اثربخشی اقدامات مدیریت دانش عامل مهمی برای کسب مزیت رقابتی است. همچنین، منبع اصلی مزیت رقابتی سازمانها از کارایی و کیفیت به نوآوری تغییر کرده است. تحقیقات زیادی درخصوص پاسخ به این سؤال اساسی که »چه چیز می ­تواند نوآوری را بهبود ببخشد؟« صورت گرفته است(فریمن[1]،1997) . با اهمیت یافتن مدیریت دانش به عنوان موضوعی جدید، پژوهش­هایی پدیدار شدند تا میان مدیریت دانش با نوآوری ارتباط برقرار کنند (کارنیرو[2]،2000). تأثیرات برنامه ­های مدیریت دانش روی نوآوری و عملکرد سازمان به ندرت در ادبیات موضوع مورد بررسی قرار گرفته اند(چویی و دیگران[3]،2008). مطالعات اندکی به طور تجربی رابطه ی میان دانش و عملکرد را مورد بررسی قرار داده اند (تی سنگ[4]،2008).بنابراین خلا مطالعاتی راجع به اینکه چگونه و تحت چه شرایطی اقدامات مدیریت دانش منجر به نتایج بهتر می­گردند، وجود دارد (لوپزـ نیکلاس و مرونو-سردان[5]،2011). در یک شرکت با فناوری بالا، نوآوری امری حیاتی است. در صنایع با فناوری پیشرفته، در جاییکه سرعت گامهای تغییر بالاست، شرکت تأکید بیشتری بر روی تلاش­ های بخش تحقیق و توسعه خود در مورد محصولات، فرایندها و فناوری­ها دارد، تا بدین وسیله بر موانع فناورانه فایق آید و محصولات خود را از شرکتهای رقیب اش متمایز سازد (تورن هیل[6]،2006).

بنا به گزارش انجمن صنایع نساجی ایران(1394) رکود شدیدی در این بخش از صنعت کشورمان حاکم شده است و ظرفیت صنعت نساجی علیرغم تمام مزیت هایش،نصف شده است[7] . این امر نشان دهنده وجود مشکلات عظیمی در این قسمت می باشد. این در حالی است که ارزش صادراتی این صنعت در مقایسه با سایر صنایع بالاست به طوری که رقم صادرات این صنعت با احتساب صادرات فرش به یک میلیارد و 650میلیون دلار می رسد(گزارش انجمن صنایع نساجی ایران،1394).

بحران مالی علاوه بر اینکه متغیرهای واقعی اقتصادی را در مقیاس کلان تحـت تـأثیر قـرار داده، در مقیـاس کوچک متغیرهای مالی و نسبت های واحدهای تجاری را تحت تأثیر قرار داده است.(کامیابی و همکاران،1388). راهبــرد تأمیــن مالی در شــرکت­ها، از مباحث مهم دانشمندان مالی و حسابداری اســت. از اهداف مهم تأمیــن مالی، انجام ســرمایه­گذاری در شــرکت­ها برای سود آوری بیشــتر و جلوگیری از رکود اســت(جهانخانی و کنعانی امیری،1385). تأمین مالی، هنر و علم مدیریت وجه نقد است. هدف از تأمین مالی، سرمایه ­گذاری، سودآوری، کاهش ریسک و برطرف کردن نیازهای اقتصادی و اجتماعی بنگاه اســت.  سود ناشی از کسب کار بنگاه، از عوامل مهم تداوم فعالیــت بنگاه اقتصادی تلقی گردیده و منبع مهمــی برای تأمین مالی فعالیتهای عملیاتی بنگاه درآینده است. از نگرانی­های بنگاه­های اقتصــادی در جهان، تأمین منابع مطلوب مالی می­باشــد تا بدین ترتیب ضمن دستیابی به اهداف مالی، به دیگر اهداف سازمانی نیز دست یابند(پاراماسیوان و سوبرامانیان[8]،2008).

با توجه به تحقیقات اندک محققان کشورمان در این زمینه، در این تحقیق به برطرف کردن خلا تحقیقاتی موجود برآمدیم تا به بررسی نقش مدیریت دانش و نوآوری در خروج از رکود در صنایع نساجی بارویکرد استراتژیک بپردازیم. با توجه به مطالب ذکر شده، برای بررسی خروج از رکود در شرکت آذربهرنگ کار که یکی از شرکت های فعال صنعت نساجی استان است، ارتباط مدیریت دانش و نوآوری و عملکرد مالی در این شرکت مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

1-2-بیان مساله

زمانی سازمان ها به دنبال کسب و یافتن اطلاعات و دانش بودند . اما امروزه با حجم انبوهی از اطلاعات و داده های گوناگون رو به رو هستند که در بسیاری از موارد، اداره و بهره برداری صحیح از آنها خود مسئله دیگری است(صفرزاده و همکاران،1390).در سالهای اخیر مدیریت دانش به عنوان یکی از عبارت های شایع در سازمانها مورد عنایت واقع شده است. این سیستم بر اکتساب دانش از کارکنان درباره مشتری، رقبا و محصولات سازمان تاکید دارد(گیبرت و همکاران[9]،2002). به عبارت دیگر مدیریت دانش تشویق کارکنان در جهت تسهیم دانش (به اشتراک گذاشتن دانش) و ایده ها به منظور افزایش ارزش افزوده محصولات می باشد(چیس[10]،1997)بنابراین چشم انداز مدیریت دانش ، درون سازمانی است و مزیت آن رضایت مشتری از خدمات و محصولات بهتر است.

سازمان هایی با عملکرد خوب، فرایند تولیدشان را از طریق کاهش زمان تولید، بهبود کیفیت محصول، و کاهش تعداد کارکنان، بهینه سازی می کردند. بنابراین، خلق ارزش بیشتر به قابلیت صنعتی و بودجه بندی سرمایه ای ، دارایی های ملموس و مالی بستگی داشت. این در حالی است که در اقتصاد دانش محور این رویکرد به چند دلیل، دیگر عملی نیست. اول اینکه، با توجه به طول عمر کم دانش و میزان بالای نو آوری، حفظ موقعیت رقابتی برای مدت طولانی دیگر امکان ندارد.  بهینه سازی به مثابه یک فرایند، در اقتصاد دانش محور نیز اهمیت دارد، اما به تنهایی نمی تواند ارزش را خلق یا حداکثر کند. تنها روش خلق ارزش در اقتصاد دانش محور، پذیرش نوآوری به عنوان یک فرایند کسب وکار است. توانایی سازمان برای خلق ارزش به فرایند نو آوری، منابع فکری، و خالقیت منابع انسانی )دارایی های فکری( آن بستگی دارد. کاهش مقدار دانش بر پایه کاهش نیروی انسانی مهم است و بر روی عملکرد نیروی انسانی اثر می گذارد(شویدی،1395). در اقتصاد امروز که بر پایه دانش است اکثر سازمان ها و شرکت ها در پی پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان خود و بهره مندی از مزیت های آن می باشند. بی شک سازمان ها و شرکت هایی که این سیستم را پیاده سازی نمایند در بازار رقابتی که اطلاعات به راحتی به اشتراک گذاشته می شود، به مشکل برخواهند خورد، زیرا رقبای آنان با بهره گرفتن از مزایای این سیستم، قادر به نوآوری در فرایند، محصول و خدمات ارائه شده خود خواهند بود. این امر منجر می گردد مشتریان بیشتری را جذب نماید و سهم بازارش بیشتر گردد.

