امروزه در کشور، میزان و کیفیت بزهکاری تفاوت یافته است، بر اثر علل و عوامل گوناگون شاهد افزایش آمار جرائم و بزهکاری هستیم، به تبع آن در سال های اخیر شاهد وقوع ارتکاب جرائم زیادی با بهره گرفتن از سلاح گرم در شهرستان ایلام بوده ایم که مجرمین به دلایل و انگیزه های مختلفی مرتکب این جرم می‌شوند، در ارتکاب این جرائم جرم «سلاح گرم غیر مجاز» تاثیر عمده ای دارد که از آن در ارتکاب قتل ها، سرقت های مسلحانه، راهزنی، ایراد جراحت های  عمدی، خودکشی و غیره استفاده می گردد،متاسفانه پس از اشغال عراق توسط آمریکا و متحدانش در سال 1382به واسطه شرایط حاکم بر مرز مقادیر زیادی سلاح و مهمات غیر مجاز از طریق مرز مشترک ایران و عراق وارد استان ایلام گردید که تعداد زیادی از مردم شهر ایلام به دلیل علاقه شدید به سلاح گرم و تعصبات قومی‌و قبیله ای ، متقاضی خرید سلاح گرم بوده وبرابرتحقیقات به عمل آمده به نظر می رسد هم اکنون سلاح های غیر مجاز فراوانی در دست مردم ایلام باشد، که وجود آنها در دست مردم استان ایلام برای امنیت جامعه نگران کننده است ، عده‌ای از مردم به دلایل و انگیزه های مختلف از جمله؛ کسب سود ، انتقام جوئی و غیره از سلاح گرم در ارتکاب جرائم  استفاده می‌نمایند، وقوع این گونه جرائم باعث ایجاد رعب و وحشت در بین مردم گردیده است،با توجه به اینکه امروزه به دلایل مختلف اجتماعی، فرهنگی، جغرافیایی و…. آمار جرائم در حال افزایش می باشد ،این امر لزوم بررسی و تبیین علمی آن را آشکار می سازد تا بتوان گامی در راه اعتلای فرهنگ جامعه و کاهش و یا پیشگیری از جرائم، برداشت. همین مسأله، ما را بر آن داشت تا با انجام تحقیقی علمی در این زمینه درصدد شناسایی مهمترین آثار جرم زائی وجود سلاح های گرم غیر مجاز درجرائم ارتکابی شهرستان ایلام و علل و عوامل مؤثر بر آن، به منظور کسب آگاهی از معضلات و آسیب ها اجتماعی  که ممکن است در اثر نگهداری سلاح گرم غیر مجاز در شهرستان ایلام پدید می آید باشیم، تا مسئولین مربوطه بتوانند با برنامه ریزی علمی و اصولی در جهت کاهش و پیشگیری از جرائم مرتبط با سلاح گرم غیر مجاز گام بردارند، چرا که بدون داشتن آگاهی و اطلاعات مورد نیاز نمی توان برنامه ای کارآمد و مناسب تدوین نمود. همچنین با شناخت عوامل مؤثر بر جرائم شهرستان ایلام، می توان در جهت رفع مکانیسم های آن فرهنگ سازی کرده و نظارت به عمل آورد تا به جای اعمال رویه های نامطلوب، بسترهای لازم و مناسب به منظور کاهش آن فراهم آورد ، این امر (بررسی علمی و ارائه‌ راهکارهای اصولی) سبب می شود از اتلاف سرمایه های انسانی و مادی جلوگیری به عمل آید. بی تردید، هر گونه اقدام عملی در زمینه ی پیشگیری و کاهش جرائم نیازمند شناخت علمی و دقیق زمینه ها و عوامل ایجاد کننده ی آن است و این امر جز با پژوهش های علمی، هدف دار و روش مند محقق نخواهد شد. در این تحقیق، به بیان و تشریح مهمترین آثار جرم زائی وجود سلاح های گرم غیر مجاز پرداخته می شود، به عبارتی جرائمی که مرتکبین آن شناخته و تحت پیگرد قرار گرفته و به وسیله‌ی محاکم و دادگاه ها، محاکمه و محکوم شده ، مورد بررسی قرار گرفته اند، اما بدون شک، بر همگان واضح است که بزهکاری پنهان (ارقام سیاه) بسیار بیشتر از این آمار است که تعیین رقم تقریبی این عدد سیاه نیز، امری مشکل است، با این حال این مسأله از اهمیت اثرات و کمک هایی که تاکنون از آمار برای تخمین کمیت بزهکاری و بعضی علل آن حتی به صورت نسبی، نصیب جرم شناسی شده است، نمی کاهد. در پایان نامه‌ی پیش رو با بهره گرفتن از روش‌های کتابخانه ای (مطالعات نظری، مطالعه‌ی کتب، مجلات، متون علمی و…) و روش های میدانی (جمع آوری آمار و مطالعه ی اسناد و پرونده های مطروحه در محاکم و پلیس آگاهی استان ) به توصیف اطلاعات به دست آمده پرداخته شده است ،در نهایت پس از استنتاج و تحلیل آمار و اطلاعات به دست آمده آنها را به صورت نمودار ترسیم نموده و پس از شناسایی مهمترین آثار جرم زایی وجود سلاح  های گرم غیر مجاز در ایلام  بر وقوع  جرائم خشن مانند قتل، سرقت مسلحانه ،قاچاق، خودکشی و رابطه آن با پارامتر هایی چون ؛ سن، جنسیت ، تاهل ،موقعیت محل، سابقه قبلی ، سواد و… به تشریح وضعیت این عامل پرداخته و با نتیجه گیری از مباحث مطروحه سعی شده  با ارائه پیشنهادها و راهکارهایی به مسئولین نهاد ها و سازمان های مرتبط  با همیاری ، همکاری و پیش بینی  تمهیدات لازم و همچنین با به کارگیری راه کارهای موثر، سلاح های غیر مجاز  موجود در دست مردم را جمع آوری نموده تا انشاءالله وقوع  جرائم با بهره گرفتن از سلاح گرم غیر مجاز سیرنزولی یافته و به حداقل ممکن کاهش یابد.                           .

