وبلاگ

سرمایه گذاران همیشه بر این باور باشند که برآوردهای سود صحیح بوده و از دقت لازم برخوردار است. بنابراین خطای پیش بینی سود برای سرمایه گذاران حائز اهمیت است زیرا بر تصمیمات آنها تاثیر می گذارد. (مشایخ و شاهرخی،1386 ).
یکی از اطلاعات افشا شده خارج از صورتهای مالی سود پیش بینی شده توسط مدیریت است که منعکس کننده پیش بینی مدیریت درباره چشم انداز آتی است. مطالعات پیشین نشان میدهند که پیش بینی های مدیریت، قیمت سهام، نقدینگی بازار سهام و پیش بینی تحلیلگران را تحت تأثیر قرار میدهد)براکمن و سیکون 2008 ، هرست و همکاران 2008).
مطالعات اخیر حاکی از این مطلب است که سودهای حسابداری محافظه کارانه هستند به عبارت دیگر سودها تمایل دارند تا اخبار بد ( بازده منفی سهام) را نسبت به اخبار خوب( بازده مثبت سهام) براساس یک مبنای به موقع تر منعکس نمایند (باسو 1997).
محافظه کاری در بیانیه مفاهیم حسابداری مالی شماره (2)آمریکا بعنوان یک عکس العمل احتیاط آمیز به شرایط عدم احتیاط نامیده شده و اشاره دارد به اینکه اگر دو برآورد در خصوص مقادیر دریافتی یا پرداختی آتی تقریباً مشابه باشد، محافظه کاری بیانگر این است که برآورد کمترخوش بینانه مورد استفاده قرار گیرد. پژوهشهای تجربی نشان دهنده این است که رویه‌های حسابداری، محافظه کارانه است و نیز در طی سی سال گذشته این رویه‌هاهمچنین محافظه کارانه تر شده است. واتس، 2003 باسو و تحقیقات صورت گرفته بعد از او شواهدی حاکی از افزایش حسابداری محافظه کارانه فراهم نموده اند. هر چند تحقیقات پیشین، از قبیل واتس، به این رسیدند که محافظه کاری منجر به افزایش کارایی قراردادها و کاهش مالیاتها، تعهدات سرمایه گذار و مخارج قانونگذاری میگردد که از دیدگاه سرمایه گذاران ممکن است مطلوب بنظر رسد ولی با فرض توزیع صحیح شرایط اقتصادی، یک سیستم حسابداری محافظه کارانه شواهدی را فراهم  مینماید که احتمال طبقه بندی واحد تجاری بعنوان شرایط غیر منصفانه را افزایش میدهد. این نوع جانبداری، اگر چه ممکن است توسط استفاده کننده نهایی تعدیل شود، ریسک ارائه اطلاعات گمراه کننده را افزایش میدهد (پیک و همکاران، 2007 ) با توجه به مطالب فوق که بیانگر نقش پیش بینی‌های مدیریت در تأمین نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان صورتهای مالی و همچنین الزام نهادهای قانونگذار در بازارهای مالی بر ارائه پیش بینی‌های مدیریت در مواعد معین از یک طرف و تأثیر محافظه کاری بر ابعاد مختلف سیستم حسابداری و گزارشگری مالی از طرف دیگر است تعیین میزان درستی سود پیش‌بینی شده از سوی مدیران و میزان خوشبینانه بودن آن، مهم و اثر گذار است.
اطلاعات مدیران از سود مورد انتظار، ممکن است به دلیل عدم قطعیت در محیط عملیات شرکت دچار اخلال شود. عدم قطعیت‌ها را می‌توان به مواردی از قبیل طول چرخه تجاری و تغییر پذیری سود نسبت دادکه اعمال محافظه کاری را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.
در این تحقیق با توجه به مشکل عدم قطعیت سود پیش بینی شده و اهمیت آن توسط مدیران برای تصمیم گیرندگان بازار و اثر تعدیل‌کنندگی محافظه کاری برای شرکت‌های مختلف به خصوص شرکت‌های دارای عملیات پیچیده ، این سئوال مطرح می‏‏شود که شاخص‏های طول چرخه تجاری و تغییر پذیری سود از یک سیستم حسابداری محافظه‌کارانه را در راهبرد پیش‏بینی مدیریت تحت تأثیر قرار می‏‏دهد؟

 

1-2-      بیان موضوع

 