از طرفی دیگر، در تحقیقات مختلف عنوان شده است که نوآوری تأثیر مثبت بر سایر پارامترها و متغیرها(به طور مثال، عملکرد سازمان و سهم بازار) دارد. مسئله ای که در این میان وجود دارد، نوآوری به راحتی قابل پیاده سازی در سازمان ها نمی باشد. نوآوری محصول یک ابزار کلیدی برای انطباق با تغییرات در بازار، تغییرات فناورانه و رقابتی است اما هنوز سازمان های بزرگ هم، مشکلاتی در زمینه توسعه محصولات جدید و نوآورانه دارند(دنیلز[11]،2002) . این­گونه برداشت می­ شود که اگر انجام نوآوری ساده بود، تمامی سازمان ها از آن بهره می گرفتند. برای انجام نوآوری نیازمند پیش زمینه ها و شرایطی است که هدف بسیاری از تحقیقات درک این شرایط و زمینه ها می باشد. در تحقیقات زیادی ارتباط مثبتی میان پیاده سازی سیستم مدیریت دانش و نوآوری مشاهده شده است. شرکت آذربهرنگ نیز یکی از

 شرکت های فعال در منطقه می­باشد که در عرصه صنعت نساجی کشور فعالیت می نماید. این شرکت به دنبال پیاده سازی مدیریت دانش می باشد، اما مدیریت شرکت می خواهد دریابد که آیا پیاده سازی این سیستم در سازمان منجر به افزایش نوآوری سازمان می­گردد؟ و آیا بازده مالی مناسبی برای شرکت به همراه دارد که منجر به خروج از شرایط بحرانی گردد؟ لذا با توجه به مطالب ذکر شده این پژوهش به دنبال بررسی این موضوع می­باشد که پیاده سازی مدیریت دانش در شرکت آذربهرنگ چه تأثیری بر نوآوری و عملکرد مالی آن دارد.

1-3-ضرورت و اهمیت تحقیق

مقوله دانش و مدیریت آن، به تدریج جای خود را در سازمانها باز می­ کند. امروزه مدیران سازمان­ها می­دانند ماشین آلات، تجهیزات و ساختمان را نمی­توان اصلی ترین دارایی سازمان به حساب آورد. آنچه دارایی مهم هر سازمان به شمار می­رود، دانش سازمانی و مدیریت صحیح آن است که موجب کسب مزیت رقابتی برای سازمان و در نهایت پیروزی بر رقبا خواهد شد (اخوان و جعفری،1384). مدیریت دانش به سرعت فناوری اطلاعات را تحت شعاع قرار داده و در مواردی حتی از آن سبقت گرفته است (عدلی،1384). به دنبال اهمیت دارایی­ های دانشی، لزوم توجه سازمان­ها به مدیریت دارایی­ های دانشی خود، بیش از پیش فزونی یافته است(احمدپور داریانی،1381). در عصر حاضر، برخورداری از اطلاعات و مدیریت دانش، به موقعیتی استوار برای ادامه حیات در سازمان های پویا و نوآور تبدیل شده و حتی توان رقابت در بازارها و تجارت، منوط به کسب، توسعه و روزآمدی دانش فردی و سازمانی است. تا حدی که دانش، جزئی اساسی از سرمایه تلقی می شود. صادقی و صالحی در تحقیق خود عنوان می نمایند که عصر دانایی محور که در آن دانش، بسان مهمترین سرمایه سازمانها محسوب می­ شود، نیازمند رویکرد متفاوت مدیریتی نسبت به مسائل سازمان و کارکنان است. از این رو سازمان­های موفق به شکل مستمری میزان تولید، نشر، تبادل و بکارگیری دانش در بین کارکنان خود را به­وسیله روش­های مختلف، اندازه ­گیری و مورد ازریابی قرار می­ دهند تا از این طریق بتوانند راهکارهای نیل به اهداف سازمانی را کسب کنند(صادقی و صالحی،2009). مدیریت دانش یکی از مفاهیم جدید در علم مدیریت است و برای موفقیت سازمان های کنونی یکی از منابع حیاتی به شمار می آید(بولینگر[12] و همکاران،2006). پس باید باید به دانش سازمانی به عنوان یک دارایی استراتژیک در سازمان نگریسته شود.  جهانیان مدیریت دانش را مجموع فرایندهایی می داند که در نتیجه آنها دانش، کسب ،نگهداری و استفاده می شود .وهدف از آن بهره برداری از داراییهای فکری به منظور افزایش بهره وری، ایجاد ارزش­های جدید و بالابردن قابلیت­های رقابت پذیری است(جهانیان،2010). در سالهای آتی، تنها شرکتهایی که دانش جدید خلق می­نمایند و آن را به طور مؤثر و کارا مورد استفاده قرار می­دهند، در ایجاد مزیت رقابتی موفق خواهند بود(لوپزـ نیکالس و مرونوـ سردان، ۲۰۱۱). امروزه، جوامع روزبه روز به سوی دانش محور بودن در حرکت اند(رمضان،2011). بنابراین می­توان گفت پیاده سازی و مدیریت پویا و فعال دانش برای افزایش عملکرد سازمانی و تصمیم گیری ضروری است(جعفری و دیگران،2008).

از طرف دیگر، اساسی­ترین مسیر تکامل کسب وکار در طی دهه ی گذشته، طلوع اقتصاد جدید باشد. طبیعت پر شتاب و پویای بازارهای جدید در میان بسیاری از شرکتها، مشوقی جهت رقابت خلق کرده، تا به وسیله ی یکپارچه ساختن و رونق دادن منابع دانشی خود آنها را به مثابه ابزاری برای خلق ارزش پایدار به کار گیرند(گلد[13] و دیگران،2001). نوآوری مؤثر محصول برای بقا، رشد و سوددهی اکثر مؤسسه های اقتصادی طراحی و تولیدی، لازم و ضروری است(کوپر و کلینسچمیت[14]،1995) . در محیط بازار رقابتی امروز، سازمان ها به طور فزاینده ای با چالش های بهبود محصولات و خدمات خود مواجه شده اند تا بتوانند محصولات و خدمات جدید خود را سریع تر از رقیبان به بازار معرفی کنند (کوانگ [15]و همکاران،2014) و شرکت هایی که قادر به خلق نوآوری و ایجاد مزیت رقابتی نباشند، به تدریج از گردونه رقابت حذف خواهند شد.