  1-2.پیشینه  تحقیق

با بررسی به عمل آمده مشخص شد در خصوص این موضوع پژوهشی که بتواند مورد استفاده قرار گیرد در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی وجود ندارد ، صرفا” در این پژوهش سعی شده با مراجعه  حضوری به مقامات ذی صلاح و بررسی و مصاحبه با مجرمین و بستگان افرادی که از  سلاح جهت  ارتکاب جرم خود استفاده نموده بودند، بررسی دقیق و جامعی پیرامون موضوع تحقیق صورت گیرد.

1-3.بیان مساله

ظهور و پیدایش اشکال نوین بزهکاری در دهه‌ های اخیر، تنوع و دگرگونی در اعمال تدابیر، واکنش‌ها و سیاست های کلان جنایی را در پی داشته است، اتخاذ یک سیاست جنایی دقیق و اصولی برای پیشگیری از وقوع جرم و بروز حالت خطرناک و نیز اصلاح و درمان بزهکاران مستلزم شناسایی علل و عوامل پیدایش جرم و حالت خطرناک است، سیاست جنایی نیز شامل سیاست کلی دولت در مقابل پدیده ی مجرمانه است و همین گستردگی قلمرو سیاست جنایی، ضرورت مطالعات جرم شناسی را ایجاب می کند.                                              اصولا “سیاست کیفری هر جامعه، باید بر اساس مبارزه با عوامل  مولد جرم و تقویت عوامل بازدارنده پی ریزی شود تا بتوان  برنامه ای در جهت  مبارزه  علیه پدیده ی بزهکاری طرح ریزی نمود که علاوه برداشتن قابلیت پیشگیری از جرم، بازدارندگی، اصلاح درمان، بازسازی وجامعه پذیری مجدد بزهکاران را نیز در پی داشته باشد، لذا تا زمانی که علل و عوامل جرم وجود دارند نمی‌توان  انتظار داشت که نتایج سوء آن وقوع نیابد، پس هر چند نمی‌توانیم جامعه ای مبری از جرم داشته باشیم ولی حداکثر کاری که می‌توان وباید انجام داد، پیشگیری  نسبی و یا تقلیل و کنترل جرم  است .
جرم، عملی است که از سوی انسانها در همه جوامع به وقوع می پیوندد و چون نمی توان از تأثیر متقابل انسان و جامعه بر یکدیگر اغماض کرد، به ناچار، برای اتخاذ سیاست جنایی صحیح و بازدارنده که بتواند ما را در کاهش جرائم یاری نماید و حالت پیشگیرانه داشته باشد

 بایستی در صدد شناخت علل و عوامل تاثیر گذار بر جرائم بر آییم، عوامل به وجود آورنده ی جرم در نقاط مختلف یکسان نیستند و مناطق از نظر نوع جرم، شدت و ضعف، تعداد و نیز عوامل اثر گذار با یکدیگر متفاوت هستند، این تفاوت ها را می توان در شهرها و روستاها و حتی محله های مختلف یک شهر هم مشاهده کرد.