سود پیش بینی شده بسیار حساس و تاثیر گذار بر تصمیم گیرندگان وسرمایه گذاران می‌باشد و بر قیمت سهام و ارزش شرکت و ثروت سهامداران تاثیر می‌گذارد.
لذا مدیران جهت پیش بینی سود بایستی متغیر‌هایی مانند میزان فروش و توان بازده دارایی‌ها، ومیزان نقد شدن مطالبات (گردش وجه نقد ) و بسیاری از متغیر‌های دیگر را درنظر گیرند، بدون اینکه جهت پیش بینی سود هیچ گونه استاندارد و دستورالعمل خاص تهیه و تدوین شده باشد.
بدیهی است به دلیل عدم رعایت یکنواختی و وجود دستورالعمل خاص جهت پیش بینی سود ممکن است خطاهایی در برآورد پیش بینی سود مشاهده گردد.
عمدتاً مدیران در تهیه پیش بینی سود از سطح حسابداری محافظه کارانه استفاده می‌نمایند و بسیاری از متغیرهای تاثیر گذار را درنظر نمی گیرند.
طول چرخه تجاری و تغییر پذیری سود از متغیرهایی هستند که اکثر مدیران در پیش بینی سود لحاظ نمی کنند که خود ممکن است منجر به

 ایجاد تغییر سطح حسابداری محافظه کارانه و در نتیجه تغییر پیش بینی سود و خطای پیش بینی سود گردد.

ابعاد عواقب این مشکل می‌تواند شامل:

 

• عدم ارائه اطلاعات درست به مراکز ذیصلاح

 

• عدم تصمیم گیری درست سرمایه گذاران وتحلیل گران

 

• جا ماندن از بازارهای رقابتی بدلیل عدم ارائه اطلاعات صحیح و قابل اتکاء

 

• از بین رفتن موقعیت استفاده از مدیریت استراتژیک

 

• سوء استفاده از منابع بانکها و مراکز دولتی و اشخاص حقیقی و حقوقی

 

• عدم پیش بینی درست تامین کنندگان منابع، درخصوص تامین منابع مورد نیاز شرکتها و بنگاه های تجاری

 

• عدم رعایت اصول قابل فهم بودن وقابل اتکاء بودن درپیش بینی‌های سود

جنبه‌های مجهول و مبهم مشکل شامل:

 

• عدم شناسایی کلیه متغیرها و استفاده کامل از متغیرهای تاثیر گذار بر پیش بینی سود توسط مدیران

 

• عدم تهیه دستورالعمل خاص توسط مراجع ذیصلاح

 

• عدم بررسی و تایید پیش بینی سود توسط مراجع ذیصلاح (بازرسان وحسابرسان)

 

• عدم وجود جریمه‌های ناشی از گزارشگری نادرست

ارتباط منفی میان محافظه کاری و سود پیش بینی شده را عامل‌های طول چرخه تجاری و تغییر پذیری سود می‌تواند تحت تاثیر قرار دهد.
مدیران باید درهنگام اعمال محافظه کاری اقلام طول چرخه تجاری و تغییر پذیری سود را مدنظر قرار دهند وتاثیر آن را بر رابطه محافظه کاری وپیش بینی سود شناسایی نمایند.
لذا این تحقیق برآن است که عوامل طول چرخه تجاری و تغییر پذیری سود را جهت بهتر نمودن پیش بینی سود با توجه به انجام محافظه کاری در مدیران را مورد بررسی قرار دهد ومیزان تاثیر گذاری طول چرخه تجاری وتغییر پذیری سود را به عنوان عاملی مداخله گر مورد آزمایش قرار دهد.
با توجه به توضیحات فوق حال این سئوال مطرح می‌شود.
طول چرخه تجاری و تغییر پذیری سود بر رابطه بین محافظه کاری و خطای پیش بینی سود چه اثری دارد؟

 

1-3-      اهمیت و ضرورت انجام تحقیق :

 