1-4- اهداف تحقیق

1-4-1- اهداف اصلی

1- بررسی تاثیر مدیریت دانش بر نوآوری شرکت آذربهرنگ بر نوآوری

2- بررسی تاثیر نوآوری بر عملکرد مالی در شرکت آذربهرنگ

3- بررسی تاثیر مدیریت دانش بر عملکرد مالی در شرکت آذربهرنگ

1-4-2- اهداف فرعی

1- بررسی تاثیر کسب دانش بر انتشار دانش در شرکت آذربهرنگ

2- بررسی تاثیر کسب دانش بر پاسخگویی دانشی در شرکت آذربهرنگ

3- بررسی تاثیر کسب دانش بر نوآوری در شرکت آذربهرنگ

4-  بررسی تاثیر کسب دانش بر عملکرد مالی در شرکت آذربهرنگ

5- بررسی تاثیر انتشار دانش بر پاسخگویی دانشی در شرکت آذربهرنگ

6-  بررسی تاثیر انتشار دانش بر نوآوری در شرکت آذربهرنگ

7- بررسی تاثیر انتشار دانش بر عملکرد مالی در شرکت آذربهرنگ

8- بررسی تاثیر پاسخگویی دانشی بر نوآوری در شرکت آذربهرنگ

9- بررسی تاثیر پاسخگویی دانشی بر نوآوری در شرکت آذربهرنگ

1-5- فرضیات تحقیق

1-5-1- فرضیه های اصلی

1- مدیریت دانش بر نوآوری در شرکت آذربهرنگ تأثیر مثبت دارد.

2- نوآوری بر عملکرد مالی در شرکت آذربهرنگ تأثیر مثبت دارد.

3- مدیریت دانش بر عملکرد مالی در شرکت آذربهرنگ تأثیر مثبت دارد.

1-5-2- فرضیه های فرعی

1- کسب دانش بر انتشار دانش در شرکت آذربهرنگ تأثیر مثبت دارد.

2- کسب دانش بر پاسخگویی دانشی در شرکت آذربهرنگ تأثیر مثبت دارد.

3- کسب دانش بر نوآوری در شرکت آذربهرنگ تأثیر مثبت دارد.

4-  کسب دانش بر عملکرد مالی در شرکت آذربهرنگ تأثیر مثبت دارد.

5- انتشار دانش بر پاسخگویی دانشی در شرکت آذربهرنگ تأثیر مثبت دارد.

6-  انتشار دانش بر نوآوری در شرکت آذربهرنگ تأثیر مثبت دارد.

7-  انتشار دانش بر عملکرد مالی در شرکت آذربهرنگ تأثیر مثبت دارد.

8- پاسخگویی دانشی بر نوآوری در شرکت آذربهرنگ تأثیر مثبت دارد.

9- پاسخگویی دانشی بر نوآوری در شرکت آذربهرنگ تأثیر مثبت دارد.

دسترسی کشورهای در حال توسعه به انواع منابع جدیدانرژی، برای توسعه اقتصادی آن‌ ها اهمیت اساسی دارد و پژوهش های جدید نشان داده که بین سطح توسعه یک کشور و میزان مصرف انرژی آن، رابطه مستقیمی برقرار است. با توجه به ذخایر محدود انرژی فسیلی و افزایش سطح مصرف انرژی در جهان فعلی، دیگر نمی‌توان به منابع موجود انرژی متکی بود انرژی نقش بسیار مهمی در توسعه تمدن بشری دارد.  با توجه به اینکه مصرف انرژی در بخش ساختمان بیشترین میزان مصرف در جهان را به خود اختصاص داده است. تلاش جهانی برای کاهش آلودگی، همچنین کاهش منابع انرژی جهانی و این حقیقت که ساختمان‌ها سهم بزرگی از مصرف انرژی اولیه در جهان را به خود اختصاص داده اند، تحقیقات را به سوی تعریف جدیدی از ساختمان‌ها با عنوان ساختمان‌های انرژی صفر(ZEB) سوق داده است. ساختمان ZEB به‌طور کلی به ساختمانی گفته می‌رود که میزان مصرف انرژی آن با بهره گرفتن از شیوه های مختلف تا حد زیادی کاهش یابد تا بتوان مصرف انرژی اولیه آن را با بهره گرفتن از منابع انرژی تجدید پذیر و پاک جبران نمود. در ایران نیز با اینکه خود یکی از تأمین کننده های منابع فسیلی می‌باشد ولی تأمین انرژی ساختمان دارای هزینه های زیادی برای خانواده ها می‌باشد. به گزارش سازمان بهروری انرژی ایران(سابا)، بخش ساختمان‌های کشور اعم از مسکونی ، تجاری و اداری حدود 38 درصد از مصرف انرژی و حدود 47 درصد مصرف برق کشور را به خود اختصاص می‌دهند، که بخش اعظمی از آن صرف گرمایش و صرفایش ساختمان می‌رود. ایجاد ساختمان‌های انرژی صفر بیشتر از طریق کارهای تحقیقاتی و دانشگاهی ، پیشرفت قابل‌توجه­ای داشته است. این تحقیقات اطلاعات دقیق عملکرد انرژی را در ساختمان‌های قدیمی و آزمایشگاهی جمع­آوری میکنند و پارامترهای عملکردی را برای مدل کامپیوتری پیشرفته جهت پیش‌بینی کارآمدی طراحی مهندسی ارائه می‌دهند. در داخل کشور جای خالی این تحقیقات مشاهده می‌رود با توجه به رشد روزافزون مصرف انرژی و تولید گازهای گلخانه‌ای توسط ساختمان‌های تجاری، تجدید نظر در مصرف انرژی و به حداقل رساندن تولید گازهای گلخانه­ای توسط ساختمان‌های تجاری جز نیاز روز جامعه پیشرفته می‌باشد. اولین قدم در ساخت خانه‌های باانرژی صفر به حداقل رساندن مصرف انرژی در آنهاست. یکی از روش های کاهش مصرف انرژی جلوگیری از هدر رفتن انرژی می‌باشد. در این پژوهش تمرکز بروی انتقال حرارت در قسمت های مختلف ساختمان‌های و تأثیر آن بر انرژی مصرفی گرمایشی و سرمایشی می‌باشد. هدف اصلی این پژوهش بررسی انرژی سرمایشی و گرمایشی در ساختمان‌های تجاری باانرژی صفر می‌باشد.

1-2-بیان مسئله

دسترسی کشورهای در حال توسعه به انواع منابع جدیدانرژی، برای توسعه اقتصادی آنها اهمیت اساسی دارد و پژوهش های جدید نشان داده که بین سطح توسعه یک کشور و میزان مصرف انرژی آن، رابطه مستقیمی برقرار است. با توجه به ذخایر محدود انرژی فسیلی و افزایش سطح مصرف انرژی در جهان فعلی، دیگر نمی توان به منابع موجود انرژی متکی بود انرژی نقش بسیار مهمی در توسعه تمدن بشری دارد(باقری و همکاران، 1392). با توجه به اینکه مصرف انرژی در بخش ساختمان بیشترین میزان مصرف در جهان را به خود اختصاص داده است. تلاش جهانی برای کاهش آلودگی، همچنین کاهش منابع انرژی جهانی و این حقیقت که ساختمان­ها سهم بزرگی از مصرف انرژی اولیه در جهان را بخود اختصاص داده اند، تحقیقات را به سوی تعریف جدیدی از ساختمان­ها با عنوان ساختمان­های انرژی صفر(ZEB[1]) سوق داده است. ساختمان ZEB به طور کلی به ساختمانی گفته می شود که میزان مصرف انرژی آن با بهره گرفتن از شیوه های مختلف تا حد زیادی کاهش یابد تا بتوان مصرف انرژی اولیه آن را با بهره گرفتن از منابع انرژی تجدید پذیر و پاک جبران نمود(مارسز، 2009) .