بر هر محیطی یک سلسله عوامل مختلف چون شرایط جغرافیایی و اقلیمی، وضعیت اجتماعی و اقتصادی، شرایط و موقعیت خانوادگی و تربیتی و طرز نگرش خاصی حاکم است که مسلماً هر یک از اینها در ارتکاب جرائم تأثیرگذار خواهد بود.
عوامل اقتصادی و اجتماعی از قبیل پایین بودن سطح معلومات و درآمدها،  بی عدالتی در توزیع ثروت، تعلیم و تربیت نادرست و معاشرت با بزهکاران سبب می شود برخی از افراد به تباهی کشیده شوند و به راهی هدایت گردند که پایان آن، زندان و محرومیت های اجتماعی است؛ از سوی دیگر توزیع و تقسیم عادلانه ی ثروت، تعلیم و تربیت صحیح، روابط اجتماعی سالم و منظم و مهمتر از همه تعلیمات اخلاقی و مذهبی از مواردی هستند که مانع وقوع بسیاری از جرائم می شوند، پس با ریشه یابی علمی و دقیق، می توان با شناخت عوامل جرم به عنوان ابزاری مطمئن، به کاهش جرائم در جامعه کمکی شایان نمود.
از آنجا که هر فرهنگ و منطقه ای، خصوصیات و خصایل خاص خود را دارا بوده که در بروز رفتارهای خاص و نیز جرائم، مؤثر می باشند لذا لازم است که در سطح کشور از نظر جامعه شناسی و مردم‌شناسی، کلیه ی اقوام و خصوصیات روحی- روانی، فرهنگی، اعتقادی، آداب و رسوم، مذاهب، بافت اقتصادی و خانوادگی و معماری جنایی آنها کاملاً شناسایی شود و متناسب با این خصوصیات و استانداردهای پیشگیری از جرم، اقدامات قانونی صورت گیرد چرا که راهکارهای مهار جرم در نقاط مختلف کشور متفاوت بوده و دیدگاه های کلی پیشگیری از وقوع جرائم کافی نیست و از آنجا که علت در جرم شناسی خطی و واحد نیست و مجموعه ای از عوامل در بروز کنش جنایی نقش دارند لذا راه های پیشگیری نیز باید تلفیقی باشند، شدت عمل کیفری همراه با عدالت اجتماعی، پیشگیری عمومی و از بین بردن فرصت های بزهکاری (پیشگیری وضعی) مفیدومؤثر واقع می‌شوند،  اقدامات عملی هم باید پشتوانه ی نظری و پژوهشی داشته باشد. لذا پیشگیری به عنوان یک اصل و وظیفه ی دستگاه های قضایی و انتظامی باید بر اساس استفاده از آخرین تکنولوژی های شناخته شده در جهت رسیدن به هدف پیشگیری (کاهش جرائم) و تغییر مسیر در جهت مهار جرم صورت پذیرد.
مجموعه‌ای که پیش رو دارید حاصل تلاش نگارنده در خصوص بررسی مهم ترین  آثار جرم زائی وجود سلاح های گرم غیر مجاز درجرائم ارتکابی شهرستان ایلام می باشد ،محقق پس از بررسی‌های میدانی و مراجعه به مراکز مربوطه در شهرستان ایلام اولویت تحقیق و توجه خود را به جرائم مورد بحث در این پایان نامه معطوف نموده است.
شهرستان ایلام به عنوان یکی از شهرهای با سابقه ی تاریخی و فرهنگی، از جایگاه خاصی از نظر جغرافیایی، فرهنگی و اجتماعی برخوردار است که این موقعیت ها، در ارتکاب جرائم نیز اثرگذار هستند.
درایران با توجه به وجود قوانین مرتبط با حمل و نگهداری سلاح و مهمات غیر مجاز که از سال 1304 تاکنون تصویب گردیده و مجازات های سنگینی برای دارندگان و قاچاقچیان سلاح و مهمات غیرمجاز توسط قانونگذار در نظر گرفته شده است ، متاسفانه در سال های اخیر شاهد وقوع ارتکاب جرایم زیادی با بهره گرفتن از سلاح گرم غیر مجاز در شهر ایلام بوده ایم که مجرمین به دلایل و انگیزه های مختلفی مرتکب این جرم می‌شوند در ارتکاب این جرائم ابزار( جرم) تاثیر عمده ای دارد که یکی از ابزار های مورد استفاده در ارتکاب جرائم خشن و جنائی سلاح گرم غیر مجاز بوده که در ارتکاب قتل ها، سرقت های مسلحانه، راهزنی ، ایراد جراحات عمدی با سلاح گرم، خودکشی و غیره تاثیر عمده ای دارد. متاسفانه پس از اشغال عراق توسط آمریکا و متحدانش درسال 1382 به واسطه شرایط حاکم بر مرز و قرار گرفتن استان ایلام در مرز مشترک ایران و عراق مقادیر زیادی سلاح ومهمات غیر مجاز به صورت  قاچاق از طریق مرز وارد استان ایلام گردید.
از آنجا که در طی سال های اخیر میزان  ارتکاب جرائم به وسیله سلاح گرم غیر مجاز در شهرستان ایلام افزایش یافته و این مسأله نیاز به بررسی جرم شناختی و علمی دارد لذا ضمن این تحقیق  بر آن شدم که با ارائه مهمترین آثار جرم زائی  وجود سلاح های گرم غیر مجاز در شهر ایلام بر وقوع جرائم خشن به تشریح وضعیت این عامل به بررسی موضوع بپردازم تا انشاءالله مسئولین  با برنامه ریزی و پیش بینی های لازم و با بکارگیری راهکارهای موثر سلاح های گرم غیر مجاز شهر ایلام جمع آوری ، تا وقوع جرائم با بهره گرفتن از سلاح  گرم سیر نزولی یافته و یا به حداقل ممکن کاهش یابد.چراکه بدون داشتن اطلاعات حقوقی و جرم شناختی نمی توان برنامه ای متناسب در جهت کاهش و پیشگیری از جرائم طرح ریزی و تدوین نمود.
بر این اساس محقق مساله خود را این گونه بیان می‌دارد که مهمترین آثار جرم زائی وجود سلاح های گرم غیر مجاز در شهر ایلام کدامند؟

