداره می شوند طبعاً تضاد یا تعارضی بین صاحبان و مدیران بوجود نمی آید اما در اغلب واحدهای انتفاعی بزرگ که معمولاً به شکل شرکت سهامی فعالیت می کنند واحد تجاری توسط مدیرانی اداره می شوند که قانوناً نمایندگی سهامداران را بر عهده دارند. وظیفه مدیریت دنبال کردن هدف های سهامداران به نحوی هماهنگ با قوانین جامعه است. مدیریت در تدوین خط مشی ها و تصمیمات مالی شرکت نقش بسیار مهمی ایفاء می کند. مدیریت می تواند از طرق مختلفی از جمله تغییر در ترکیب دارایی ها، خط مشی تقسیم سود و انتخاب شیوه تأمین مالی، بر ثروت سهامداران تأثیر بگذارد. مدیران به عنوان مسئول تهیه صورتهای مالی با آگاهی کامل بر وضعیت مالی شرکت و با برخوراری از سطح آگاهی بیشتر نسبت به استفاده کنندگان صورتهای مالی، بطور بالقوه سعی دارند که تصویر واحد تجاری را مطلوب جلوه دهند و نیز سرمایه گذاران به عنوان اصلی ترین تأمین کنندگان منابع شرکت ها خواهان اطلاعات کامل و درست از شرکت ها هستند، در بازارهای کارای سرمایه چنین فرض می شود که کلیه اطلاعات موجود به سرعت بوسیله افراد جذب شده و اثرات آن در قیمت اوراق بهادار منعکس می شود. یعنی قضاوت افراد و تصمیم های آنان در قیمت های اوراق بهادار تجسم می یابد(واتس،2003: 122-119). هم چنین ممکن است دارایی ها و سرمایه واحد تجاری بیشتر از میزان واقعی گزارش گردد. نتیجه کلی این عملیات چنین خواهد بود که تصویر واحد تجاری بهتر از وضعیت واقعی به نظر رسد و انگیزه سرمایه گذاری افراد برون سازمانی در واحد تجاری افزایش یابد. در چنین شرایطی اصول و رویه های حسابداری به عنوان پشتوانه مراجع تعیین کننده استاندارد حسابداری، با هدف تعدیل خوش بینی مدیران، حمایت از حقوق ذی نفعان و ارائه منصفانه صورتهای مالی، مفهوم محافظه کاری را بکار می برند. امکان انتخاب رویه های حسابداری به مدیریت فرصت می دهد تا در مورد زمان شناخت و اندازه گیری هزینه ها و درآمدها تصمیم گیری کند. مدیریت انگیزه دارد با به کار گیری رویه های غیر محافظه کارانه حسابداری، رشد سود شرکت را ثبات بخشد. این امر باعث افزایش انتظار سهامداران از شرکت در سنوات آتی می گردد (واتس، 2003: 301-297).
رکن اصلی هر تحقیق علمی، طرح تحقیق می باشد. زیرا محقق کلیه  فعالیتهای تحقیقاتی خود را بر پایه آن شکل میدهد .در این مرحله مساله تحقیق مشخص می شود  و محقق متوجه می شود که ناشناخته و مجهول او چیست و چه چیزی را باید معلوم کند. ابعاد مساله را مورد بررسی قرار میدهد تا آن را تعریف کند .ادبیات و پیشینه آن را مورد مطالعه قرار میدهد تا متغیرهای احتمالی را شناسایی کند و بر اساس آن فرضیه های تحقیق را فراهم مینماید پس از آن متغیرهای علیّ و توصیفی را شناسایی می کند و آنگاه به تعریف مساله بر اساس ماهیت و ویژگیهای آن می پردازد .
اهداف  تحقیق
هدف کلی تحقیق حاضر تبیین رابطه بین محافظه کاری حسابداری با توان تامین مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. این هدف کلی با تفکیک آن به اهداف فرعی ذیل پیگیری می شود.

• سنجش میزان محافظه کاری حسابداری در سطح سال-شرکت و از طریق دو الگوی متفاوت

• بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر مدیریت نقدینگی شرکت

• بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر روش تامین مالی شرکت

• بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر سیاستهای پرداخت سود به سهامداران

• اظهار نظر کلی در خصوص چگونگی تاثیر محافظه کاری بر توان تامین مالی شرکتهای نمونه آماری

 
1-4-1)کاربردهای تحقیق
اولین کاربرد هر تحقیق جنبه نظری و توسعه رشته مورد تحقیق میباشد که راهگشای شناخت عوامل  مطلوب برای توسعه تئوریهای حسابداری و حرکت به سمت سیستمهای اندازه گیری و گزارشگری مطلوب را مهیا میسازد .
این تحقیق بر محافظه کاری حسابداری و تبیین منافع آن برای تامین کنندگان سرمایه شرکتهای نمونه آماری  تمرکز نموده است. در این

 راستا، بخشی از تصمیمات مالی مدیران که بنظر می رسد متاثر از طرز نگرش و میزان اعتماد سرمایه گذاران و اعتباردهندگان به محیط گزارشگری مالی این شرکتهاست؛ مورد اندازه گیری قرار گرفته و رابطه آنها با سطح محافظه کاری اعمال شده در صورتهای مالی بررسی شده است.