قسمت اعظمی از هزینه های یک ساختمان بعد از ساخت به تامین انرژی آن اختصاص دارد. در ایران نیز با اینکه خود یکی از تامین کننده های منابع فسیلی میباشد ولی تامین انرژی ساختمان دارای هزینه های زیادی برای خانواده ها می باشد. به گزارش سازمان بهروری انرژی ایران(سابا)، بخش ساختمان­های کشور اعم از مسکونی ، تجاری و اداری حدود 38 درصد از مصرف انرژی و حدود 47 درصد مصرف برق کشور را به خود اختصاص میدهند، که بخش اعظمی از آن صرف گرمایش و صرفایش ساختمان می شود(سانتاموریس، 2002). ایجاد ساختمان های انرژی صفر بیشتر از طریق کارهای تحقیقاتی و دانشگاهی ، پیشرفت قابل توجه­ای داشته است. این تحقیقات اطلاعات دقیق عملکرد انرژی را در ساختمان های قدیمی و آزمایشگاهی جمع­آوری میکنند و پارامترهای عملکردی را برای مدل کامپیوتری پیشرفته جهت پیش بینی کارآمدی طراحی مهندسی ارائه میدهند. در داخل کشور جای خالی این تحقیقات مشاهده میشود با توجه به رشد روز افزون مصرف انرژی و تولید گازهای گلخانه ای توسط ساختمان های تجاری، تجدید نظر در مصرف انرژی و به حداقل رساندن تولید گازهای گلخانه­ای توسط ساختمان­های تجاری جز نیاز روز جامعه پیشرفته میباشد. اولین قدم در ساخت خانه های با انرژی صفر به حداقل رساندن مصرف انرژی در آنهاست. یکی از روش های کاهش مصرف انرژی جلوگیری از هدر رفتن انرژی می باشد. در این پژوهش تمرکز بروی انتقال حرارت در قسمت های مختلف ساختمان های و تاثیر آن بر انرژی مصرفی گرمایشی و سرمایشی می باشد.

لذا در این تحقیق در پی پاسخ به این سوال هستیم که:

آیا خانه های با انرژی صفر،باعث جرفه جویی در مصرف انرژی گرمایشی و سرمایشی مربوط به ساختمان و نیز کاهش در تولید گازهای گلخانه­ای می شوند؟

­ای بر حافظ­شناسی، تبریز: انتشارات ستوده

 و…

   اما درباره شاعران دیگر پیش از حافظ می­توان گفت ظاهراً حساسیت درباره شناسایی پیر و به ویژه پیرانی با ویژگی­های قلندری در آثار ایشان کمتر بوده است، شاید به این دلیل که به اندازه­ حافظ بر پیر مغان و بندگی او تأکید نکرده ­اند. نیز شاید کمتر شاعری به اندازه­ حافظ در بین عامه و خاصه­ی مردم محبوبیت، و با آنان پیوند دارد، لذا آگاهی درباره مسائل مربوط به وی و اشعارش بیشتر از سایر شاعران با اقبال عموم و خصوص مواجه بوده و هست.

 از میان پژوهش­های انجام شده راجع به پیر در آثار سه شاعر دیگر (سنایی، عطار و خواجو) تا حدودی به مسئله­ پیر در آثار عطار و اغلب با محوریت شیخ صنعان (و به ویژه تأثیر آن بر حافظ) پرداخته شده است که از آن جمله می­توان به موارد زیر اشاره کرد :

پایان نامه

فاضلی، مهبود: « سیمای پیر در آثار عطار نیشابوری »، پایان نامه ی کارشناسی ارشد،  1375، دانشگاه تربیت مدرس 

مقالات

مرتضوی،منوچهر (زمستان 1335) یادداشتی درباره تاثر خواجه حافظ از داستان شیخ صنعان (ص 362 تا 393)، شماره 39، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، تبریز

سلیم، عبدالامیر (زمستان 1355) شیخ صنعان (ص 394 تا 416)، شماره  39، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز                

کتاب

 پور نامداریان، تقی (چاپ چهارم،  1386) ؛ دیدار با سیمرغ، شعر و عرفان و اندیشه های عطار (ویراست 3)، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

در مورد خواجو و سنایی اثری که مستقلاً یا به طور عمده پیر را در آثار ایشان بررسی کند، یافت نشد.

در نهایت می­توان گفت؛ از آن­جا که عرصه­ غزل معمولاً برای آفرینش شخصیت­های جدید به اندازه­ کافی گسترده نیست، و شخصیت­های مطرح شده در غزل اغلب ریشه در جای دیگری دارند، و نیز با توجه به تأثیرپذیری حافظ از آثار پیشینیانش که در ادامه بحث خواهد شد، بررسی آثار شاعران پیش از حافظ برای درک صحیح­تر برخی مفاهیم و مضامین در دیوان وی نه تنها می ­تواند راهگشا باشد، بلکه ضروری نیز به نظر می­رسد.

لذا در این پژوهش قصد بر این است که «پیر» و به ویژه «پیر مغان» در دیوان حافظ، با تکیه بر سنت­های شعری و آثار شاعران پیش از وی، به ویژه سنایی، عطار و خواجو که به وضوح می­توان تأثیر و رد پایشان را در دیوان حافظ دید، واکاویده شود تا بر این اساس بتوان به نتیجه­ دقیق­تری درباره این شخصیت آرمانی جهان شعر و اندیشه­ی حافظ دست پیدا کرد و به شناخت جهان بینی این شاعر مرموز و گرانقدر نزدیک­تر شد.

1-3-سؤالات پژوهشی

برخی از سؤالاتی که سعی شده است در این تحقیق به آن­ها پاسخ داده شود، عبارتند از:

• سابقه­ کاربرد «پیر» در شعر شاعران پیش از حافظ به چه صورت بوده است؟

• آیا کاربرد «پیر مغان»، «پیر خرابات»، «پیر می­فروش» و… که در شعر حافظ فراوان به کار رفته­اند، در شعر شاعران پیش از وی نیز سابقه دارد یا فقط مختص حافظ است؟

• آیا به کار بردن الفاظی چون مغان و خرابات و… نشانگر گرایش حافظ به آیین زرتشتی و انحراف او از اسلام است؟

• آیا حافظ پیرو مکتب خاصی چون ملامتیه و قلندریه و… بوده است؟

• آیا حافظ مرید شیخ یا پیر خاصی بوده است؟

• آیا پیر و به خصوص پیر مغان در دیوان حافظ به فرد واقعی یا شیخ مکتبی خاصی اشاره می­ کند؟

• هسته­ی اصلی پیر مغان حافظ کجاست؟

• پیر حافظ چه ویژگی­هایی دارد؟

و………..

و در نهایت؛ بهترین تعبیر و تفسیری که برای پیر مغان حافظ می­توان ارائه کرد، چیست؟

 1- راجع به قلندریات در بخش مربوط به قلندریه توضیح داده شده است.

2- در مبحث پیر در مورد پیران قلندری توضیحاتی ارائه شده است.