1-3.اهمیت و ضرورت تحقیق

با  نگاهی به آمارها مشاهده می‌شود که استفاده از سلاح گرم غیر مجاز در ارتکاب جرایم درحال رشد است و هر سال نسبت به سال گذشته درصدی رشد داشته است،هرچند رشد جمعیت و تغییرات اجتماعی در روند این افزایش بی تاثیر نیست اما افزایش نزاع های خیابانی،کاهش سطح تحمل مردم بروز ناراحتی‌های روحی در قالب خشونت، تعصبات قومی‌و قبیله ای شدید، اعتیاد به مواد مخدر صنعتی در رفتار مجرمین اینگونه پرونده ها مشهود است. موءثر ترین ابزار در ارتکاب جرائم خشن در ایلام سلاح‌های گرم غیر مجاز است . برخی افراد با جسارت تمام از سلاح گرم برای ایجاد رعب و وحشت در بین مردم استفاده نموده و جرائمی‌از قبیل : قتل ،سرقت مسلحانه ،زورگیری ،گروگان گیری تجاوزجنسی  و تخریب عمدی و غیره  را مرتکب می‌شوند.
جوانان به واسطه عدم تجربه کافی و روحیاتی که جهت رسیدن به امیال خود در کوتاه ترین و آسان ترین روش دارند و با توجه به این که رسیدن به آنها در تمامی‌موارد قابل وصول نیست به سرعت دست خوش تغییرات روحی شده و دست به واکنش هایی می‌زنند و بعضا” با خرید یک قبضه سلاح قاچاق  اقدام به قتل ،سرقت مسلحانه یا خودکشی به دلایل و انگیزه های مختلف از جمله اقتصادی، ناموسی، عشقی، شکست های اجتماعی وغیره  می‌نمایند.
با توجه به جایگاه و نقش سلاح گرم در ارتکاب این جرائم لازم است اقدامات لازم  توسط مسئولین امر برای پیشگیری و کاهش استفاده از این وسیله خطرناک صورت گیرد و چون پیشگیری از وقوع این جرائم از اهم وظایف مسئولین می‌باشد بنا براین مسئولین بایستی از کم و کیف این وسیله مخرب وانواع جنایت و جرائم ارتکابی به وسیله آن مطلع شوند. لذا این پژوهش برای بهره برداری واطلاع هرچه بیشتر مسئولین ذیربط تهیه گردیده ،امید است تا در راستای وظایف قانونی خود در خصوص جمع آوری سلاح های غیر مجازدر دست مردم  و رفع این معضل در جامعه  اقدام مناسب انجام دهند.
 

1-4.جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق

با توجه به اینکه وقوع جرائم در شهر ایلام با بهره گرفتن از سلاح های گرم غیر مجاز رو به افزایش است و تاکنون تحقیق علمی‌و مدونی در این خصوص در استان ایلام و حتی در کشور عزیزمان انجام نشده و پژوهش حاضر در نوع خود جزء اولین  ها به شمار می‌رود و از لحاظ موضوع تحقیق، موضوع انتخاب شده در نوع خود تازه و بدیع می‌باشد لذا بر آن شدم تا موضوعی را بررسی نمایم که در کاهش این آسیب اجتماعی نقش بسزایی داشته باشد.
1)گزارش تحلیلی پلیس آگاهی ناجا-نشر کارآگاه وابسته به پلیس آگاهی ناجا، ص117