چگونگی قیمت‌گذاری اوراق بهادار بر جابه‌جایی ثروت و میزان رفاه اشخاص اثر گذار است. سود سهام و پیش‌بینی آن عنصری مهم در ارزشگذاری اوراق بهادار است. برای پیش‌بینی سود معادله‌های متعددی وجود دارد که بسته به میزان اطلاعات در دسترس می‌توان از آن‌ ها استفاده کرد. یکی از سازوکارهای افشای اطلاعات از سوی شرکت‌ها، ارائه پیش‌بینی سود توسط مدیران شرکت است. مدیران برای‏ ترتیب‏دهی به انتظارات سود بازار متناسب با انتظارات خود، اقدام به انتشار پیش‏بینی می‏‏کنند. سود پیش‏بینی شده عدم تقارن اطلاعاتی بین سرمایه‏گذاران و مدیران را کاهش می‏‏دهد و باعث کاهش پراکندگی سود پیش‏بینی شده توسط تحلیل‏گران و به طور کلی قیمت گذاری مطلوب و صحیح سهام و کارایی بازار در سطوح بالاتر می‏‏شود (میلر2009). افشا اطلاعاتی که عدم تقارن اطلاعات را تحت تأثیر قرار می‏‏دهد منجر به تغییر قیمت سهم می‏‏گردد. تحلیل‏گران مالی و سهامداران در انتظاراتشان از سود و قیمت سهام، در نتیجه‏ی پیش‏بینی‏های مدیران تجدید نظر می‏‏کنند. به این ترتیب سود پیش‌بینی شده توسط مدیران توان اثرگذاری و آگاهی دهندگی بالایی دارد و دارای محتوای اطلاعاتی و کارایی بوده و از این جهت اهمیت پیش‌بینی سود حسابداری به دلیل نقش و تأثیر آن در تصمیم گیری‌های استفاده کنندگان به‌ویژه سرمایه گذاران بارزتر می‌شود.
بنابر اظهارات فوق تصمیمات مدیریت در رابطه با انتشار سود پیش‏بینی شده یک رویداد اقتصادی مهم تشخیص داده می‏‏شود (کاسنیک و مک نیکول 2002 و اجینکا و دیگران 2005). با توجه به این که در ایران اطلاعات ساختاریافته و پیش‌بینی‌های منظمی ازسود توسط تحلیل‌گران مالی ارائه نمی‌شود، سود پیش‌بینی شده توسط مدیران از اهمیت بالاتری نسبت به سایر کشورها برخوردار است. با توجه به این موضوع و اهمیت سود پیش‌بینی شده به عنوان کاهنده ناقرینگی اطلاعاتی میان مدیران و سرمایه‌گذاران، تعیین میزان درستی سود پیش‌بینی شده و عوامل موثر بر آن مهم است.
به صورت موردی، اهمیت این پژوهش به شرح زیر بیان می‌شود:

 

• اولین تحقیق داخلی است که اثر طول چرخه تجاری وتغییر پذیری سود را بر رابطه بین محافظه کاری وخطای پیش بینی سود درنظر می‌گیرد.

 

 

• در تحقیقات داخلی بر روی محافظه کاری و پیش بینی سود تحقیقاتی انجام شده است اما درنظر گرفتن عوامل تاثیر گذار برای اندازه گیری محافظه کاری برای اولین بار است که در داخل کشور انجام می‌شود.

 

 

• با انجام این تحقیق اثر طول چرخه تجاری وتغییر پذیری سود بر رابطه محافظه کاری و پیش بینی سود تعیین می‌شود که با نتایج این پژوهش می‌توان نقش طول چرخه تجاری و تغییر پذیری سود را بر پیش بینی سود جهت ارائه صحیح تر و قابل اتکا تر اطلاعا ت آتی مالی و ایجاد اطمینان نسبت به آن و ایجاد دستور العمل تهیه آن جهت یکنواخت کردن آن بوجود آورد. و این درحالیست که تاکنون به این مقوله توجه نشده است.

 

 

• زمانی که سرمایه گذاران بر اساس سود پیش بینی شده شرکتها، اقدام به سرمایه گذاری می‌کنند ممکن است دچار ضرر شوند زیرا داشتن سود پیش بینی شده بدون اطلاع از وجود طول چرخه تجاری وتغییر پذیری سود به تنهایی برای ایجاد ارزش کافی نیست. بنابراین انتظار می‌رود با انجام این تحقیق سرمایه گذاران بتوانند با توجه به روابط بیان شده در این تحقیق سرمایه گذاریهای بهینه انجام دهند.

 

 

• انتظار می‌رود با انجام این تحقیق وتعیین اثر طول چرخه تجاری وتغییر پذیری سود، معیارهایی یکنواخت جهت تهیه سود پیش بینی شده مدیران در گزارشهای مالی بوجود آید ونیز مورد توجه تدوین کنندگان استانداردهای حسابداری جهت تدوین قوانینی درخصوص تهیه پیش بینی سود قرار گیرد.