……………………… 64
 4- 2- اطلاعات شبیه سازی….
4- 3- نتیجه شبیه سازی…. 67
 
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
 5- 1- نتیجه گیری………….. 70
5- 2- پیشنهادات……………… 72
مراجع… ……………………………… 73
واژه نامه فارسی به انگلیسی.. 76
 
فهرست جدول‌ها
عنوان                              صفحه
جدول ‏2- 1: بررسی تاثیر افزایش تعداد ادوات فکتس در شبکه بر روی تابع هدف… 22
جدول ‏2- 2:نتایج جایابی بهینه ادوات فکتس به کمک روش های کلاسیک…. 24
جدول ‏2- 3:مقایسه نتایج جایابی PSO با EP. 29
جدول ‏2- 4:نتایج جایابی به کمک روش روش EPSO.. 30
جدول ‏2- 5:مقایسه عملکرد زمانی روش های مختلف PSO.. 31
جدول ‏2- 6:نتایج جایابی روی شبکه 118باسه IEEE با روش EA.. 32
جدول ‏2- 7:نتایج جایابی روی شبکه 58 باسه تایلند با روش EA.. 32
جدول ‏2- 8:مقایسه نتایج جایابی با روش های DE، GA و آنالیز حساسیت… 34
جدول ‏2- 9:نتایج جایابی روی شبکه 24 باسه. 34
جدول ‏2- 10:مقایسه نتایج جایابی روش های ترکیبی.. 36
جدول ‏2- 11:نتایج جایابی با روش ترکیبی PSO و SQR.. 37
 جدول 4- 1 : اطلاعات شین‌های شبکه قدرت 30 شینه IEEE (Bus Data). . . . . . .  . .. . . . . . .  65
جدول 4- 2 : اطلاعات خط شبکه قدرت 30 شینه IEEE (Line Data). . . . . . .  . . . . . . . . . . . . 66
جدول 4- 3 : نتایج جایابی بهینه Statcom در سیستم 30 شینه IEEE. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . 68
 
فهرست شکل‌‌ها
عنوان                              صفحه
شکل ‏1- 1:کاربرد ادوات فکتس در یک نگاه 5

شکل ‏1- 2: مشخصه جریان- ولتاژ SVC.. 10
شکل ‏1- 3: نحوه اتصال انواع SVC به شبکه. 12
شکل ‏1- 4: مشخصه جریان- ولتاژ STATCOM… 14
شکل ‏1- 5: مقایسه مشخصه‌ های جریان- ولتاژ SVC و STATCOM… 15
شکل ‏2- 1:فلوچارت الگوریتم ژنتیک…. 28
شکل ‏2- 2:مقایسه عملکرد روشPSO با EP. 30
شکل ‏3- 1:STATCOM متصل به شبکه. 44
شکل ‏3- 2:مدل مداری میانگینSTATCOM… 46
شکل ‏3- 3: تلفات داخلی STATCOM در مدل میانگین.. 48
شکل ‏3- 4:مدل میانگین یک STATCOM متصل به سیستم قدرت به عنوان یک باس جدید. 48
شکل ‏3- 5:نمودار تابع پایداری ولتاژ برحسب ولتاژ شین.. 51
شکل ‏3- 6:الگوی کلی رشته دودویی برای کروموزومها 54
شکل ‏3- 7: نحوه ارزیابی شایستگی در چرخ رولت… 56
شکل ‏3- 8: یک نمونه تلفیق (آمیزش) 58
شکل ‏3- 9: یک کروموزوم قبل و بعد از اعمال عملگر جهش…. 59
شکل ‏3- 10:کد برنامه الگوریتم ژنتیک…. 60
شکل ‏3- 11: فلوچارت الگوریتم ژنتیک…. .. . . 62
شکل ‏4- 1: مدار شبکه قدرت 30 شینه IEEE.. .. . . 64
شکل ‏4- 2: نمودار الگوریتم ژنتیک در جایابی سیستم 30 شینه IEEE.. .. . . 67

1-1- پیشگفتار

امروزه با پیشرفت صنعت وگسترش مناطق شهری وابستگی به انرژی الکتریکی روز به روز زیاد می­ شود و باعث رشد سریع سیستم قدرت می­ شود. به همین دلیل مدیریت انرژی برق در بالاترین سطح تکنولوژی و مهندسی خود مورد توجه قرار گرفته و عملاً به عنوان یک کالای تجاری و یک سرمایه اقتصادی کلان محسوب می­ شود. این رشد سریع، قابلیت اطمینان سیستم قدرت را پایین می­آورد. عدم قابلیت اطمینان شبکه برق و خاموشی­های متوالی یکی از مشکلات مهم تاثیرگذار در اقتصاد هر کشوری است. این افزایش تقاضای بار سبب می­گردد که سیستم­های انتقال انرژی با مسائلی همچون پایداری و نیز محدودیت­های حرارتی عبور جریان روبرو شوند که برای تحویل انرژی با کیفیت مناسب، باید این مسائل را به حداقل رسانید و پایداری را در سیستم­های انتقال به حداکثر میزان ممکن افزایش داد. با تغییرات سریع تکنولوژی­ها و افزایش تقاضای انرژی این تکنولوژی­ها، سیستم قدرت برای پاسخ دادن به نیاز شبکه نزدیک حدود پایداری و دمایی عمل خواهد کرد و در نتیجه با مشکلاتی همچون افزایش تلفات به خاطر محدودیت دمایی و قطعی برق و در نهایت خاموشی­های بزرگ به خاطر مشکلات پایداری سیستم­های بزرگ که نتیجه­ای جز افزایش تلفات و پایین آوردن قابلیت اطمینان شبکه ندارد، مواجه خواهد شد. از طرفی با افزایش میزان خصوصی سازی بازار برق، توجه به مسائل صنعت برق همچون بهره­برداری، انتقال و توزیع توان با کمترین هزینه، کاهش تلفات ناشی از افزایش تقاضا، کیفیت توان تحویلی به مصرف کننده­گان و قابلیت اطمینان سیستم قدرت بیشتر شده و صاحبان شرکت­های برق در صدد حل این مشکل­ها بر آمدند. از سوی دیگر به روز کردن سیستم­های انتقال و توزیع و سیستم­های کنترلی آنها که از مسائل عمده مطرح شده است، به شکل عملی بسیار گران، مشکل و زمان بر می­باشد.
میزان توان اکتیو و راکتیو در خطوط انتقال از امپدانس خطوط، دامنه­ ولتاژ و اختلاف زاویه­ی ولتاژ طرفین خطوط تبعیت می­ کند. در نتیجه دامنه و مسیر عبور جریان ناشی از توزیع بار و ساختار شبکه می­باشد. از طرفی با توجه به محدودیت­های عبور توان در خطوط که ناشی از محدودیت­های عمده حرارتی و پایداری است، استفاده کامل از شبکه­ های بهم پیوسته عملی نیست.
هر چه شبکه گسترده­تر گردد، شکاف حدود حرارتی و پایداری بیشتر شده و انتقال و پخش توان متاثر از حدود پایداری خواهد بود که خود شامل پایداری گذرا، دینامیک، پایداری ولتاژ و حتی پایداری حالت ماندگار می­باشد.
مشکلات موجود در سیستم­های انتقال توان موجود (فاصله، پایداری و کنترل­پذیری عبور توان) که موجب بهره ­برداری نامناسب می­گردد، بهمراه تاثیر قابل ملاحظه­ی جبرانگرهای کنترل شده، منجر به ظهور جبرانگرهای کنترل شده بوسیله­ تجهیزات الکترونیک قدرت در اواخر دهه­ هفتاد میلادی گردید. موسسه EPRI پس از سالها تحقیق و مطالعه­ تجهیزات الکترونیک قدرت فشار قوی برای استفاده در خطوط انتقال HVDC و جبرانگرهای خطوط AC، در اواخر دهه­ هشتاد میلادی سیستم­های FACTS را به دنیا معرفی کرد. این ادوات در تنوع گسترده­ای قابلیت کنترل شبکه­ های بهم پیوسته را فراهم ساختند و مبتنی بر الکترونیک قدرت، تئوری­های پیشرفته کنترل و میکروکامپیوترها می­باشند.
روش­های زیادی هست که تا حدی از اثرات این مشکلات و محدودیت­ها جلوگیری کنند، یکی از این روش­ها، استفاده از سیستم­های قدرت انعطاف­پذیر[1] می­باشد. در این سیستم­ها با به کار بردن جبرانسازها، پخش بار را کنترل و پایداری سیستم را افزایش می‌دهند. انعطاف­پذیری بالا در مدیریت و کنترل سیستم قدرت یکی از ویژگی­های برجستۀ این سیستم­ها می­باشد. ادوات فکتس یک روش مفید و قابل استفاده و در عین حال با صرفه اقتصادی برای حل کردن مشکلات و محدودیت­های خطوط شبکه انتقال و جایگزینی برای ایجاد خطوط جدید در شبکه می‌باشد.
 