بنابراین نتایج بدست آمده از این تحقیق ضمن توسعه و بهبود الگوهای سنجش مربوط به  متغیرهای اساسی بکار رفته، می تواند در ارزیابی واحدهای تجاری مختلف به سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان کمک کند. همچنین این نتایج برای مدیران واحدهای اقتصادی در خصوص تعیین سیاستهای مالی و رویه های  گزارشگری مورد استفاده خواهد بود.
 
1-5)چهارچوب نظری و تدوین فرضیه های تحقیق  
در این تحقیق تاثیر محافظه کاری حسابداری بر توان تامین مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی می شود. توان تامین مالی شرکتها، تابعی از تصمیمات مالی آنها می باشد. بنابراین جهت تبیین اثرات محافظه کاری در کاهش یا افزایش توان تامین مالی، سه مورد از تصمیمات مالی شرکتهای سهامی، شامل مدیریت نقدینگی،تامین مالی و تقسیم سود و تاثیر محافظه کاری حسابداری بر آنها بررسی می شود. بر اساس مباحث مطرح شده در بیان مساله، فرضیه اصلی تحقیق بشرح ذیل تدوین شده است.

• با افزایش محافظه کاری حسابداری، توان تامین مالی شرکتها، افزایش می یابد.

• فرضیات فرعی

1-5-1)مدیریت نقدینگی شرکت
1-1) با افزایش محافظه کاری حسابداری، مانده وجه نقد نگهداری شده، کاهش می یابد.
  1-5-2) روش تامین مالی
1-2) محافظه کاری حسابداری احتمال تامین مالی از طریق بدهی را افزایش می دهد.
1-5-3) سیاستها و تصمیمات پرداخت به سهامداران
1-3) با افزایش محافظه کاری حسابداری، درصد سود تقسیمی افزایش می یابد.
 
1-6)قلمرو تحقیق
1-6-1)قلمرو موضوعی تحقیق
مبنای نظری این تحقیق برپایه تئوری نمایندگی است و در آن تاثیر رویه های بکار گرفته شده از طرف مدیر بر واکنش تامین کنندگان سرمایه و منابع مالی شرکتهای سهامی بررسی می شود. تحقیق حاضر از جمله تحقیقات حسابداری بر پایه اطلاعات بازار سرمایه می باشد و آزمون فرضیات آن در قلمرو شرکتهای پذیرفته شده  در این بازار است.
 
1-6-2)قلمرو زمانی تحقیق
محدوده زمانی تحقیق شامل 10 سال متوالی از سال 1383 تا 1392 می باشد که بررسی فرضیات تحقیق با بهره گرفتن از داده های واقعی این سالها انجام می پذیرد. براساس هدف تحقیق اطلاعات مربوط به دوره فوق بررسی و شرکتهایی که در این دوره افزایش سرمایه داده اند در مدل وارد می شوند.
 
1-6-1)قلمرو مکانی تحقیق
تمامی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران  که شرایط مذکور در بند جامعه آماری را داشته باشند .
 
1-7)تعریف واژه گان تحقیق
محافظه کاری حسابداری: محافظه کاری عبارتست از واکنش سریعتر و به هنگام تر به اخبار بد نسبت به اخبار خوب. هرچه واکنش به اخبار بد بیشتر باشد؛ سطح محافظه کاری بالاتر است.(باسو،1997) بر اساس این تعریف، محافظه کاری شناسایی سریعتر هزینه ها نسبت به درآمدها می باشد. به عبارت دیگر، هزینه هایی که برای تحقق درآمد انجام شده اند؛ سریعتر از درآمدهای مربوطه شناسایی می شوند. از این دیدگاه در این تحقیق جهت سنجش محافظه کاری از یک الگوی رگرسیونی که در آن درآمدهای جاری تابعی از هزینه های دوره قبل می باشد، استفاده شده است.
توان تامین مالی: عبارتست از میزان دسترسی آسان و سریع به منابع تامین مالی خارجی. میزان توان تامین مالی واحدهای اقتصادی در تصمیمات مالی آنها موثر است و این تصمیمات می تواند نمایانگر قدرت این واحدها در دسترسی به منابع مالی خارجی باشد. در این تحقیق توان تامین مالی تابعی از سه تصمیم مالی، شامل نگهداری وجه نقد، روش تامین مالی و سیاست پرداخت به سهامداران تلقی می شود(لی،2010).
اهرم مالی:
نسبت بدهیها به داراییها بعنوان معیاری برای تعیین ساختار سرمایه در شرکتها استفاده می شود. این معیار که به آن اهرم مالی گفته می شود، شاخصی برای ریسک مالی شرکت و توانایی پرداخت بدهیها نیز محسوب می شود(نوروش و دیلمی،1383).
اندازه شرکت: برای کنترل ویژگیهای متفاوت شرکتهای نمونه آماری در تحقیقات مالی، از یک متغیر کنترلی استفاده می شود. محققان معیارهای گوناگونی برای اندازه شرکتها در نظر گرفته اند. در این تحقیق جهت وارد نمودن اندازه شرکتهای در الگوی آزمون فرضیات از لگاریتم ارزش دفتری کل داراییها استفاده می شود(لی،2010).
نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری: این نسبت بعنوان شاخص فرصتهای رشد شرکتهای سهامی مطرح می باشد و از تقسیم ارزش بازار سهام منتشره به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام بدست می آید. نسبت مذکور در این تحقیق بعنوان متغیر کنترلی بکار می رود(لی،2010).
Watts, R
Accounting Conservatism
Financial Flexibility