 

در جهان امروز روش هایی برای ارسال اطلاعات موجود می باشد که تبادل از طریق امواج الکترونیکی یکی از این موارد می باشد در این متد دیتا ها مدوله می شود و براساس سری های خاصی در فضا ار سال می شود.

برای ایجاد ارتباط بیسیم ما نیاز به یک فرستنده برای کد کردن و ارسال اطلاعات داریم و در طرف دیگر گیرنده برای دیکد کردن و دریافت سیگنال های اساسی و مورد نیاز از نویز می باشیم. در این چنین شرایطی بخاطر ارسال سیگنال ها در فضای اطراف بجای سیم به تمامی افرادی که در اطراف فرستنده قرار دارند این امکان را می دهیم که سیگنالها را جمع آوری کنند و یا بر روی آنها نویز ایجاد کنند که این مورد یکی از موارد بررسی بحث امنیت در شبکه های بدون سیم می باشد. در رابطه با این مسئله ما مفهوم Jamming  را داریم که در مورد ایجاد نویز بر روی سیگنال ها و شناسایی عامل ایجاد نویز بر روی شبکه و شناسایی محل آن از مواردی است که قابل بحث در زمینه امنیت شبکه های بدون سیم می باشد که در این زمینه مقالاتی تا بحال به چاپ رسیده است.   

در دنیای قرن بیست و یکم از شبکه های وایرلس برای انجام تبادل اطلاعات در سطح وسیع استفاده          می­ شود و همچنین امروزه ما شاهد استفاده از شبکه های بیسیم در کشور هستیم و استفاده از اینگونه از تبادل اطلاعات در حال افزایش می باشد. حال این سوال مطرح می شود که چگونه می شود اطلاعات را در یک بستر امن تبادل کرد که اطلاعات ما دزدیده نشوند.برای ایمن سازی ارسال اطلاعات در شبکه تاکنون روش های متنوعی ابداع شده اند چه برای رمز کردن دیتا و چه برای تشخیص هویت افراد در شبکه. در روش های کنونی برای انجام رمز سازی دیتا نقص هایی وجود دارد که نیاز به برطرف کردن دارند و هر نقص از طریق متد خاصی قابل کشف و نفوذ می باشد که موارد قرار است مورد بررسی قرار گیرند و راه حل های مناسبی برای مقابله با هر نقصی مطرح شوند تا هزینه های آسیب را پیشگیری کنیم.

شبکه های بدون سیم به چند زیر مجموعه تقسیم می شوند: 1-شبکه های بدون سیم با مدیریت مرکزی 2-شبکه های بدون سیم بدون مدیریت مرکزی و مورد دوم خود به موارد زیر قابل تفکیک می باشد:

1. Sensor Networks

1. Manet

1. Vanet

در مورد تقسیم اول ما شبکه ای از سنسور ها داریم که از محیط پیرامون اطلاعات دریافت کرده و آنها را به سیگنال های الکتریکی تبدیل کرده و هر یک از سنسورها با دیگر سنسورها در ارتباط بوده و دیتا را تبادل کرده و بر حسب مورد آنالیز می نمایند.

در مورد تقسیم بندی دوم ما مجموعه ای از نودهای بدون سیم داریم که از طریق امواج مغناطیسی و بر اساس الگو های ارتیاطات بدون سیم با همدیگر تبادل اطلاعات داشته در این شبکه ها ما لپ تاپها و یا سایر دستگا های بدون سیم مشابه را داریم. در این مورد که مورد بحث این پایان نامه می باشد مباحث امنیتی زیادی مطرح میگردد که بررسی تمامی آنها در قالب یک پایان نامه غیر ممکن بوده و فقط در مورد روش های مسیردهی و نکات امنیتی پیرامون آن صحبت خواهد شد. مواردی از قبیل الگوریتم های مسیر دهی و کاربردهای آن در وضعیت های مختلف و مشکلات امنیتی که در این الگوریتم ها یافت می شود.

تقسیم بندی سوم در مورد شبکه های بدون سیمی است که نودهای آن خودروها و یا هر جسم قابل حرکت می باشد. این شبکه ها شباهت های زیادی به شبکه های Manet دارند اما در مواردی با هم تفاوت هایی دارند مثلا در زمینه پیاده سازی و نحوه ارتباطات با یکدیگر زیرا در این شبکه ها نودها دائما در حال حرکت می باشند و شبکه از توپولوژی خاصی پیروی نمی کند. در این شبکه ها آنتن ها نقش بسزایی اعمال می کنند ولو اینکه از شرایط اصلی ارتباطات نمی باشند. 

در شبکه های بدون سیم و مدیریت مرکزی ما از آنتن ها و نقاط دسترسی[1]  به عنوان لوازم اصلی و مدیریتی استفاده می کنیم که نودها در این شبکه ها ارتباط مستقیم با هم ندارند و از این دستگاها بعنوان واسط و تقویت سیگنال استفاده می شود که البته باید گفت کاربردهای زیاده دیگری دارند بعنوان مثال وظیفه تشخیص هویت نودها و ثبت عملکرد آنها از وظایف اصلیشان است و اینها وضایفی هستند که در شبکه های بدون سیم فاقد مدیریت مرکزی  بر عهده نودها می باشد که این امر نقاط ضعف بسیاری را در این شبکه ها ایجاد کرده.

در شبکه های  موردی بعلت نبودن شناسایی واحد برای تشخیص هویت اعضای شبکه هر نودی خارج از شبکه می تواند ارسال اطلاعات داشته و خود را از اعضای شبکه جا بزند که این موارد از نقاط ضعف امنیتی در این شبکه ها می باشند که بعدا در طی پروژه به آنها مفصلا توجه خواهد شد و را ههای که موجود است برای رفع آنها بیان خواهد شد.

ما الگوریتم های مختلفی در رابطه با ارسال اطلاعات در شبکه های موردی داریم همانند:

1-الگوریتمهای اکتشافی که نودها از جدول مسیر دهی برخوردار نمی باشند و فبل از ارسال اطلاعات مسیر مقصد از سایر نودها پرسیده می شود که بر اساس جوابهای آنها مسیر کشف شده و نود اطلاعات خود را ارسال می کند.

2-الگوریتم های مسیردهی با جدول مسیردهی که نودها از شکل شبکه آگاه بوده و تعداد نودها را می دانند و همچنین هر نود می داند که اگر بخواهد اطلاعات را برای نوده خاصی ارسال کند از چه مسیری این کار را انجام دهد که کمترین فاصله را داشته باشد. در این الگوریتم ها هر نود وضعیت مکانی خود را به دیگران ابلاغ نموده تا دیگر نودها جداول مسیردهی خود را به روز رسانی کنند. مشکل اساسی این الگوریتمها ترافیک بالای آنها برای به روزرسانی جداول مسیردهی است که این مشکل در شبکه های با سایز بزرگ بیشتر نمایان میشود.

دسته سوم الگوریتم های ترکیبی می باشند که عملکرد آنها شامل ترکیبی از دو مدل قبلی است و در این الگوریتم ها شبکه بدون سیم به نقاطی تقسیم شده و نودها جداول مسیر دهی خود را تا حد فاصل منطقه ای که در آن قرار دارند به روز می کنند و این مسئله مشکل ترافیک بالا برای به روزرسانی جداول مسیردهی را ازبین میبرد.

طرح زیر شکل تقسیم بندی الگوریتم های بیان شده میباشد:

1-) راندن بر اساس جدول (پیشگیرانه)[2]

2-) راندن در زمان تقاضا (واکنش دار)[3]

3-) پیوندی[4]

اگر کسی بخواهد در مورد این پروتکل ها و وضعیت امنیتی آنها بداند و تلاش کند که مشکل را حل نماید باید از روش های نفوذ به شبکه های بدون سیم بطور کامل آگاه باشد و همچنین با ساختار پکت های بسیم آگاه باشد تا یتواند با بررسی این پکت ها نوع حمله را تشخیص دهد و کارهای آماری بر روی پکت ها انجام دهد بویژه این کار برای بررسی الگوریتمهای مسیر دهی بسیار لازم است و در نتیجه در این پروژه به تمامی این موارد رسیدگی خواهد شد.

پس قرار است بخشی از این پروژه به بررسی روش های نفوذ به شبکه های بیسیم اختصاص داده شود تا افراد آگاهی بیشتری نسبت به متدهای هک در شبکه ها پیدا کنند تا با انجام یکسری متدهای مقابله از سرقت اطلاعات شخصی جلوگیری شود. ارسال اطلاعات در شبکه

 های بدون سیم از مفاهیم خاصی استفاده می کنند که در روش سنتی و با سیم آن مفاهیم وجود ندارند. اما تمرکز بیشتر این مطلب بر روی نقاط ضعف در شبکه های بدون سیم و بدون مدیریت مرکزی برای کنترل و نظارت بر روی نودها گذاشته  خواهد شد. در اینگونه از شبکه های بدون سیم نقطه مرکزی برای کنترل ارسال دیتا و شناسایی کاربران و دستگا های درون شبکه وجود ندارد پس باید خود نودهای درون شبکه عمل روتینگ و شناسایی و اهراز هویت دیگر اعضاء را انجام دهند که در این گونه شرایط کیفیت و روش های شناسایی و مسیر دهی با تکنیک های یک شبکه بدون سیم با مدیریتی متمرکز متفاوت خواهد شد در ضمن روش های نفوذ و ایجاد اختلال در این شبکه ها و راهکار های مقابله با آن هم متفاوت است. اینگونه از شبکه های بیسیم کاربردهای فراوانی در صنعت و هوافضا و همچنین کاربردهای نظامی دارند که این امکان را به ما میدهند بدون مدیریت مرکزی با دیگر افراد ارتباط داشته باسیم و لازم به ذکر است که در این شرایط مصرف انرژی نودها یکی از مهمترین موارد برای بررسی و حملات هکر ها است که راهکار هایی هم برای آن ارائه شده است. مصرف انرژی و شناسایی نودهای قابل اعتماد از اصول اولیه برای ایجاد شبکه های امن بدون سیم می باشند که در حین طراحی شبکه باید مورد بررسی قرار گیرند.

روش های کنترل و ارسال دیتا در این مدل از شبکه ها از قوانین خاص خودشان پیروی می کنند و الگوریتم های مسیردهی خودشان را دارند که بدون مدیریت مرکزی این امکان را به آنها می دهد که پکت ها را ارسال و دریافت کنند و شناسایی افراد را خودشان انجام دهند که با متدهای دیگر متفاوت می باشد.

در الگوریتم های مربوط به اینگونه از شبکه ها مدیریت و حفظ امنیت بسته های اطلاعاتی بر عهده تمامی نودها می باشد که این امر نقاط ضعفی را ایجا می کنند از جمله پیدا کردن محل واقعی مقصدها و ایجاد مصرف انرژی بیش از حد در نودها با ایجاد حلقه بی پایان در آدرس روت آنها و به هم ریختن جدول روت سایر نودها بر اساس یکسری اطلاعات بی اساس که مسیر سایر پکت ها را به جای ارسال به یکدیگر به اشتباه به مسیرهایی بدون پایان می فرستند که وجود خارجی ندارند در صورت جلوگیری نکردن از اینگونه از حملات شبکه بدون سیم با مشکل ارسال دیتا مواجه می شوند که در اینگونه از شرایط اطلاعات را به مسیرهایی که مد نظر هکر ها می باشد ارسال می کنند و مشکل سرقت اطلاعات به وجود می آید که برای این نوع از حملات و حتی سایر حملات مشابه در شبکه راه حل هایی وجود دارد که با پیاده سازی آنها قبل از وقوع حملات می توان از آسیب های وارد آمده به شبکه جلوگیری بعمل آورد همچنین این امر از هزینه های بعد از حمله که برای از بین بردن خرابی ها هزینه می شود جلوگیری می کند.

روش های به کار گرفته شده در این مدل از شبکه های بیسیم دارای نقاط ضعف متفاوتی از شبکه های دیگر می باشند به خاطر ویژگی های متفاوت از آنها و تفاوت هایشان. تا کنون راهکار هایی برای حل این مشکلات ارائه شده است اما همچنان موارد زیادی برای نفوذ و آسیب رساندن به این شبکه ها وجود دارد که امید می رود در پایان این کار تحقیقاتی راهکار هایی برای به حداقل رساندن آن مشکلات(آسیب پذیری الگوریتم های مسیر دهی در شبکه های موردی پیدا شود. بیشتر تمرکز این کار علمی بر روی مسیردهی پکت ها است اما برای فهم بیشتر لازم خواهد بود که اشاره ای به تمامی  موارد ضعف و امنیتی در این شبکه ها شود.

بنابراین در این راستا تعدادی از مواردی که مربوط به مسیردهی در اینگونه از شبکه ها است را توضیح می دهم تا مورد تحقیق واضحتر شود در کل مسیر دهی به دو گروه تقسیم میشود:

 1-روش هایی که از جدول مسیردهی استفاده می کنند در این گروه هر نود از وضعیت شبکه به خوبی آگاه است و می داند که هر بسته اطلاعاتی از چه مسیر بگذرد که سریعتر و با صرف انرژی و زمان کمتر به مقصد برسد مانند الگوریتم DSDV .

2-در گروه دوم از الگوریتم های مسیر دهی نودها در هنگامی که می خواهند بسته ای را ارسال کنند از نودهای اطراف خود مسیر های موجود برای رساندن بسته به مقصد را می پرسند و پس از جمع آوری مسیرهای ممکنه یکی را انتخاب می کنند که باعث رساندن هر چه سریعتر بسته به مقصد می باشد همانند پروتکل AODV.

حملات در شبکه های موردی به طور کلی به دو گروه کلی تقسیم می شوند: 1-حملات فعال (َActive) که در این حملات هکر اطلاعات را از بین می برد و هدف اصلی آسیب رساندن به شبکه و نودهای درون آن است مثلا هکر مسیر ارسال دیتا را به گونه ای تغییر می دهد که دیتا از بین رود و هرگز به مقصد نرسد.

حملات فعال نیز دارای دو گروه می باشند:

1-حملاتی که از سمت خارج از شبکه انجام می شود که نود مربوطه در داخل شبکه نمی باشد و قابل اهراز هویت نیست یعنی آن نود عضوی از شبکه ما نیست.

-حملاتی که از سمت نودی که عضو شبکه است انجام می شود و در نتیجه اثر اینگونه از حملات بسیار بالا می باشد زیرا نود حمله کننده مورد اعتماد سایرین در شبکه می باشد و این امر نیز کار شناسایی و مقابله با این حملات را بسیار سخت می کند. در طی این نوع از حملات نود غیر مجاز داخل شبکه خود را بعنوان یک عضو از شبکه معرفی می کند و در خواست جمع آوری جداول مسیر دهی سایر نودها را می کند تا از وضعیت کلی شبکه آگاه شود و حملات خود را بر اساس آن پیاده سازی کند.

2-حملات از نوع غیر فعال[5] در اینگونه از حملات هکر فقط بسته های ارسالی را ضبط می کند و آسیبی به جداول مسیر دهی نودها وارد نمی کند و جریان ارسال اطلاعات در شبکه برقرار می ماند به خاطر مخفی بودن حمله کننده به شبکه شناسایی وی از طریق پیدا کردن آسیب ها ممکن نمی باشد و باید از متدهای شناسایی حملات غیر فعال استفاده شود.

برای ارسال اطلاعات بصورت امن در شبکه های بدون سیم روش هایی ابداع و پیاده سازی شده اند که با شبکه های سیمی متفاوت می باشد زیرا در اینگونه از شبکه ها از امواج رادیویی برای عمل ارسال دیتا استفاده می شود که این امر پیدا کردن و دسترسی به اطلاعات را در اینگونه از شبکه ها آسان کرده. مثلا برای متد رمز سازی WEP از الگوریتم ها یی استفاده می شود که نقص هایی در رمز سازی و تبادل کلید رمزسازی دارد که بررسی این موارد آگاهی زیادی در مورد عملکرد رمزسازی و شکستن رمز ها به افراد        می­دهد. برای حل این مشکل امروزه از روش های WPA و WPA2 استفاده می شود که تا حد زیادی این نقایص را برطرف کرده اند.

برای اهراز هویت در شبکه های بیسیم با امکان مدیریت مرکزی از سروری به نام Radius استفاده        می شود اما در شبکه های بدون نقطه مرکزی این وظیفه بر عهده خود کلاینتها می باشد. برای پیاده سازی هر چه بهتر این امر و کاهش ریسک سرقت دیتا نودها از پروتکل Ipsec استفاده می کنند این پروتکل برای رمز سازی بکار می رود و قابل استفاده به همراه سایر پروتکل های رمزنگاری می باشد.

یکی از روش های تشخیص و شناسایی حملات در شبکه ها استفاده از دستگا هایی است به نام IDS /IPS که با بررسی پکت ها در درون شبکه از حملات احتمالی و حتی نوع آن به مسؤل شبکه از پیامد های مخرب بعدی جلوگیری می کنند و این روش را می توان بصورت نرم افزاری هم پیاده سازی کرد که یک سرور در شبکه مسؤلیت مانیتورینگ پکت ها را بعهده می گیرد و عملکرد کاربران را ثبت و میزان آسیب آنها را بررسی می کند و در صورت لزوم آن کاربر را از شبکه خارج می کند تا از آسیب های بعدی جلوگیری شود. راه حل دیگر از سوی شرکت  سیسکو می باشد که نام آن MARS است این دستگاه مانیتورینگ شبکه را انجام می دهد و حرکت تمامی پکت ها در شیکه را آنالیز می کند با بهره گرفتن از این دستگاه حملات درون شبکه تا حد زیادی شناسایی می شوند.

استفاده از فایروال ها در مسیر انتهایی شبکه به دنیای اینترنت راه حل دیگری است که می توان برای کاهش ریسک از آنها استفاده شود.

اما در مورد امنیت در شبکه های موردی  و سیستمهای مسیردهی در این شبکه ها راه حل هایی وجود دارد که اکثر آنها شامل پروتکل های مختلف می باشند که در حالت های مختلف و با توجه به وضعیت توپولوژی شبکه قابل استفاده می باشند و نمی توان به راحتی بیان کرد که کدام پروتکل مسیر دهی بصورت مطلق بهتر از دیگران است زیرا هر یک از این پروتکلها برای شرایط خاصی تعبیه شده اند و هیچ کدام حالت مطلق ندارد که با توجه به سایز شبکه و میزان امنیت در آن از یک پروتکل برای همیشه استفاده شود. بعنوان مثال برای شبکه های با سایز بزرگ استفاده از پروتکل هایی که نودها جدول مسیردهی دارند مناسب نمی باشد و شامل نقاط ضعف امنیتی می باشند که سرریز بافر و کندی در پیدا کردن مسیر از نقاط ضعف هستند در این موارد که برای حل این مشکلات از الگوریتمهای واکنش گرا استفاده می کنند که نودها دیگر جدول روتی ندارند و در لحظه پیش از ارسال داده ها از مسیر سوال می پرسند و سپس پس از تعیین مسیر از نودهای دیگر در شبکه کار ارسال اطلاعات انجام خواهد شد. در الگوریتم های واکنش گرا بخاطر ارسال سوال در حد زیاد گاهی اوقات تعداد پکتهای حاوی سوال از مسیر روتها ظرفیت باند را محدود کرده که برای حل این مشکل از پروتکلهای ترکیبی استفاده می کنند که مسافت ارسال این پکتها محدود می شود تا ظرفیت بیشتری برای پهنای باند ارسال دیتا قرار گیرد.

اما در کل هیچ یک از پروتکل های فوق جواب مطلقی برای مشکلات امنیتی  شبکه ندارند و باید با توجه به ویژگی های شبکه از بهینه ترین آنها استفاده شود.